“วันแม่” ไม่ได้มีเฉพาะในไทยเท่านั้น แต่ในหลายประเทศทั่วโลก ต่างก็มีวันแม่ที่บ้างก็เหมือนกัน บ้างก็ต่างกัน และบ้างก็เกี่ยวโยงถึงกัน
Thai PBS ขอพาไปรู้จักวันแม่ในประเทศต่าง ๆ แต่ละประเทศมีวันแม่ของตัวเองเป็นอย่างไรบ้าง ? มีการฉลองแตกต่างกันไปอย่างไรบ้าง ? และคำพูดบอกรักแม่ภาษาต่าง ๆ มีอะไรที่น่าสนใจ ?
วันแม่ของสหราชอาณาจักร วันแห่งการกลับบ้าน
การเฉลิมฉลองเกี่ยวกับแม่มีมานับแต่สมัยกรีกโบราณและโรมัน เป็นเทศกาลเพื่อให้เกียรติเทพีเรอา (Rhea) และเทพีอาร์ธีมิส (Cybele) ก่อนที่ในยุคกลางจะมีการฉลองวันแม่ในศาสนาคริสต์ที่ชื่อว่า Mothering Sunday ซึ่งมีประเพณีอนุญาตให้คนงานประจำตามปราสาท บ้านขุนนางในยุคนั้น (คนใช้ ข้ารับใช้ คนสวน) ได้กลับบ้านไปหาครอบครัว กลับไปเยี่ยมแม่ หรือเข้าโบสถ์ เป็นวัฒนธรรมร่วมในสหราชอาณาจักรและหลายส่วนในทวีปยุโรป โดยจะมีขึ้นในวันอาทิตย์ที่ 4 ของฤดูถือบวชเลนต์ แต่ละปีจะไม่ตรงกัน โดยปกติจะอยู่ในช่วงเดือนมีนาคม
เวลาผ่านไปประเพณีของวัน Mothering Sunday เริ่มกระจายสู่วงกว้างมากขึ้นในฐานะของวันหยุด โดยมีประเพณีที่เด็ก ๆ จะให้ของขวัญเล็ก ๆ น้อย ๆ และดอกไม้กับแม่ และยังมีประเพณีทำเค้กผลไม้ดั้งเดิมที่ชื่อว่า ซิมเมลเค้ก (Simnel cake) ให้กับแม่อีกด้วย
วันแม่สากลจากสหรัฐอเมริกา เพื่อสันติภาพและความเป็นแม่
จุดเริ่มต้นของวันแม่ในสหรัฐอเมริกามีแนวคิดเชิดชูบทบาทสุภาพสตรีและความเป็นแม่อยู่หลายครั้ง ตั้งแต่ในช่วงปี 1872 หลังสงครามกลางเมือง (Civil war) โดย จูเลีย วอร์ด ฮาว (Julia Ward Howe) นักเคลื่อนไหวทางสังคมเพื่อสันติภาพ ซึ่งมีงานเขียนที่สนับสนุนให้ผู้หญิงรวมตัวกันในวันที่ตั้งขึ้นในชื่อ “Mother’s Peace Day”
ขณะที่ในปี 1887 ก็มีการฉลองวันแม่ตามโรงเรียน (Mother’s Day Celebrations) ที่นำโดย Mary Towles Sasseen ครูจากโรงเรียนแห่งหนึ่งในรัฐเคนตักกี (Kentucky) เพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างครอบครัวเด็ก พ่อแม่และครูในโรงเรียน
วันแม่ของสหรัฐฯ เกิดขึ้นอย่างเป็นทางการจริง ๆ เข้าสู่ปี 1908 โดย แอนนา มารี จาร์วิส (Anna Marie Jarvis) ลูกสาวของ แอน รีจ จาร์วิส (Ann Reeves Jarvis) หญิงสาวที่ทำงานกับเหล่าแม่ ๆ มาอย่างยาวนาน ความพยายามผลักดันให้เกิดวันแม่นี้เกิดขึ้นหลังจากแม่ของเธอเสียชีวิตลง มีการกำหนดให้ทุกวันอาทิตย์ในสัปดาห์ที่ 2 ของเดือนพฤษภาคม เป็นวันแม่ ซึ่งตรงกับวันที่แม่ของเธอจากไป
การรณรงค์ให้เกิดวันแม่ของแอนนาขยายวงกว้างขึ้น มีการแจกดอกคาร์เนชั่นที่ระลึกเพื่อให้เกียรติแม่ทุกคน และท้ายที่สุดในปี 1914 ประธานาธิปดี วู๊ดโรล วิลสัน (Woodrow Wilson) ก็ลงนามวันอาทิตย์ที่ 2 ของเดือนพฤษภาคมคือวันแม่อย่างเป็นทางการของประเทศ
ในเวลาต่อมา หลายประเทศที่มีความสัมพันธ์อันดีกับสหรัฐอเมริกา ก็มีการประกาศให้ช่วงเวลาใกล้เคียงกัน เป็นวันแม่ด้วยเช่นกัน การฉลองวันแม่ในปัจจุบันนั้น นิยมให้ของขวัญหรือดอกไม้กับเหล่าแม่ ๆ รวมถึงสุภาพสตรี
หลายครอบครัวร่วมแสดงยินดีกับวันแม่ด้วยการให้แม่ได้หยุดพักผ่อนจากการทำงานหรืองานบ้านงานเรือน ดอกไม้ที่เป็นสัญลักษณ์ของวันแม่ยังคงเป็นดอกคาร์เนชั่น โดยมีความหมายตามสี อาทิ สีแดงแทนความรักของแม่ และสีขาวแทนการระลึกถึงแม่ที่จากไป
ในบางช่วงเวลา วันแม่ยังถูกใช้เพื่อเรียกร้องสิทธิสตรี เช่น ในปี 1968 คอเร็ตตา สก็อต คิง (Coretta Scott King) ภรรยาของมาร์ติน ลูเธอร์ คิง จูเนียร์ (Martin Luther King Jr.) ใช้วันแม่ร้องเรียกความเท่าเทียมให้สตรีและเด็กอีกด้วย
วันแม่เกาหลี เชิดชูแม่เลี้ยงเดี่ยวที่สูญเสียสามีในช่วงสงคราม
วันแม่ของเกาหลีตรงกับวันที่ 8 พฤษภาคม มีขึ้นครั้งแรกในปี 1956 เพื่อเชิดชูแม่เลี้ยงเดี่ยวทุกคนที่เลี้ยงลูก ๆ ให้เติบโตขึ้นมา เนื่องจากในช่วงเวลาดังกล่าวเป็นช่วงสงคราม จึงมีผู้หญิงหลายคนสูญเสียสามีไปในสงครามเกาหลีนั่นเอง
การเฉลิมฉลองวันแม่นี้มีขึ้นต่อเนื่องจนถึงปี 1973 และถูกแทนที่ด้วยวันผู้ปกครอง (Parent’s day) เพื่อใหความสำคัญกับคนเป็นพ่อด้วย แต่จะเปลี่ยนเฉพาะในเกาหลีใต้เท่านั้น ขณะที่เกาหลีเหนือยังคงวันแม่ดั้งเดิมไว้ เนื่องจากคำว่าผู้ปกครองในเกาหลีเหนือ ไม่สามารถนิยามถึงคนทั่วไปได้ แต่จะใช้สื่อถึงผู้นำสูงสุดของเกาหลีเหนือเท่านั้น
วันแม่ของโบลิเวีย วีรสตรีในประวัติศาสตร์สู่วีรสตรีในชีวิตจริง
วันแม่ของโบลิเวียมีจุดเริ่มต้นย้อนกลับไปในประวัติศาสตร์ในวันที่ 27 พฤศจิกายน ปี 1812 เมื่อกษัตริย์สเปนบุกยึดเมือง โคคาบัมบา (Cochabamba) ในโบลิเวีย โดยอาศัยช่วงเวลาที่เหล่าผู้ชายในเมืองถูกเกณฑ์ให้เข้าร่วมสงครามที่เมืองอื่น ทว่าเรื่องไม่คาดคิดก็เกิดขึ้น เมื่อเหล่าหญิงสาวในเมืองต่างรวมตัวลุกขึ้นต่อต้านเพื่อปกป้องเมืองและลูก ๆ
หลายปีต่อมา วันที่ 27 พฤศจิกายน จึงถูกยกให้เป็นวันแม่ของโบลิเวียอย่างเป็นทางการ เพื่อให้คุณแม่ชาวโบลิเวียได้ฉลองในเกียรติยศของเหล่าวีรสตรีที่เสียสละตัวเอง
โดยในวันแม่จะมีการฉลองด้วยการกินอาหารกลางวันร่วมกันในครอบครัว ลูก ๆ จะใช้เวลาร่วมกับแม่ กล่าวคำขอบคุณและซื้อของขวัญให้ ตามร้านอาหารจะมีการตกแต่งร้าน รวมถึงมีเมนูที่เกี่ยวกับวันแม่ ตามโรงเรียนก็มีกิจกรรมการแสดงของเหล่าเด็ก ๆ
คนเป็นแม่ในโบลิเวียนั้นมีบทบาทสำคัญ เนื่องจากลักษณะครอบครัวชาวโบลิเวียมักจะขาดคนเป็นพ่อไป ทำให้แม่ต้องรับภาระทั้งการให้การดูแลและให้การศึกษากับเด็ก ๆ ในทุกวันของการทำงานหาเงินเพื่อจุนเจือครอบครัว จึงสมควรที่จะได้รับเกียรติอย่างวีรสตรีในชีวิตจริงนั่นเอง
วันแม่ของเอธิโอเปีย เทศกาลฤดูใบไม้ร่วง
วันแม่ของเอธิโอเปียในวันอาทิตย์สัปดาห์ที่ 2 ของเดือนพฤษภาคม โดยจะจัดขึ้นนานถึง 3 วัน เป็นช่วงหลังสิ้นสุดฤดูฝน สู่ช่วงกลางของฤดูใบไม้ร่วง มีขึ้นเป็นเทศกาลชื่อว่า “Antrosht” นอกจากจัดขึ้นเพื่อให้เกียรติเหล่าคุณแม่แล้ว ยังมีขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองให้กับสภาพอากาศที่สดใส เพื่อให้ครอบครัวสามารถรวมตัวกันได้
ธรรมเนียมในการเฉลิมฉลองวันแม่ของเอธิโอเปียมักจะเป็นการทำอาหารร่วมกัน โดยลูกสาวของบ้านมักจะนำผัก เนย ชีส และเครื่องเทศ ส่วนลูกชายจะจัดหาเนื้อสัตว์จำพวกกระทิงหรือแกะมาทำมื้อพิเศษเพื่อแม่ของพวกเขา หลังมื้ออาหารจะมีพิธีกรรมที่แม่และลูกสาวจะนำเนยมาทาที่ใบหน้า พร้อมกับการเต้นรำที่สนุกสนาน ขณะที่ผู้ชายจะร่วมร้องเพลงสรรเสริญ รวมถึงพูดคุยเล่าขานเรื่องราวของวีรบุรุษของครอบครัว การฉลองจะวนไปแบบนี้เป็นเวลา 3 วัน
บอกรักแม่ลองบอกรักต่างภาษามีอะไรบ้าง ?
บอกรักแม่ภาษาเกาหลี
해피 어머니의날 (แฮพี ออมอนีเอนัล) แปลว่า สุขสันต์วันแม่
엄마 사랑해요 (ออมมา ซารังแฮโย) แปลว่า รักแม่นะ
บอกรักแม่ภาษาญี่ปุ่น
お母さんが大好きです。(Okasan ga daisuki desu.) แปลว่า รักคุณแม่นะครับ/คะ
お母さん、いつもありがとう！(Okasan itsumo arigatou!) แปลว่า คุณแม่ครับ/คะ ขอบคุณเสมอสำหรับทุก ๆ สิ่งนะครับ/คะ !
บอกรักแม่ภาษาจีน
母亲节快乐 (mǔqīn jié kuàilè) หมู่ ชิน เจี๋ย ไขว่ เล่อ แปลว่า สุขสันต์วันแม่ค่ะ/ครับ
祝妈妈幸福 (zhù mā ma xìngfú) จู้หนินหม่ามาชิ่งฝู แปลว่า ขอให้แม่มีความสุขมาก ๆ
บอกรักแม่ภาษาสเปน
Feliz día de la madre! (เฟลิซฺ เดี้ย เด ลา มาเดร) แปลว่า สุขสันต์วันแม่
บอกรักแม่ภาษาอิตาลี
Ti voglio bene (ตี วอจิโอ บานา) แปลว่า ฉันรักคุณ (ใช้กับความสัมพันธ์แบบครอบครัวและเพื่อน)
บอกรักแม่ภาษาฝรั่งเศส
Bonne fête des mères" (บอน แฟ๊ต เด แมค์) และ "Bonne fête maman" (บอน แฟ๊ต มาม็อง) แปลว่า สุขสันต์วันแม่
บอกรักแม่ภาษาเยอรมัน
Ich liebe dich, Mama. (อิค ลีเบอ ดิค, มาม่า) แปลว่า รักแม่นะ
Danke für alles, Mama. (ดังเค่ เฟือร์ อัลเลส, มาม่า) แปลว่า ขอบคุณสำหรับทุกสิ่งนะแม่
บอกรักแม่ภาษารัสเซีย
Я люблю тебя, мама. (ยา ลูบลู เตียบยา, มาม่า) แปลว่า รักแม่นะ
Спасибо за всё, мама. (สปาซีบา ซา ฟซิโอ, มาม่า) แปลว่า ขอบคุณสำหรับทุกสิ่งนะแม่
บอกรักแม่ภาษาโปรตุเกส
Eu te amo, mãe. (เอว ชี อามู, ไม) แปลว่า รักแม่นะ
Obrigado/a por tudo, mãe. (โอบรีกาดู/ดา ปอร์ ตูดู, ไม) แปลว่า ขอบคุณสำหรับทุกสิ่งนะแม่
บอกรักแม่ภาษาฮินดี
मैं आपसे प्यार करता/करती हूँ माँ (เมย์น อาปเซ ปยาร กัรตา/กัรตี ฮูน มาน) แปลว่า รักแม่นะ
सब कुछ के लिए धन्यवाद माँ (ซับ กุช เก ลิเย ดันยาวาด มาน) แปลว่า ขอบคุณสำหรับทุกสิ่งนะแม่
บอกรักแม่ภาษาสวีเดน
Jag älskar dig, mamma. (ยอ เอลสการ์ ดีย์, มัมม่า) แปลว่า รักแม่นะ
Du är den bästa mamman i världen. (ดู แอร์ เดน เบสต้า มัมมัน อี แวเรลเดน) แปลว่า แม่เป็นแม่ที่ดีที่สุดในโลก
บอกรักแม่ภาษาตุรกี
Seni seviyorum, anne. (เซนิ เซวิโยรุม, อันเน่) แปลว่า รักแม่นะ
Sen benim kahramanımsın. (เซน เบนิม คาห์รามานึมซึน) แปลว่า แม่คือฮีโร่ของลูก
บอกรักแม่ภาษาเวียดนาม
Con yêu mẹ. (กอน เยียว แม) แปลว่า รักแม่นะ
Mẹ là người phụ nữ tuyệt vời nhất. (แม ล่า เหงื่อย ฝุ หนื่อ ตุเย็ท เหวย ญัท) แปลว่า แม่เป็นผู้หญิงที่วิเศษที่สุด
บอกรักแม่ภาษาฮอลันดา
Ik hou van je, mama. (อิค เฮา ฟัน เย, มาม่า) แปลว่า รักแม่นะ
Je bent mijn inspiratie. (เย เบ็นท์ เมย์น อินสปีราซี) แปลว่า แม่คือแรงบันดาลใจของลูก
บอกรักแม่ภาษาโปแลนด์
Kocham cię, mamo. (โคชัม เชีย, มาโม่) แปลว่า รักแม่นะ
Jesteś moim największym skarbem. (เยสเตซ โมอิม นัยเวียคชึม สคาร์เบม) แปลว่า แม่คือสมบัติล้ำค่าที่สุดของลูก
บอกรักแม่ภาษาฮีบรู
אני אוהב/ת אותך, אמא (อานี โอเฮฟ/โอเฮเฟท โอทัค, อิมมา) แปลว่า รักแม่นะ
את האור בחיי (อัท ฮาโอร์ เบไคย) แปลว่า แม่คือแสงสว่างในชีวิตของลูก
บอกรักแม่ภาษากรีก
Σ' αγαπώ, μαμά. (ซ'อากาโป, มามา) แปลว่า รักแม่นะ
Είσαι η δύναμή μου. (อีเซ อี ดีนามี มู) แปลว่า แม่คือพลังของลูก
บอกรักแม่ภาษาฟินแลนด์
Rakastan sinua, äiti. (ราคัสตัน ซินัว, ไอติ) แปลว่า รักแม่นะ
Olet minun voimani. (โอเลต มินุน วอยมานิ) แปลว่า แม่คือพลังของลูก
บอกรักแม่ภาษาฮังการี
Szeretlek, anya. (เซเรตเลค, อันยอ) แปลว่า รักแม่นะ
Te vagy a legjobb példaképem. (เต วอจ อะ เลจยอบบ์ เพลดอเคเปม) แปลว่า แม่คือแบบอย่างที่ดีที่สุดของลูก
บอกรักแม่ภาษาเช็ก
Miluji tě, maminko. (มิลูยิ เตี, มามินโก) แปลว่า รักแม่นะ
Jsi moje největší opora. (ยซี โมเย เนยเวท์ชี โอโปรา) แปลว่า แม่คือที่พึ่งที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของลูก
บอกรักแม่ภาษาโรมาเนีย
Te iubesc, mamă. (เต ยูเบสค์, มาม่า) แปลว่า รักแม่นะ
Ești eroul meu. (เอชตี เอโรอุล เมอุ) แปลว่า แม่คือฮีโร่ของลูก
บอกรักแม่ภาษานอร์เวย์
Jeg elsker deg, mamma. (ยาย เอลสเกอร์ ดาย, มัมม่า) แปลว่า รักแม่นะ
Du er min styrke. (ดู แอร์ มิน สตึรเก้) แปลว่า แม่คือพลังของลูก
บอกรักแม่ภาษาอินโดนีเซีย
Aku cinta kamu, ibu. (อากู จินตา กามู, อีบู) แปลว่า รักแม่นะ
Ibu adalah segalanya bagiku. (อีบู อาดาละห์ เซกาลานยา บากีกู) แปลว่า แม่คือทุกสิ่งสำหรับลูก
บอกรักแม่ภาษาไอริช
Tá grá agam duit, a a mhaim. (ทา กรา อากัม ดิท, อะ วาม) แปลว่า รักแม่นะ
Is tú mo laoch. (อิส ทู โม ลี) แปลว่า แม่คือวีรบุรุษของลูก
บอกรักแม่ภาษาเดนมาร์ก
Jeg elsker dig, mor. (ยาย เอลสเกอร์ ดาย, มอร์) แปลว่า รักแม่นะ
Du er min største inspiration. (ดู แอร์ มิน สเตอร์สเต อินสปีราชอน) แปลว่า แม่คือแรงบันดาลใจที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของลูก
บอกรักแม่ภาษาสโลวัก
Ľúbim ťa, mama. (ลูบีม ตา, มามา) แปลว่า รักแม่นะ
Si moja sila. (ซี โมยา ซีลา) แปลว่า แม่คือพลังของลูก
อ้างอิง
