ภาพชีวิตหลังเกษียณของใครหลายคน คงเป็นภาพที่อบอวลไปด้วยความสุข ชีวิตเรียบง่ายที่ไม่ต้องวุ่นวายกับการทำงาน หรือชีวิตที่ได้ใช้เวลากับสิ่งที่อยากทำ การท่องโลกเพื่อทัศนาสิ่งมีชีวิตในธรรมชาติ ของ ‘อาจารย์กมล โกมลผลิน’ คงเป็นหนึ่งในตัวอย่างของความสุขฉบับวัยเกษียณ 

อาจารย์กมล ชายผู้หลงใหลในความงามของ ‘นก’ ตั้งแต่วัยเยาว์จนถึงปัจจุบัน ได้นิยามการดูนกของเขา คือ การบันทึกภาพนกจากสายตา สู่ ‘ภาพวาด’ ที่ผสมผสานเรื่องราวของธรรมชาติและศาสตร์แห่งศิลป์เข้าด้วยกัน การมาเยือนรายการ ‘Made My Day วันนี้ดีที่สุด’ ของอาจารย์กมล เขาไม่ได้มาด้วยมือเปล่า แต่เขายังนำหนังสือภาพวาดนกหลายร้อยภาพ มาแสดงให้ทุกคนได้เห็นถึงลายเส้นและสีสันบนกระดาษ ภาพวาดที่ใครเห็น ต่างก็สัมผัสได้ถึงพลังแห่งความชอบของเขา ที่มีต่อ ‘นก’ อย่างแท้จริง

‘นก’ สัตว์ปีกที่พบเห็นได้ทั่วไปในธรรมชาติ ต่างมีสายพันธุ์และชนิดที่หลากหลายขึ้นกับภูมิศาสตร์ การพบเห็นนกได้ทั่วไปและเข้าถึงได้ ทำให้ ‘มนุษย์’ ในแต่ละพื้นที่มีความสัมพันธ์กับนกมาอย่างช้านานในกิจกรรมที่แตกต่างกันไป เช่น นกแก้วในฐานะสัตว์เลี้ยงเพื่อความสวยงาม นกพิราบเพื่อการส่งสาสน์ในสมัยก่อน หรือการรับประทานไข่นกกระทา เป็นต้น 

ในอีกมุมหนึ่ง นกได้เข้ามามีบทบาทในการรักษาและบรรเทาอาการแก่ผู้ที่ประสบโรคซึมเศร้า ภาวะซึมเศร้า หรืออาการเครียด ผ่านศาสตร์ที่ชื่อ ‘วิหคบำบัด (Bird Therapy)’ จากการทดลองในกลุ่มผู้สูงอายุที่ประสบภาวะซึมเศร้า ด้วยการเลี้ยง ‘นกแก้วมาคอว์’ พบว่า กลุ่มผู้สูงอายุเหล่านี้มีสภาพจิตใจที่ดีขึ้น เนื่องจากการได้ทำกิจกรรมร่วมกับนกและฟังเสียงนกในทุกวัน ทำให้ไม่ต้องกังวลใจในเรื่องที่ทำให้ทุกข์ หรือการนำเสียงนกเปิดในห้องน้ำตามปั๊มน้ำมัน พบว่าได้รับการประเมินความพึงพอใจจากผู้ใช้บริการห้องน้ำเพิ่มขึ้น

นอกจากความสัมพันธ์ของนกกับมนุษย์ในชีวิตประจำวัน นกยังเป็นตัวแทนของ ‘ความเชื่อ’ และ ‘ความหมายเชิง สัญลักษณ์’ ของมนุษย์ เราคงเคยได้ยินว่า นกเงือกเป็นสัญลักษณ์แห่งรักแท้ นกพิราบกับการสร้างสันติภาพของสังคม นกอินทรีเสมือนการมีอำนาจกับความมั่นคง ที่พบเห็นได้บนธงหรือตราของบางประเทศ หรือนกแสก ที่เปรียบเสมือนการนำความโชคร้ายหรือความตายมาเยือน

รวมถึงนกในโลกสมมติของภาพยนตร์ เกมล่าชีวิต (The Hunger Games) ที่เรียกว่า นกม็อคกิ้งเจย์ (Mockingjay) ตัวแทนของความผิดพลาดและความอับอายของฝั่งรัฐบาล หรือคำว่า ‘นก’ คำสแลงในภาษาไทย ที่ไม่ได้หมายถึงสัตว์ปีก แต่มีความหมายอีกนัยยะว่า วืดหรือชวด เช่น น้องโนนินกผู้ชายอีกแล้ว หรือแปลได้ว่า น้องโนนิจีบผู้ชายไม่ติดนั่นเอง

เรื่องของนกคงทำให้เราได้รู้ว่า นกมีความหมายมากกว่าการเป็นสัตว์ปีกชนิดหนึ่ง แต่ ‘การมองดูนกในทัศนะและมุมมองของมนุษย์’ กลับสร้างความหมายที่ลึกซึ้งถึงการดำเนินไปของชีวิตหรือจิตวิญญาณเลยด้วยซ้ำ ทั้งด้านภาษา อาหาร การรักษาและเยียวยา รวมถึงงานศิลปะที่อาจารย์กมลได้ถ่ายทอดการดูนกผ่านภาพวาด ซึ่งนับว่าเป็นกิจกรรมที่เขาทำมาเกือบตลอดชีวิต มากไปกว่านั้นการดูนกและภาพวาดนก ยังช่วยทำให้เขาเข้าถึง ‘สัจธรรมชีวิต’ ได้อย่างไร ? 

ร่วมไขคำตอบประเด็นนี้ผ่านเรื่องราวของ อาจารย์กมล โกมลผลิน ที่จะเป็นแรงบันดาลใจให้ใครหลายคนได้เห็นคุณค่าของการมีชีวิต และพร้อมที่จะทำวันนี้ให้ดีที่สุด ในรายการ “Made My Day วันนี้ดีที่สุด” ทุกวันจันทร์ถึงพุธ เวลา 21:30 - 22:00 น. ทาง Thai PBS หมายเลข 3 

หรือ รับชมออนไลน์ผ่านทาง www.thaipbs.or.th/Live และชมตอน ‘โลกของคนรัก(ษ์)นก’ ย้อนหลัง ได้ที่ https://youtu.be/HISIlPC8lMY?si=GBdPwRaUoJy4KI8N  หรือ https://www.thaipbs.or.th/program/MadeMyDay/episodes/104242