เป็นที่รู้กันว่า “เห็ด” เป็น “เชื้อรา” ที่มีศักยภาพมากมาย โดยงานวิจัยก่อนหน้านี้หลายชิ้นแสดงให้เห็นว่าเห็ดสามารถลดความเสี่ยงของภาวะซึมเศร้า ส่งเสริมการเจริญเติบโตของเซลล์สมอง รวมถึงช่วยป้องกันมะเร็ง ซึ่งงานวิจัยใหม่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature ได้แสดงให้เห็นว่าเห็ดอาจช่วยป้องกัน “ไข้หวัดใหญ่” ได้ด้วย
ทีมวิจัยนำโดยนักวิจัยมหาวิทยาลัยแม็กกิลล์ (McGill University) ประเทศแคนาดา ค้นพบว่าเส้นใย “เบต้ากลูแคน” (Beta Glucan : สารอาหารประเภทใยอาหารชนิดละลายน้ำที่ให้ประโยชน์ต่อสุขภาพ โดยเฉพาะการสร้างเสริมระบบภูมิคุ้มกันเพื่อต้านทานโรค) ซึ่งพบในเห็ดทุกชนิดสามารถทำหน้าที่เสมือนเกราะป้องกัน “ไข้หวัดใหญ่” ได้ โดยจำกัดอาการอักเสบในปอดของหนูที่สัมผัสเชื้อหลังจากได้รับเบต้ากลูแคน
ยิ่งไปกว่านั้น หนูที่ได้รับเส้นใยดังกล่าวยังแสดงให้เห็นว่าปอดทำงานได้ดีขึ้นและมีความเสี่ยงต่ออาการป่วยร้ายแรงและเสียชีวิตน้อยลงเมื่อเป็นไข้หวัดใหญ่ โดยการทดลองกับมนุษย์จะบอกอะไรมากกว่านี้ แต่สิ่งนี้ถือเป็นแนวทางที่มีแนวโน้มดีสำหรับนักวิจัยที่ทำการศึกษา
Maziar Divangahi นักภูมิคุ้มกันวิทยาจาก McGill University เผยว่า “เบต้ากลูแคน” พบได้ในผนังเซลล์ของเชื้อราทุกชนิด รวมถึงเชื้อราบางชนิดที่อาศัยอยู่ในและบนร่างกายของเราซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของไมโครไบโอม (microbiome) ของมนุษย์ โดยเป็นเรื่องน่าดึงดูดใจที่จะตั้งสมมุติฐานว่าระดับและองค์ประกอบของเชื้อราในแต่ละบุคคลสามารถส่งผลต่อการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อการติดเชื้อได้ ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นเพราะเบต้ากลูแคน
ทั้งนี้ เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่า “เบต้ากลูแคน” นั้นช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน แต่นักวิจัยที่ทำการศึกษาครั้งนี้ต้องการทดสอบความสามารถในการทนต่อโรค โดยพื้นฐานแล้วคือการลดผลกระทบของการโจมตีของไวรัสต่อร่างกาย แทนที่จะฆ่าเชื้อโรคที่โจมตีร่างกาย เช่นเดียวกับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสแบบเดิม
สิ่งที่ทำให้เบต้ากลูแคนพิเศษยิ่งขึ้นไปอีกก็คือ ดูเหมือนว่าเบต้ากลูแคนจะทำการรีโปรแกรมเซลล์ภูมิคุ้มกัน (reprogram immune cells) เพื่อรับมือกับไข้หวัดใหญ่ได้ดีขึ้น โดยหนูที่ได้รับการรักษาจะมีเซลล์ภูมิคุ้มกันที่เรียกว่า “นิวโทรฟิล” (neutrophil) มากขึ้น แต่เซลล์เหล่านี้กลับมีพฤติกรรมที่ควบคุมได้มากกว่าปกติ
โดยนักวิจัยกล่าวว่า การรีโปรแกรมเป็นสิ่งสำคัญมากในการจำกัดความเสี่ยงของจำนวน “นิวโทรฟิล” ที่มากเกินไปเพื่อต่อสู้กับการติดเชื้อ และนำไปสู่การอักเสบของปอด ซึ่งมักทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนและปัญหาด้านสุขภาพที่ร้ายแรง เช่น ปอดบวม หลังจากการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่
แม้ว่าทีมวิจัยจะทราบถึงประโยชน์ของ “เบต้ากลูแคน” ว่าช่วยควบคุมอาการอักเสบในปอด อาจช่วยป้องกัน “ไข้หวัดใหญ่” ได้ แต่ยังมีอีกหลายสิ่งที่นักวิจัยยังไม่ทราบเกี่ยวกับกลไกเบื้องหลังการทำงานของเชื้อไวรัสโรคไข้หวัดใหญ่ ซึ่งการวิจัยครั้งนี้ถือเป็นอีกหนึ่งกุญแจให้ข้อมูลเชิงลึกที่มีประโยชน์ ที่อาจนำไปประยุกต์ใช้กับโรคทางเดินหายใจอื่น ๆ ที่คล้ายคลึงกันในการศึกษาวิจัยในอนาคต
อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS
แหล่งข้อมูลอ้างอิง : Nature, sciencealert
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech
