บ้านทุ่งใหญ่ ตำบลทุ่งใหญ่ อ.ทุ่งฝน จ.อุดรธานี ชาวบ้านที่ทำการทำนาเป็นอาชีพหลัก เลี้ยงสัตว์และทำประมงเป็นรายได้เสริม วิถีของคนบ้านทุ่งใหญ่ยังผูกพันกับนา ป่า และหนองน้ำ
ในฤดูฝนที่นี่อุดมสมบูรณ์ด้วยแหล่งอาหารจากป่าโคกใกล้บ้าน ที่มีทั้งเห็ด อีลอก อีลาย อีบุก ฯลฯ แหล่งน้ำสำคัญคือ หนองทุ่งใหญ่ หนองน้ำขนาด 1,880 ไร่ ที่ชาวบ้านใช้ประโยชน์หลากหลาย เป็นแหล่งน้ำในการเกษตร เป็นแหล่งอาหารของคนและสัตว์เลี้ยง หลายคนบอกว่าเป็นเหมือนตู้กับข้าว บ้างบอกว่าเป็นธนาคาร เมื่อลงไปในหนองทุ่งใหญ่จะมีอาหาร มีรายได้ เพราะในหนองน้ำเป็นแหล่งเก็บสายบัว ต้นกก และสารพัดพืชน้ำ ส่วนสัตว์น้ำนั้น มีทั้ง กุ้ง หอย ปู ปลา ที่สามารถหาได้ด้วยวิธีที่หลากหลาย ทั้งยกยอ ลงตาข่าย วางเบ็ด ดักลอบ ฯลฯ แล้วแต่ความถนัด
นอกจากนี้คนรอบ ๆ หนองทุ่งใหญ่ยังมีภูมิปัญญาการหาปลาแบบโบราณ ที่เรียกว่า "แก่โค่น สักสุ่ม" คือ การจับปลาโดยใช้ เรือกีบ ผูกไม้ยาวขวางหัวเรือ เรียกว่า โค่น และเครื่องมือจับปลา คือ สุ่ม กับการสังเกตด้วยประสบการณ์และความชำนาญ ซึ่งวิธีการมีดังนี้ ใช้ไม้ไผ่ถ่อเรือไปในหนองน้ำบริเวณที่มีหญ้าขึ้นหนาแต่ระดับน้ำไม่ลึก ให้ไม้ไผ่ที่หัวเรือสัมผัสปลายต้นหญ้าจนทำให้ปลาที่อยู่ในน้ำตกใจ เคลื่อนไหวเกิดเป็นฟองอากาศพรายน้ำ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่าปลาไพ คนสักสุ่มจะกระโดดปักสุ่มครอบลงไปบริเวณที่มีพรายน้ำ แล้วใช้มือล้วงลงไปจับปลาที่ติดในสุ่ม ซึ่งมีทั้งปลาช่อน ปลาดุก ปลาสลิด ฯลฯ
ติดตามชีวิตของคนบ้านทุ่งใหญ่ ที่คึกคักกัน ทั้งกลางวัน และกลางคืน ในรายการซีรีส์วิถีคน ตอน วิถีคนบ้านทุ่งใหญ่ จ.อุดรธานี วันเสาร์ที่ 15 กุมภาพันธ์ 2568 เวลา 13.30 - 14.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
บ้านทุ่งใหญ่ ตำบลทุ่งใหญ่ อ.ทุ่งฝน จ.อุดรธานี ชาวบ้านที่ทำการทำนาเป็นอาชีพหลัก เลี้ยงสัตว์และทำประมงเป็นรายได้เสริม วิถีของคนบ้านทุ่งใหญ่ยังผูกพันกับนา ป่า และหนองน้ำ
ในฤดูฝนที่นี่อุดมสมบูรณ์ด้วยแหล่งอาหารจากป่าโคกใกล้บ้าน ที่มีทั้งเห็ด อีลอก อีลาย อีบุก ฯลฯ แหล่งน้ำสำคัญคือ หนองทุ่งใหญ่ หนองน้ำขนาด 1,880 ไร่ ที่ชาวบ้านใช้ประโยชน์หลากหลาย เป็นแหล่งน้ำในการเกษตร เป็นแหล่งอาหารของคนและสัตว์เลี้ยง หลายคนบอกว่าเป็นเหมือนตู้กับข้าว บ้างบอกว่าเป็นธนาคาร เมื่อลงไปในหนองทุ่งใหญ่จะมีอาหาร มีรายได้ เพราะในหนองน้ำเป็นแหล่งเก็บสายบัว ต้นกก และสารพัดพืชน้ำ ส่วนสัตว์น้ำนั้น มีทั้ง กุ้ง หอย ปู ปลา ที่สามารถหาได้ด้วยวิธีที่หลากหลาย ทั้งยกยอ ลงตาข่าย วางเบ็ด ดักลอบ ฯลฯ แล้วแต่ความถนัด
นอกจากนี้คนรอบ ๆ หนองทุ่งใหญ่ยังมีภูมิปัญญาการหาปลาแบบโบราณ ที่เรียกว่า "แก่โค่น สักสุ่ม" คือ การจับปลาโดยใช้ เรือกีบ ผูกไม้ยาวขวางหัวเรือ เรียกว่า โค่น และเครื่องมือจับปลา คือ สุ่ม กับการสังเกตด้วยประสบการณ์และความชำนาญ ซึ่งวิธีการมีดังนี้ ใช้ไม้ไผ่ถ่อเรือไปในหนองน้ำบริเวณที่มีหญ้าขึ้นหนาแต่ระดับน้ำไม่ลึก ให้ไม้ไผ่ที่หัวเรือสัมผัสปลายต้นหญ้าจนทำให้ปลาที่อยู่ในน้ำตกใจ เคลื่อนไหวเกิดเป็นฟองอากาศพรายน้ำ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่าปลาไพ คนสักสุ่มจะกระโดดปักสุ่มครอบลงไปบริเวณที่มีพรายน้ำ แล้วใช้มือล้วงลงไปจับปลาที่ติดในสุ่ม ซึ่งมีทั้งปลาช่อน ปลาดุก ปลาสลิด ฯลฯ
ติดตามชีวิตของคนบ้านทุ่งใหญ่ ที่คึกคักกัน ทั้งกลางวัน และกลางคืน ในรายการซีรีส์วิถีคน ตอน วิถีคนบ้านทุ่งใหญ่ จ.อุดรธานี วันเสาร์ที่ 15 กุมภาพันธ์ 2568 เวลา 13.30 - 14.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live