เข้าสู่ช่วงเดือนตุลาคม เทศกาลที่โด่งดังของเดือนนี้คงไม่พ้น ‘ฮาโลวีน’ (Halloween) ที่จัดขึ้นทุกวันที่ 31 ตุลาคม เทศกาลที่มีต้นกำเนิดจากโลกตะวันตกแต่กลับแพร่หลายไปทั่วโลก ด้วยเอกลักษณ์ของงานที่มีสีสัน จากการประดับตกแต่ง และความสนุกผ่านการแต่งกายเลียนแบบผีหรือตัวละครแฟนตาซี
รายการ ‘Made My Day วันนี้ดีที่สุด’ จึงไม่รอช้าที่จะเชิญ ‘พี่แจ็ค The Ghost Radio’ แขกรับเชิญสุดพิเศษในเดือนตุลาคม สิ่งที่ทุกคนนึกถึงและไม่อาจปฏิเสธ หากใครเป็นแฟนพันธุ์แท้เรื่องราวสยองขวัญและลี้ลับเมื่อพูดถึงพี่แจ็ค คือ ‘เรื่องผี’ ‘สิ่งลี้ลับ’ หรือ ‘การเล่นของไสยศาสตร์’ สิ่งเหล่านี้ แม้จะเป็นเรื่องราวที่ฟังแล้วสนุก ชวนหลอน อยู่คู่สังคมไทยมากช้านาน แต่ก็คงยากที่จะพิสูจน์ความจริงทางวิทยาศาสตร์ และถูกนิยามว่า ‘สิ่งที่เหนือธรรมชาติ’
________________
Supernatural (n.) สิ่งที่เหนือธรรมชาติ
Supernatural (adj.) เหนือธรรมชาติ
________________
‘Supernatural’ หรือ ‘สิ่งที่เหนือธรรมชาติ’ นิยามของคำนี้ มีที่มาอย่างไร ทำไมถึงมีอิทธิพลต่อมนุษย์เรา ?
มนุษย์แรกเริ่มมีความเชื่อในอำนาจของธรรมชาติ และมองว่าทุกอย่างเกิดขึ้นและเป็นไปเพราะธรรมชาติ จึงเกิดการนับถือธรรมชาติ (Animatism) เมื่อเชื่อในต้นไม้ โขดหิน แม่น้ำ ลำคลอง และอื่น ๆ จึงได้พัฒนาสู่ความเชื่อที่ว่า สิ่งเหล่านี้มีมีวิญญาณสิงสถิตอยู่ข้างใน มีอำนาจในการปกปักรักษา สามารถดลบันดาลความปรารถนาของมนุษย์ และเป็นบ่อเกิดของความสุขและความทุกข์
เมื่อเชื่อว่ามีอยู่จริง แต่ไม่สามารถมองเห็นได้ มนุษย์จึงได้จินตนาการและสร้างตัวแทนที่เรียกว่า ‘เทพ’ ‘เทวดา’ หรือ ‘ผี’ แล้วแต่นิยามของธรรมชาตินั้นที่แตกต่างกันไป สิ่งนี้เรียกว่า ‘วิญญาณนิยม’ หรือ ‘ศาสนาผี’(Animism) จนกระทั่งมนุษย์พัฒนาไปถึงจุดหนึ่ง ได้เกิดความเชื่อที่ว่า มนุษย์ตายไปวิญญาณก็จะล่องลอย สิ่งนี้เลยถูกเรียกว่า ‘สิ่งที่เหนือธรรมชาติ’ (Supernatural)
‘สังคมไทย’ กับ ‘สิ่งที่เหนือธรรมชาติ’ ดูจะเป็นสิ่งปกติที่คนไทยพบเจอได้ทุกวัน ด้วยสาเหตุที่ว่าคนไทยสมัยก่อนนับถือผีเป็นหลัก เพราะเชื่อในเรื่องของวิญญาณตามธรรมชาติ และวิญญาณบรรพบุรุษ จึงมีหลายคนที่ศรัทธา ลุ่มหลง หรือกระทั่งงมงาย ไม่ว่าจะเป็น
‘สถานที่ศักดิ์สิทธิ์’ เพื่อการขอพรทั่วประเทศไทย ที่เป็นการผสมผสานระหว่างผี และศาสนาที่ตามมาทีหลัง โดยสถานที่เหล่านี้เชื่อว่ามีเทพสถิตอยู่ ซึ่งเป็นเทพที่สามารถบันดาลความต้องการของตนได้ หากใครเคารพบูชาหรือเซ่นไหว้
‘ศาลพระภูมิที่หน้าบ้านหรือข้างถนน’ เป็นการสร้างเพื่อให้วิญญาณที่ถูกเชื่อว่าเป็นเจ้าของที่ในสมัยก่อนได้พักอาศัย และคอยคุ้มครองรักษาที่ดินไว้
‘ร่างทรง’ คือ คนที่ถูกเชื่อว่ามีวิญญาณของเทพนั้น ๆ สิ่งสู่ในร่างของเขา หรือเขาสามารถติดต่อสื่อสารกับเทพ และทำนายทายทักแก่ผู้ที่เชื่อได้
‘สื่อบันเทิง’ เกี่ยวกับผีและสิ่งลี้ลับทั้งทางโทรทัศน์ วิทยุ โซเชียลมีเดีย หรือรูปแบบละครและภาพยนตร์ ที่พบเห็นได้ทั่วไป ล้วนแต่มีพื้นฐานมาจากความเชื่อในเรื่องผีแบบไทย ๆ ซึ่งมักเป็นผีในรูปแบบบุคคลที่เสียชีวิตไปแล้ว ปรากฏกายเพื่อขอส่วนบุญ เพื่อต้องการการช่วยเหลือ หรือแม้แต่การแก้แค้น
ไม่เพียงแต่สังคมไทยที่มีความเชื่อในสิ่งที่เหนือธรรมชาติ แต่ประเทศเพื่อนบ้านของเรา ต่างก็มีความเชื่อในสิ่งที่เหนือธรรมชาติคล้ายคลึงกัน เป็นเพราะพื้นที่เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ ได้รับอิทธิพลจากศาสนาผีมาช้านาน ก่อนจะมีการเข้ามาของศาสนาพราหมณ์ ฮินดู พุทธ คริสต์ และอิสลาม เพียงแต่ผี สิ่งลี้ลับ หรือสิ่งที่เหนือธรรมชาติ มีความแตกต่างกันไปในเรื่องของแหล่งกำเนิด รูปลักษณ์ และวิธีการกราบไหว้บูชา
เช่น การที่คนลาวและคนไทยมีความเชื่อในเรื่องผีที่คล้ายคลึง ทำให้ภาพยนตร์ผีของไทย เป็นที่นิยมในสังคมลาวเหมือนกัน สังคมมาเลเซียที่แม้จะเป็นมุสลิม แต่ก็มีความเชื่อในร่างทรง หรือ ผีนัต ความเชื่อของชาวเมียนมา เกี่ยวกับกึ่งผีกึ่งเทพ เป็นวิญญาณที่เกิดจากมนุษย์ที่ตายผิดปกติ แต่มีอิทธิฤทธิ์ในการปกป้องรักษาสิ่งนั้น ๆ
‘สิ่งที่เหนือธรรมชาติ’ มีทั้งคนเชื่อและไม่เชื่อ หรือถ้า ‘ไม่เชื่อก็ไม่ควรลบหลู่’ ขณะเดียวกันแม้สิ่งที่เหนือธรรมชาติจะยังพิสูจน์ไม่ได้ แต่สิ่งหนึ่งที่พิสูจน์และสัมผัสได้ คือ สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้น เพื่อเป็นที่ ‘ยึดเหนี่ยวจิตใจ’ แต่สุดท้ายแล้วมนุษย์นั้นจะยึดเหนี่ยวไปถึงระดับไหน จะแค่ศรัทธา ลุ่มหลง หรือเข้าขั้นงมงาย ?
พบกับ ‘แจ็ค The Ghost Radio’’ กับเรื่องราวที่จะเป็นแรงบันดาลใจให้ใครหลายคนได้เห็นคุณค่าของการมีชีวิต หรือได้มุมมองความรักใหม่ ๆ และพร้อมมีวันนี้ดีที่สุดในรายการ “Made My Day วันนี้ดีที่สุด” วันอังคารที่ 29 ตุลาคม 2567 เวลา 21:30 น. ทาง Thai PBS หมายเลข 3 หรือ รับชมออนไลน์ผ่านทาง www.thaipbs.or.th/Live และชมย้อนหลังได้ที่ https://www.thaipbs.or.th/program/MadeMyDay หรือ https://vipa.me/
อ้างอิง
