ลดความอ้วน-ลดน้ำหนักด้วยแอปเปิลไซเดอร์ (Apple Cider Vinegar) เทรนด์แนวธรรมชาติบำบัดสำหรับคนรักสุขภาพ
ทว่าน้ำส้มสายชูมีส่วนช่วยลดน้ำหนักลดความอ้วนได้จริงหรือ ? ลดความอ้วนด้วยวิธีนี้เป็นอันตรายหรือไม่ ? แอปเปิลไซเดอร์ (Apple Cider Vinegar) มีประโยชน์มากมายอย่างที่เชื่อกันหรือไม่ ?Thai PBS พาทุกคนไปหาคำตอบผ่านงานวิจัยกันThai PBS พาทุกคนไปหาคำตอบผ่านงานวิจัยกัน
ลดความอ้วน-ลดน้ำหนักโดยใช้แอปเปิลไซเดอร์ ทำได้จริงหรือไม่ ?
ลดความอ้วน-ลดน้ำหนักด้วยแอปเปิลไซเดอร์นี้ แม้จะมีผลวิจัยแต่ก็ยังให้ผลลัพธ์ที่ไม่ชัดเจนเนื่องด้วยการลดน้ำหนักลดความอ้วนนั้นต้องอาศัยปัจจัยต่างๆ ซึ่ง แอปเปิลไซเดอร์ (Apple Cider Vinegar) ทำมาจากการทำแอปเปิลไปหมักกับยีสด์ จนเกิดแอลกอฮอล์ แล้วเอาแอลกอฮอล์ที่เกิดไปผสมกับแบคทีเรียสร้างเป็นกรดน้ำส้มสายชู หรือที่เรียกกันว่า acetic acid
ตัว acetic acid นี้เองที่เป็นกุญแจสำคัญที่ส่งผลต่อร่างกาย และยังคงมีสารอาหารอื่น ๆ อาจช่วยส่งเสริมกลไกการทำงานที่อาจช่วยในการลดน้ำหนักได้ เช่น
- กรดอะซิติก (Acetic acid) เป็นส่วนประกอบหลักที่เชื่อว่ามีบทบาทสำคัญในการลดน้ำหนักลดความอ้วน
- โพลีฟีนอล (Polyphenols) สารต้านอนุมูลอิสระที่มีคุณสมบัติต้านการอักเสบ
- เพกติน (Pectin) ใยอาหารที่ช่วยในการย่อยอาหาร
- โพแทสเซียม (Potassium) แร่ธาตุที่สำคัญต่อการทำงานของเซลล์
- แคลเซียม (Calcium) แร่ธาตุที่จำเป็นสำหรับกระดูกและฟัน
- แมกนีเซียม (Magnesium) แร่ธาตุที่มีบทบาทในกระบวนการเมตาบอลิซึม
- โพรไบโอติกส์ (Probiotics) จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ต่อระบบย่อยอาหาร
โดยกลไกที่สารอาหารเหล่านี้อาจจะช่วยในการลดน้ำหนักได้มีกระบวนการดังต่อไปนี้
1. การลดระดับน้ำตาลในเลือด
- กรดอะซิติกอาจช่วยลดการตอบสนองต่อน้ำตาลในเลือดหลังมื้ออาหาร
- อาจเพิ่มความไวต่ออินซูลิน ทำให้ร่างกายใช้น้ำตาลได้ดีขึ้น
2. การเพิ่มความรู้สึกอิ่ม
- การดื่มแอปเปิลไซเดอร์ก่อนมื้ออาหารอาจช่วยให้รู้สึกอิ่มเร็วขึ้น
- อาจช่วยลดปริมาณแคลอรี่ที่ได้รับโดยรวม
3. การเร่งการเผาผลาญ
- กรดอะซิติกอาจกระตุ้นเอนไซม์ AMPK ซึ่งช่วยเร่งการเผาผลาญไขมันช่วยลดความอ้วนได้
- อาจเพิ่มการทำงานของเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการสลายไขมัน ซึ่งส่งผลดีต่อการลดความอ้วน
4. การลดการสะสมไขมัน
- อาจช่วยยับยั้งการสร้างไขมันใหม่ในร่างกาย
- อาจส่งเสริมการใช้ไขมันที่สะสมเป็นพลังงาน จึงทำให้ส่งผลดีต่อการลดความอ้วน
5. การปรับสมดุลแบคทีเรียในลำไส้
- โพรไบโอติกส์ในแอปเปิลไซเดอร์อาจช่วยปรับสมดุลแบคทีเรียในลำไส้
- อาจส่งผลดีต่อการควบคุมและลดน้ำหนักและการย่อยอาหาร
6. การขับสารพิษ
- อาจช่วยกระตุ้นการทำงานของตับในการขับสารพิษ
- อาจส่งเสริมการขับของเสียออกจากร่างกาย
7. การลดการอักเสบ
- สารต้านอนุมูลอิสระในแอปเปิลไซเดอร์อาจช่วยลดการอักเสบในร่างกาย
- การลดการอักเสบอาจส่งผลดีต่อการควบคุมและลดน้ำหนัก
มีการศึกษาหนึ่งพบว่า การดื่มแอปเปิ้ลไซเดอร์ 2 ครั้งต่อวันช่วยลดน้ำหนักลดความอ้วนได้ โดยนักวิจัยคิดว่า acetic acid เข้าไปทำให้ระบบเมตาบอลิซึม (Metabolism) หรือกระบวนการเผาผลาญของร่างกายทำงานเร็วขึ้น ทว่ายังไม่มีข้อมูลยืนยันแน่ชัดถึงกระบวนการทำงานดังกล่าว การลดน้ำหนักอาจมาจาก placebo effect หรือปรากฏการณ์ยาหลอก รวมถึงตัว acetic acid ทำให้รู้สึกคลื่นไส้จนกินอาหารได้น้อยลง
ประโยชน์อื่น ๆ ต่อสุขภาพ อย่างการลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดระดับคอเลสเตอรอล (Cholesterol) ลดความดันโลหิต มีการศึกษาวิจัยถึงประสิทธิภาพอยู่บ้าง แต่ยังคงต้องการการศึกษาเพื่อยืนยันถึงผลทางสุขภาพที่มากกว่านี้ อย่างไรก็ตาม ภาวะทางสุขภาพข้างต้นหากอยู่ในระดับที่เป็นอันตราย ก็จำเป็นจะต้องเข้ารับการรักษารวมถึงการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตตามคำแนะนำของแพทย์
ลดความอ้วน-ลดน้ำหนักด้วยแอปเปิลไซเดอร์ มีอันตรายหรือไม่ ?
แอปเปิลไซเดอร์มีส่วนประกอบหลัก ๆ คือ acetic acid ลักษณะเป็นกรด ดังนั้นจึงมีผลต่อร่างกาย ยิ่งหากดื่มเป็นปริมาณมาก ๆ จะสร้างความระคายเคืองกับลำไส้และกระเพาะอาหารได้ หากดื่มเปล่า ๆ อาจทำให้คลื่นไส้ได้
นอกจากนี้ ในการทำงานของร่างกาย เมื่อเรามีกรดในร่างกายสูง ร่างกายจะทำการขับเกลือแร่ที่ชื่อ โพแทสเซียม (Potassium) ออกไป อาจทำให้เกิดภาวะโพแทสเซียมต่ำได้
ทั้งนี้ สำหรับคนทั่วไปที่รับประทานในปริมาณไม่มาก อาจไม่พบปัญหา แต่หากเป็นคนที่เป็นโรคประจำตัวเกี่ยวกับกรดด่างในร่างกาย เช่น คนที่ป่วยเป็นโรคไต ซึ่งไตมักจะขับกรดออกมาไม่ได้อยู่แล้ว จึงอาจทำให้เลือดเป็นกรดสูง และทำให้เกิดภาวะกระดูกพรูนได้
ลดความอ้วน-ลดน้ำหนักด้วยแอปเปิลไซเดอร์ กินอย่างไรจึงปลอดภัย
แอปเปิลไซเดอร์ (Apple Cider Vinegar) เป็นอาหารที่มีความปลอดภัย ช่วยเพิ่มรสชาติให้มื้ออาหารสุขภาพได้ แต่ควรรับประทานอย่างถูกวิธี และในปริมาณที่เหมาะสม
ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้ใส่ลงไปเป็นซอสหรือน้ำสลัด ยังคงสามารถดื่มได้ด้วยการผสมกับน้ำร้อนหรือเย็นตามใจชอบ แต่ในหนึ่งวันไม่ควรเกิน 1 – 2 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำปริมาณ 240 มิลลิลิตร (ประมาณ 1 แก้ว) ยังไม่แนะนำให้ดื่มแอปเปิลไซเดอร์เปล่า ๆ เพราะกรดที่เข้มข้นจนเกินไปจะส่งผลต่อกระเพาะ รวมถึงอาจทำให้เกิดฟันผุตามมาได้
สำหรับมือใหม่ของการกินแอปเปิลไซเดอร์เพื่อลดน้ำหนัก อาจเริ่มจากทีละน้อย ๆ เพื่อดูว่ามีอาการแพ้หรือไม่ ?
เมนูง่ายๆดับร้อนในวันที่อากาศอบอ้าว…ขอแนะนำเครื่องดื่มเย็นที่ทำง่ายโดยใช้แอปเปิลไซเดอร์ นั่นคือ "แอปเปิลไซเดอร์สปาร์คลิ่งพั้นช์"
วัตถุดิบ
- แอปเปิลไซเดอร์ 2 ถ้วย
- น้ำแอปเปิ้ล 1 ถ้วย
- น้ำโซดา 1 ถ้วย
- น้ำมะนาว 2 ช้อนโต๊ะ
- น้ำเชื่อมหญ้าหวาน หรือน้ำผึ้ง 1- 2 ช้อนโต๊ะ (ปรับตามความหวานที่ต้องการ)
- น้ำแข็งก้อน
- แอปเปิ้ลหั่นเป็นชิ้นบางๆ สำหรับตกแต่ง (ไม่จำเป็นต้องมีก็ได้)
วิธีทำ
- ในเหยือกขนาดใหญ่ ผสมแอปเปิลไซเดอร์ น้ำแอปเปิ้ล และน้ำมะนาวเข้าด้วยกัน
- เติมน้ำเชื่อมหญ้าหวานหรือน้ำผึ้ง คนให้ละลายเข้ากัน
- ใส่น้ำแข็งก้อนลงในเหยือก
- เติมน้ำโซดาลงไปก่อนเสิร์ฟเพื่อให้มีฟองซ่า
- คนเบาๆ ให้ส่วนผสมเข้ากัน
- เทใส่แก้ว ตกแต่งด้วยชิ้นแอปเปิ้ล (ถ้ามี)
- เสิร์ฟทันทีขณะที่ยังเย็นและมีฟอง
เคล็ดลับ
- สามารถเพิ่มใบสะระแหน่หรืออบเชยแท่งเพื่อเพิ่มรสชาติได้
- สามารถทำเป็นน้ำแข็งไสโดยการแช่แข็งส่วนผสมทั้งหมด (ยกเว้นน้ำโซดา) แล้วขูดเป็นเกล็ดน้ำแข็ง เสิร์ฟพร้อมน้ำโซดา
อาหารและเครื่องดื่มที่ทำมาจากแอปเปิลไซเดอร์ทั้งหลายนี้นี้ทำง่าย ทานง่ายแต่ก็ ยังมีกลุ่มคนที่ไม่แนะนำให้ลดน้ำหนักหรือลดความอ้วนด้วยการกินแอปเปิลไซเดอร์ ได้แก่ คนที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคไต โรคเกี่ยวกับระดับกรดในร่างกาย โรคกระเพาะ กรดไหลย้อน และคนที่มีปัญหาเรื่องฟัน เป็นต้น ดังนั้นก่อนเริ่มรับประทานแอปเปิลไซเดอร์สำหรับสุขภาพ คนที่มีโรคประจำตัวจึงควรปรึกษาแพทย์ก่อน
ลดความอ้วน-ลดน้ำหนัก แค่แอปเปิลไซเดอร์อาจไม่ได้ผล
การลดความอ้วน-ลดน้ำหนักจำเป็นจะต้องใช้หลายปัจจัยร่วมกัน การกินแอปเปิลไซเดอร์นั้นมีการศึกษาพบว่า ช่วยให้หลายคนลดน้ำหนักได้ โดยคนเหล่านั้นรู้สึกว่าอิ่มมากขึ้น เมื่อกินแอปเปิลไซเดอร์ร่วมกับมื้ออาหาร ทำให้ความอยากอาหารลดลง และสามารถลดการรับประทานของว่างได้
แต่การทดลองผลในระยะยาว ยังไม่พบความเชื่อมโยงของแอปเปิลไซเดอร์กับความอยากอาหารที่ลดลง ยังคงรอผลการศึกษาที่มีขนาดกลุ่มตัวอย่างที่มากกว่านี้ เพื่อยืนยันถึงข้อค้นพบเหล่านี้ต่อไป
ดังนั้น สำหรับผู้ที่ต้องการลดน้ำหนัก แอปเปิ้ลไซเดอร์สามารถเป็นตัวเลือกเพื่อช่วยลดน้ำหนักได้ แต่ยังคงต้องอาศัยการออกกำลังกาย การควบคุมอาหาร ปรับพฤติกรรมเพื่อช่วยให้การลดน้ำหนักเป็นไปอย่างได้ผลด้วย
นอกจากการลดน้ำหนักด้วยแอปเปิ้ลไซเดอร์ ยังมีความเข้าใจกันว่ามีคุณสมบัติด้านสุขภาพอื่น ๆ ทั้งการรักษาโรค การเป็นตัวช่วยเพื่อให้สุขภาพดีขึ้น ทว่าหลายคุณประโยชน์ยังคงต้องรอการศึกษาวิจัยเพื่อยืนยันถึงผลลัพธ์ การเลือกดื่มแอปเปิ้ลไซเดอร์เพื่อลดน้ำหนักจึงควรให้พอดี เพื่อลดความเสี่ยงที่อาจเกิดตามมาได้ ยังมีการลดน้ำหนักอีกหลากหลายวิธีที่สามารถลองนำมาปรับให้เหมาะกับตัวเอง
อ้างอิง
6 Health Benefits of Apple Cider Vinegar, Backed by Science
Apple Cider Vinegar มีประโยชน์แค่ไหน กินผิดระวังอันตราย
Apple Cider Vinegar
· Kondo, T., Kishi, M., Fushimi, T., Ugajin, S., & Kaga, T. (2009). Vinegar intake reduces body weight, body fat mass, and serum triglyceride levels in obese Japanese subjects. Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry, 73(8), 1837-1843. PMCID: PMC2649159
· Khezri, S. S., Saidpour, A., Hosseinzadeh, N., & Amiri, Z. (2018). Beneficial effects of Apple Cider Vinegar on weight management, Visceral Adiposity Index and lipid profile in overweight or obese subjects receiving restricted calorie diet: A randomized clinical trial. Journal of Functional Foods, 43, 95-102. PMCID: PMC6155849
· Hadi, A., Pourmasoumi, M., Najafgholizadeh, A., Clark, C. C. T., & Esmaillzadeh, A. (2021). The effect of apple cider vinegar on lipid profiles and glycemic parameters: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. BMC Complementary Medicine and Therapies, 21(1), 179. PMCID: PMC8243436
· Petsiou, E. I., Mitrou, P. I., Raptis, S. A., & Dimitriadis, G. D. (2014). Effect and mechanisms of action of vinegar on glucose metabolism, lipid profile, and body weight. Nutrition Reviews, 72(10), 651-661. PMCID: PMC8078188
· Siddiqui, F. J., Assam, P. N., de Souza, N. N., Sultana, R., Dalan, R., & Chan, E. S. (2018). The Effect of Apple Cider Vinegar on Lipid Profiles and Glycemic Parameters: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2018, 8701871. PMCID: PMC6269745
· Gheflati, A., Bashiri, R., Ghadiri-Anari, A., Reza, J. Z., Kord, M. T., & Nadjarzadeh, A. (2019). The effect of apple vinegar consumption on glycemic indices, blood pressure, oxidative stress, and homocysteine in patients with type 2 diabetes and dyslipidemia: A randomized controlled clinical trial. Clinical Nutrition ESPEN, 33, 132-138. https://doi.org/10.1016/j.clnesp.2019.06.006
· Halima, B. H., Sonia, G., Sarra, K., Houda, B. J., Fethi, B. S., & Abdallah, A. (2018). Apple Cider Vinegar attenuates oxidative stress and reduces the risk of obesity in high-fat-fed male Wistar rats. Journal of Medicinal Food, 21(1), 70-80. https://doi.org/10.1089/jmf.2017.0039
· Launholt, T. L., Kristiansen, C. B., & Hjorth, P. (2020). Safety and side effects of apple vinegar intake and its effect on metabolic parameters and body weight: a systematic review. European Journal of Nutrition, 59(6), 2273-2289. https://doi.org/10.1007/s00394-020-02214-3
· Shishehbor, F., Mansoori, A., & Shirani, F. (2017). Vinegar consumption can attenuate postprandial glucose and insulin responses; a systematic review and meta-analysis of clinical trials. Diabetes Research and Clinical Practice, 127, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.diabres.2017.01.021
· Budak, N. H., Aykin, E., Seydim, A. C., Greene, A. K., & Guzel‐Seydim, Z. B. (2014). Functional properties of vinegar. Journal of Food Science, 79(5), R757-R764. https://doi.org/10.1111/1750-3841.12434
· Kondo, S., Tayama, K., Tsukamoto, Y., Ikeda, K., & Yamori, Y. (2001). Antihypertensive effects of acetic acid and vinegar on spontaneously hypertensive rats. Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry, 65(12), 2690-2694. https://doi.org/10.1271/bbb.65.2690
แท็กที่เกี่ยวข้อง
ผู้เขียน: อธิเจต มงคลโสฬศ
เจ้าหน้าที่เนื้อหาดิจิทัล ไทยพีบีเอส สนใจเนื้อหาด้านสุขภาพจิต สาธารณสุข และความยั่งยืน รวมถึงประเด็นทันกระแสที่มีแง่มุมน่าสนใจซ่อนอยู่
