14 เมษายนที่ผ่านมา นอกจากจะเป็นเทศกาลสงกรานต์แล้ว ยังเป็น ‘วันครอบครัว'
เมื่อครอบครัว คือ จุดเริ่มต้นของการเพาะปลูกและเติบโตของเด็กคนหนึ่ง เราอาจเห็นครอบครัว ที่พ่อแม่เป็นครู ลูกก็จะเป็นครู พ่อแม่ทำงานในด้านการแพทย์ ลูกก็จะทำงานในวงการแพทย์ หรือพ่อแม่เป็นศิลปิน ลูกก็จะเป็นศิลปินในอนาคต เราอาจเรียกว่า ‘ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น’ เพราะนิยามได้ว่า พ่อแม่เป็นอย่างไร ลูกก็จะเป็นอย่างนั้น
‘ครอบครัวรถเมล์’ ครอบครัวที่มีเรื่องราวจากพ่อที่เป็นคนขับรถเมล์ แม่ที่เป็นกระเป๋ารถเมล์ สองคนรวมใจสร้างครอบครัวเป็นหนึ่ง จนมีลูกสาวและลูกชายที่สุดท้ายโตขึ้น ก็ได้ทำงานในวงการรถเมล์เช่นกัน อาจเป็นหนึ่งในครอบครัวที่พ่อแม่และลูกต่างสนับสนุนซึ่งกันและกัน นำมาสู่ความสุขที่เรียบง่าย และเกิดความเข้มแข็งของครอบครัว
พ่อแม่สบายใจ ลูกมีงานทำ และครอบครัวกล้าพูดได้อย่างเต็มปากว่า “ภูมิใจในอาชีพรถเมล์นี้”
นิยาม ‘ครอบครัว’
ครอบครัวคือ สถาบันแรกสำหรับทุกคน มีจำนวนตั้งแต่สองคนขึ้นไป มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กันทางสายเลือด กฎหมาย หรือเครือญาติ ครอบครัวที่สมบูรณ์แบบอาจนิยามอย่างสวยงามได้ว่าต้องประกอบไปด้วย พ่อ แม่ และลูก หากมองลึกลงไปครอบครัวที่สมบูรณ์แบบ ขึ้นอยู่กับการตีความ การเติบโต และประสบการณ์ของแต่ละคน เพราะในสังคมหนึ่งไม่ได้มีเพียงครอบครัวที่ประกอบด้วย พ่อ แม่ และลูก บางครอบครัวอาจเป็นพ่อเลี้ยงเดี่ยว แม่เลี้ยงเดี่ยว หรือแม้แต่เด็กที่โตมากับคนที่ไม่ใช่พ่อแม่แท้ ๆ อาจเป็นปู่ ย่า ตา และยายของตัวเอง ครอบครัวที่สมบูรณ์แบบจึงเป็นปัจเจก ส่งผลให้ครอบครัวสามารถแบ่งออกมาได้หลากหลายประเภทขึ้นกับว่ามีบุคคลใดเป็นองค์ประกอบ
เมื่อครอบครัว ‘ปัดภาระ’ ให้สถาบันอื่น
ครอบครัวคือสถาบันแรกในการอบรม เลี้ยงดู และสั่งสอน สิ่งนี้จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะหล่อหลอมให้เด็กเติบโตอย่างมีคุณภาพ แต่เมื่อประเด็นเหล่านี้ ถูกให้ความสำคัญน้อยลงในสถาบันครอบครัว เนื่องด้วยสาเหตุอย่าง ‘เวลาที่มีให้ไม่เพียงพอ’ เพราะต้องใช้เวลาไปกับการทำงาน หรือ ‘การโยนความรับผิดชอบ’ ให้สถาบันอื่นอย่าง สถาบันการศึกษา หรือศาสนา ให้มีหน้าที่หลักในการอบรมเลี้ยงดู นำมาสู่ปัญหาแก่เด็กในด้านของคุณธรรมและจริยธรรม ที่อาจสร้างผลกระทบในวงกว้าง
‘เด็กได้ดี’ ถ้ามีความเข้มแข็งของครอบครัว
ความเข้มแข็งของครอบครัว ไม่ใช่แค่เรื่องของความมั่นคงทางการงาน หรือความมั่นคงทางการเงิน แต่เป็นเรื่องของพื้นฐานทางจิตใจและปัญญา โดย Geggie et al. ได้วิเคราะห์โครงสร้างองค์ประกอบของความเข้มแข็งของครอบครัว ผ่าน 4 องค์ประกอบ ได้แก่ การมีความเป็นอยู่ร่วมกัน การสื่อสารด้วยความเคารพนับถือ การมีค่านิยมร่วมกัน และการมีสำนึกว่าตนเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัว
ในด้านของ Oslon ได้วิเคราะห์องค์ประกอบความเข้มแข็งของครอบครัว ทั้ง 2 ด้าน ด้านแรกความสง่างามของครอบครัว ที่ประกอบด้วย การให้ความเคารพกัน การมีค่านิยมร่วมกัน ความเชื่อมั่น และความไว้วางใจกัน ด้านที่สอง พันธไมตรี อย่างการจัดการปัญหาร่วมกัน
จากทั้งสองแนวคิดพบจุดเชื่อมอย่าง ‘การมีส่วนร่วมกัน’ และ ‘เคารพกัน’ เป็นสองปัจจัยสำคัญที่นำมาสู่การมีฐานครอบครัวที่เข้มแข็ง การมีส่วนร่วมช่วยสร้างความผูกพัน ใกล้ชิด และสนิทสนม สามารถพูดคุยระหว่างกันได้ในหลายเรื่อง แต่ในขณะเดียวกัน การเคารพกัน ก็ช่วยให้เกิดการไม่ล้ำเส้น จนนำไปสู่ความรู้สึกสูญเสียพื้นที่ส่วนตัวหรือการเป็นตัวเอง ผู้เขียนเชื่อว่าสองสิ่งนี้จะนำไปสู่การมีพื้นฐานที่ดีในการปรับตัวกับสังคมอื่น ของคนในครอบครัวและเด็กได้
เรื่องราวของครอบครัวรถเมล์ ในรายการ ‘Made My Day วันนี้ดีที่สุด’ จึงอาจเป็นตัวอย่างหนึ่งของ ครอบครัวเข้มแข็งที่มาพร้อมกับความภาคภูมิใจ ทั้งความภาคภูมิใจในอาชีพของตน ความภาคภูมิใจในตัวลูกของพ่อแม่ ความภาคภูมิใจในตัวพ่อแม่ของลูก และความภาคภูมิใจในคำว่า ‘ครอบครัว’
เพราะรถเมล์สายนี้ คงเป็น ‘จุดเริ่มต้น’ ของการมีส่วนร่วมและเคารพซึ่งกันและกันในครอบครัว
รับชมเรื่องราว ‘ครอบครัวรถเมล์’ ที่จะเป็นแรงบันดาลใจให้ใครหลายคนได้เห็นคุณค่าของการมีชีวิต หรือได้มุมมองใหม่ ๆ และพร้อมมีวันนี้ดีที่สุดในรายการ “Made My Day วันนี้ดีที่สุด” ทาง www.thaipbs.or.th/Live และชมย้อนหลังได้ที่ https://www.thaipbs.or.th/program/MadeMyDay
อ้างอิง
