ย้อนกลับไป เมื่อ 29 ปีก่อน วันที่ 20 ธันวาคม 2537 สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต) รับรางวัล “การศึกษาเพื่อสันติภาพ” จากองค์การยูเนสโก ที่กรุงปารีส โดยนับเป็นคนไทยคนแรกที่ได้รับรางวัลนี้
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต) นามเดิมว่า ประยุทธ์ อารยางค์กูร เจ้าอาวาสวัดญาณเวศกวัน ต. บางกระทึก อ.สามพราน จ. นครปฐม ท่านเป็นพระนักวิชาการ นักคิด นักเขียน ผลงานทางพระพุทธศาสนารุ่นใหม่ มีผลงานทางวิชาการพระพุทธศาสนาเป็นจำนวนมาก มีผลงานเป็นที่รู้จัก เช่น พุทธธรรม เป็นต้น ท่านได้รับการยกย่องจากทั้งในและต่างประเทศ ด้วยผลงานของท่านทำให้ได้รับรางวัลและดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากสถาบันทั้งในและต่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการที่ท่านเป็นคนไทยคนแรก ปัจจุบันได้รับพระราชทานสมณศักด์เป็น คนไทยคนแรก และพระภิกษุรูปแรกของโลก ที่ได้รับรางวัลการศึกษาเพื่อสันติภาพ จากองค์การยูเนสโก (UNESCO "Prize for Peace Education") นับเป็นเกียรติประวัติแก่ประเทศไทย และแก่กระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งเป็นผู้เสนอเป็นอย่างยิ่ง
ตลอดชีวิตของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ได้รับยกย่องว่าเป็นพระปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ไม่เคยต้องอธิกรณ์ใด ๆ ท่านได้ใช้ความรู้พระไตรปิฎกแท้ ๆ เพื่อช่วยปกป้องสังฆมณฑลในประเทศไทยหลายกรณี ไม่ว่า กรณีสันติอโศกหรือกรณีวัดพระธรรมกาย ท่านได้ช่วยชี้แจงให้คนไทยได้รับทราบถึงข้อมูลเกี่ยวกับพระไตรปิฎกภาษาบาลีที่ถูกต้องเอาไว้หลายครั้ง
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เคยให้สัมภาษณ์ว่าแรงบันดาลใจที่ทำให้ท่านบวชเป็นสามเณรอยู่เป็นระยะเวลานานจนมาอุปสมบทเป็นพระภิกษุมาตลอดเป็นเพราะได้อ่านนวนิยายอิงธรรมะของอาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ ทำให้รู้สึกอยากเป็นส่วนหนึ่งของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในกองทัพธรรม
ทั้งนี้เพราะผลงานของท่านจึงทำให้ท่านได้รับรางวัลและดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากหลายสถาบันทั้งในและนอกประเทศ รวมทั้งได้รับการถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยทั้งในประเทศและต่างประเทศมากกว่า 15 สถาบัน ซึ่งนับเป็นพระภิกษุสงฆ์ไทยที่ได้รับการยกย่องให้ได้รับดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์มากที่สุดในปัจจุบัน
ในปี พ.ศ. 2549 มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งท่านเป็นราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ปัจจุบันสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ดำรงตำแหน่งเป็นศาสตราจารย์พิเศษ ประจำมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย และจำพรรษาอยู่ที่วัดญาณเวศกวัน อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม
