"ศาลพระภูมิ" ถ้ามองเผิน ๆ อาจจะมองว่าเป็น “สิ่งก่อสร้าง” ธรรมดาทั่วไป แต่ความจริงแล้วไม่ใช่ คนไทยทั้งในสมัยก่อนและในปัจจุบัน ให้ความสำคัญกับศาลพระภูมิ เพราะมีความเชื่อสืบทอดต่อกันมาอย่างยาวนาน
สำหรับองค์เทพในศาลพระภูมิ ก็คือ พระภูมิ หรือ พระชัยมงคล เป็นโอรสองค์โตสุดของท่านท้าวทศราชชัยมงคล ที่มีโอรสทั้งหมด 9 องค์ ทุกพระองค์เป็นองค์เทพที่คอยดูแลสถานที่ ประกอบไปด้วย พระชัยมงคล, พระนครราช, พระเทเพล, พระชัยสพ, พระคนธรรพ์, พระธรรมโหรา, พระวัยทัต, พระธรรมมิกราช และ พระทาษธารา องค์เทพแต่ละองค์จะได้รับหน้าที่ในการดูแลสถานที่แตกต่างกันออกไป เช่น ร้านค้า, บ้านเรือน, บึงน้ำ, ภูเขา, วัด, เมือง และอื่น ๆ ตามคำสั่งจากเบื้องบนสวรรค์ นั่นก็คือ “พระนารายณ์”
นอกจากเราจะมีการตั้งศาลไว้ภายในบ้าน หลายคนอาจเคยพบเห็นการนำศาลพระภูมิที่ไม่ใช้แล้ว มาวางทิ้งตามพื้นที่สาธารณะ หรือข้างถนน อาจมีความผิด พ.ร.บ.รักษาความสะอาดและเป็นความระเบียบเรียบร้อยของบ้านเมือง พ.ศ. 2535 มาตรา 39 ห้ามมีให้ผู้ใดติดตั้ง ตาก วาง หรือ แขวนสิ่งใดๆ ไว้ในที่ทางสาธารณะ เว้นแต่ได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่นหรือพนักงานเจ้าหน้าที่ มีโทษปรับไม่เกิน 2,000 บาท
