เชื่อว่าทุกคนต่างมีแรงบันดาลใจในการใช้ชีวิต ซึ่งแต่ละคนอาจมีแรงบันดาลใจที่แตกต่างกัน บางคนแค่ได้กินของอร่อยก็เหมือนได้เติมพลัง บางคนมีเป้าหมายการทำงานเพื่อเก็บเงินท่องเที่ยวรอบโลก หรือบางคนมี ‘ศิลปิน’ เป็นแรงบันดาลใจในการใช้ชีวิต ผ่านบทบาทของแฟนคลับที่ได้ติดตามผลงาน ได้ซื้อสินค้าหรืออัลบั้มก็เปรียบเสมือนความสุขรูปแบบหนึ่ง
สัปดาห์นี้แขกรับเชิญในรายการ ‘Made My Day วันนี้ดีที่สุด’ พบกับ ‘น้องวุฒิ’ มือกลองอัจฉริยะ ที่เป็นแฟนคลับตัวยงของศิลปินชื่อดัง โดยที่เราสามารถเรียกเขาได้ว่า ศิลปินระดับตำนาน นั่นคือ ‘ตูน Bodyslam’ วงดนตรีที่ฝากเพลงฮิตไว้มากมายในวงการเพลงไทย
ขณะเดียวกับแขกรับเชิญอีกท่านหนึ่ง ที่เป็นศิลปินรุ่นใหม่ในฐานะไอดอลอย่าง ‘ภูมิ Atlas’ ชายหนุ่มผู้มองโลกในแง่บวกอย่างภูมิใจในตัวเอง ได้กล่าวไว้ว่า ‘พลังบวกหรือการคิดบวกของเขาเอง อาจทำให้แฟนคลับหรือคนที่ได้พบเจอเขา ได้รับสิ่งดี ๆ จากเขาในวันที่แย่ ๆ’
นั่นหมายความว่า เพียงแค่เสียงเพลง คำพูด หรือแนวคิดของศิลปิน ก็อาจเป็นการสร้างวันดี ๆ ให้กับแฟนคลับ หรือเป็นแรงบันดาลใจให้กับใคร ๆ ได้ ?
หากกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างศิลปินกับแฟนคลับ ในฐานะแฟนคลับคงเหมือนความรักที่มอบให้แบบปราศจากเงื่อนไข หรือในฐานะศิลปิน คงเหมือนการมีคนที่เราไม่รู้จักมารักและสนับสนุนเราอยู่ห่าง ๆ อย่างห่วง ๆ ความสัมพันธ์รูปแบบนี้ในเชิงวิชาการเรียกกันว่า ‘Parasocial Relationship หรือ ความสัมพันธ์แบบกึ่งมีส่วนร่วมทางสังคม’ มักเป็นความสัมพันธ์ที่เกิดกับเหล่าแฟนคลับกับคนดังหรือศิลปิน และสร้างความผูกพันอยู่ฝ่ายเดียว แม้จะไม่เคยมีการตอบสนองซึ่งกันและกัน
สาเหตุที่เป็นไปได้จากการมีความสัมพันธ์แบบนี้ หลัก ๆ คือ ‘ความเหงา’ เราจึงต้องการที่พึ่งเพื่อขจัดความรู้สึกนี้ เมื่อเราพบศิลปินบ่อยครั้ง ผ่านตามงานเทศกาล หรือหน้าจอทีวีและโทรศัพท์ จะเกิดการจดจำใบหน้า และอาจพัฒนาสู่ความรู้สึกอบอุ่น
เมื่อความสัมพันธ์พัฒนาสู่การเป็น ‘พื้นที่ปลอดภัย (Safe Zone)’ หรือหมายถึงพื้นที่ที่อยู่แล้วเกิดความสบายใจ ไม่ว่าจะเป็นความเพลิดเพลินจากการได้รับชมการแสดงของศิลปินที่ชื่นชอบ การได้ติดตามไลฟ์สไตล์จากโซเชียลมีเดียของศิลปิน หรือการได้พบปะพูดคุยกับศิลปินตัวจริง ขณะเดียวกันพื้นที่ปลอดภัยนี้ ยังเป็นพื้นที่ที่แฟนคลับได้แสดงความป็นตัวตนของตัวเอง ผ่านศิลปะการแต่งหน้าและการแต่งตัวในชุดที่มั่นใจ ด้วยความคิดที่ว่า การเจอศิลปิน เราต้องมีความสวยและความมั่นใจ เพื่อสร้างความประทับใจแก่ตนเอง เพื่อนแฟนคลับและศิลปิน
มากไปกว่านั้นการได้รักและชอบศิลปิน ยังนำไปสู่ ‘การสร้างแรงบันดาลหรือแรงจูงใจ’ ที่ทำให้แฟนคลับสักคน อยากจะทำ ‘สิ่งนั้น’ เพื่อพัฒนาตนเอง
‘สิ่งนั้น’ ในที่นี้หมายถึง ‘เป้าหมายหรือความฝัน’ ของแฟนคลับที่แตกต่างกันไปในช่วงเวลาและช่วงวัย บางคนอาจมีเป้าหมายคือ การสอบเข้ามหาวิทยาลัย หรือบางคนอาจมีเป้าหมายคือ การได้เจอศิลปินที่ชอบในคอนเสิร์ตครั้งใหญ่หรืองานแฟนมีตติ้ง (Fan meeting) โดยเงื่อนไขที่ทำให้เป้าหมายเป็นจริง คือการมีศิลปินที่เป็นพื้นที่ปลอดภัย เป็น ‘แรงจูงใจ’ โดยที่ ‘ทฤษฎีของการจูงใจ (Theories of Motivation)’ ได้กล่าวว่า แรงจูงใจเกิดขึ้นจากสิ่งเร้าที่กระตุ้นบุคคลให้กระทำหรือดิ้นรน เพื่อบรรลุจุดประสงค์ โดยแรงจูงใจมีสองลักษณะ คือ ‘แรงจูงใจภายใน’ คือสิ่งผลักดันที่เกิดขึ้นจากภายในตัวบุคคลเอง
เช่น ทัศนคติ ความคิด ความสนใจ หรือความตั้งใจ และ ‘แรงจูงใจภายนอก’ คือ สิ่งผลักดันจากภายนอกที่กระตุ้นให้เกิดพฤติกรรม เช่น คำชื่นชม รางวัล หรือการยกย่อง
ยกตัวอย่าง ชายหนุ่มวัยมัธยมปลายกำลังสอบเข้ามหาวิทยาลัย มีความตั้งใจจะสอบเข้ามหาวิทยาลัยชั้นนำของประเทศ เขาจึงตั้งใจเรียน อ่านหนังสือ และฝึกทำโจทย์ทุกวัน จนในที่สุดเขาสอบได้ตามที่ต้องการ ขณะเดียวกันในงานแฟนมีตติ้ง เมื่อชายหนุ่มได้พูดคุยกับศิลปินที่ชื่นชอบและบอกผลการสอบของเขาให้กับศิลปิน ศิลปินได้แสดงความยินดี และอวยพรให้ชีวิตมหาวิทยาลัยของชายหนุ่มมีแต่ความสุข ได้เกรดเอ นั่นทำให้ชายหนุ่มมีความสุขและรู้สึกอยากจะพัฒนาตนต่อไปเรื่อย ๆ
จากตัวอย่างพบว่า แรงจูงใจภายในเกิดจากความตั้งใจของชายหนุ่ม ส่วนแรงจูงใจภายนอกคือคำยินดีและคำอวยพรจากศิลปินที่ชายหนุ่มชอบ ซึ่งอาจกล่าวได้ว่าแรงจูงใจทั้งสองต่างเป็นส่วนที่คอยขับเคลื่อนซึ่งกันและกัน ให้ชายหนุ่มประสบผลสำเร็จตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ และอยากจะพัฒนาตนเองอีกต่อไปเรื่อย ๆ
การมีพื้นที่ปลอดภัยไม่เพียงแต่ทำให้เกิดความสบายใจทั้งทางกายและทางใจ แต่ผู้เขียนเชื่อว่า พื้นที่ปลอดภัย จะเป็นพื้นที่ที่นำไปสู่ ‘การให้โอกาสตัวเอง’ ได้สร้างสรรค์เป้าหมายตามที่ใจต้องการ ‘การมีศิลปินที่ชอบ พร้อมความมุ่งมั่น’ จึงเสมือนแรงขับเคลื่อนที่จะให้เราได้พัฒนาตัวเองอยู่เสมอ แล้วคุณล่ะ พบพื้นที่ปลอดภัยให้ตัวเองแล้วหรือยัง ?
รับชมเรื่องราว ‘น้องวุฒิ มือกลองอัจฉริยะ’ และ ‘ภูมิ Atlas’ ที่จะเป็นแรงบันดาลใจให้ใครหลายคนได้เห็นคุณค่าของการมีชีวิต หรือได้มุมมองใหม่ ๆ และพร้อมมีวันนี้ดีที่สุดในรายการ “Made My Day วันนี้ดีที่สุด” ในวันจันทร์ที่ 4 พฤศจิกายน (น้องวุฒิ) และวันอังคารที่ 5 พฤศจิกายน (ภูมิ Atlas) เวลา 21:30 น. ทางช่อง Thai PBS หมายเลข 3 หรือ รับชมออนไลน์ผ่านทาง www.thaipbs.or.th/Live และชมย้อนหลังได้ที่ https://www.thaipbs.or.th/program/MadeMyDay หรือ https://vipa.me/
อ้างอิง
