เข้าสู่ฤดูร้อน อุณหภูมิที่สูงในหน้าร้อน ไม่ได้ส่งผลเฉพาะร่างกายมนุษย์ แต่ความร้อนที่ “สูง” ยังทำอันตรายแก่บรรดาสัตว์เลี้ยง โดยเฉพาะการเกิด “อาการฮีตสโตรก” ที่อาจเป็นอันตรายแก่ชีวิตได้ Thai PBS รวมแง่มุมที่ควรรู้ เพื่อป้องกันอาการฮีตสโตรกในสัตว์เลี้ยงมาบอกกัน

รู้จัก “โรคฮีตสโตรก” หรือ “โรคลมแดด”

โรคลมแดด หรือ ฮีตสโตรก เป็นภาวะที่ร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนออกมาได้ทันถ่วงที เนื่องจากกลไกในการปรับอุณหภูมิของร่างกายล้มเหลว ทำให้ร่างกายมีอุณหภูมิสูงกว่าปกติ ส่งผลให้นำไปสู่ภาวะที่อวัยวะสำคัญต่าง ๆ ในร่างกายล้มเหลว

อาการเหล่านี้ สามารถเกิดขึ้นในสัตว์ได้เช่นกัน โดยเฉพาะสุนัขและแมว มีต่อมเหงื่อบริเวณฝ่าเท้าและจมูก โดยอาศัยการระบายความร้อนจากการหายใจเป็นหลัก แต่หากร่างกายไม่สามารถระบายความร้อนได้ตามปกติ จะเกิดภาวะฮีตสโตรกขึ้นได้

ปัจจัยที่ทำให้สัตว์เลี้ยงเสี่ยงเป็นฮีตสโตรก ?

ปัจจัยที่ทำให้สัตว์เลี้ยงเกิดอาการฮีตสโตรก สาเหตุหลักคือ อยู่ท่ามกลางอากาศร้อนจัดเป็นเวลานาน ๆ จนมีอุณหภูมิร่างกายที่สูงขึ้น รวมทั้งยังเกิดได้จากโรคติดเชื้อที่ทำให้มีไข้สูง

นอกจากนี้ การพาสัตว์ออกกำลังกาย หรือทำกิจกรรมกับสัตว์เลี้ยงในเวลาที่มากเกินไป รวมถึงสัตว์มีความเครียด ที่มาจากการเลี้ยงดู ทั้งหมดล้วนเป็นปัจจัยให้เกิดอาการฮีตสโตรกได้ทิ้งสิ้น

ลักษณะของสัตว์ที่เสี่ยงต่อการเกิดฮีตสโตรก

นอกจากปัจจัยต่าง ๆ ที่ส่งผลให้สัตว์เกิดอาการฮีตสโตรกได้แล้ว ลักษณะของสัตว์เลี้ยงก็มีผลให้เกิดอาการฮีตสโตรกเช่นเดียวกัน เช่น

สัตว์มีน้ำหนักตัวมากเกินปกติ
สัตว์เลี้ยงที่มีขนหนา-ขนยาว
สัตว์เลี้ยงที่มีอายุมาก หรืออยู่ในช่วงวัยอายุน้อย
สุนัข หรือแมวที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ, โรคอ้วน, โรคหลอดลมตีบ, โรคหอบหืด ถือเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงทั้งสิ้น

วิธีการสังเกตสัตว์เลี้ยงที่มีอาการฮีตสโตรก

มีอาการหายใจรุนแรง หายใจไม่ทัน อ้าปากค้าง และหอบมากกว่าปกติ
อุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 41 องศาเซลเซียส หรือ 106 องศาฟาเรนไฮต์
น้ำลายยืด จมูกและปากเปียก เซื่องซึม นอนอยู่กับที่ไม่ขยับ หรือเดินเซ
หัวใจเต้นเร็วผิดปกติหรือเต้นผิดจังหวะ ม่านตาขยาย อาจจำเจ้าของไม่ได้ หรือดุกว่าปกติ ในระยะเวลาสั้นๆ
ตา เหงือก และลิ้นจะแดงกว่าปกติ

การปฐมพยาบาลสัตว์เลี้ยงที่เกิดอาการฮีตสโตรก

สิ่งสำคัญที่จะช่วยบรรทาอาการฮีตสโตรกที่เกิดขึ้นกับสัตว์เลี้ยง คือ การระบายความร้อนออกจากร่างกาย แต่ไม่ควรลดลงเร็วจนเกินไป สิ่งที่ต้องปฏิบัติเบื้องต้น คือ

นำสัตว์เลี้ยงออกมายังบริเวณที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก
ปลดพันธนาการต่าง ๆ ออก เช่น ปลอกคอ สายจูง หรือเสื้อผ้าที่สวมใส่ เพื่อให้หายใจสะดวกขึ้น
ใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัว และบริเวณจุดอับต่าง ๆ เช่น รักแร้ ขาหนีบ ใต้ฝ่าเท้า รวมถึงอย่าใช้น้ำที่เย็นจนเกินไป อาจทำให้สัตว์เลี้ยงเกิดอาการช็อกได้ แนะนำให้ใช้น้ำที่อุณหภูมิห้อง
นวดบริเวณขา เพื่อกระตุ้นระบบการไหลเวียนเลือด

การดูแลสัตว์เลี้ยงช่วงหน้าร้อน ไม่ให้เกิดอาการฮีตสโตรก

ควรให้สัตว์เลี้ยงอยู่ในบริเวณที่ร่ม อากาศถ่ายเท โดยเปิดพัดลมหรือเครื่องปรับอากาศ
เติมน้ำหรือน้ำเย็นอย่างเพียงพอ ให้ตลอดทั้งวัน
หมั่นพาสัตว์เลี้ยงไปทำกิจกรรมว่ายน้ำ หรืออาบน้ำเพื่อลดความร้อน
เพิ่มการดูแลสัตว์เลี้ยงที่มีความเสี่ยงด้านสุขภาพ เช่น สัตว์ป่วย สัตว์สูงอายุ สัตว์ที่อยู่ในช่วงพักฟื้น ให้มากขึ้น
เพิ่มการดูแลสัตว์เลี้ยงที่มีความเสี่ยงเฉพาะสายพันธุ์อย่างใกล้ชิด เช่น สัตว์ที่มีขนหนา สัตว์พันธุ์หน้าสั้น

รู้จักโรคที่มากับหน้าร้อน เพื่อป้องกันสัตว์เลี้ยง

นอกจากโรคฮีตสโตรก หรือโรคลมแดดแล้ว ยังมีโรคที่เกิดกับสัตว์เลี้ยงในช่วงหน้าร้อนที่ต้องระวัง

1 พยาธิเม็ดเลือด
พบได้ในสุนัขทุกเพศ ทุกวัย ทุกสายพันธุ์ ตัวการสำคัญคือ เห็บ ที่เป็นพาหะของโรค หากสุนัขเกิดอาการติดเชื้อ จะมีอาการไข้สูง เซื่องซึม ไม่อยากอาหาร หากมีอาการรุนแรง อาจถึงขั้นเสียชีวิต หมั่นทำความสะอาดสุนัข และกำจัดเห็บที่เป็นพาหะของโรค

2 ท้องเสีย
สภาพอากาศที่ร้อนจัด ทำให้เชื้อแบคทีเรียในอาหารเติบโตได้เร็ว ส่งผลให้สัตว์เลี้ยงเกิดอาการท้องเสีย นอกจากนี้อากาศที่ร้อนระอุ ยังทำให้สัตว์เลี้ยงกินน้ำมากผิดปกติ และเกิดอาการถ่ายเหลวมากกว่าที่ควร หากพบว่าสัตว์เลี้ยงมีอาการท้องเสีย ควรงดให้อาหารชั่วคราว 6 – 12 ชม. เพื่อพักการทำงานของลำไส้ อาจเสริมด้วยน้ำเกลือ เพื่อทดแทนแร่ธาตุที่เสียไป หากอาการไม่ดีขึ้น ให้รีบไปพบสัตวแพทย์ทันที

3 พิษสุนัขบ้า
โรคพิษสุนัขบ้า เกิดได้ทั้งในสุนัข และพบได้ทั้งแมว กระต่าย หนู กระรอก สาเหตุมักมาจากการสัมผัสกับน้ำลายจากการถูกสัตว์กัด ข่วน หรือเลียบริเวณที่มีรอยแผล สัตว์เลี้ยงที่ป่วยเป็นโรคดังกล่าว มักจะมีอารมณ์แปรปรวน หงุดหงิด กัดทุกอย่างที่ขวางหน้า น้ำลายไหลมากผิดปกติ และนำไปสู่การเสียชีวิตได้ในที่สุด วิธีป้องกัน ควรพาสัตว์เลี้ยง ทั้งสุนัขและแมว ไปฉีดวีคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อหลีกเลี่ยงโรคร้ายดังกล่าว