หลาย ๆ คนอาจจะคุ้นเคยกับภาพวาด “ดวงอาทิตย์” ที่มีสีแดง สีส้ม หรือสีเหลือง แต่ว่าแท้จริงแล้วดวงอาทิตย์มีพื้นผิวสีอะไร แล้วที่เราเข้าใจนั้นถูกต้องหรือไม่
ขอสปอยล์ก่อนเลยว่า สีขาว คือสีที่แท้จริงของดวงอาทิตย์ สำหรับสาเหตุ หลายคนอาจจะนึกไปถึงการที่ดวงอาทิตย์มีอุณหภูมิที่อยู่กึ่งกลางระหว่างดาวแคระแดงกับดาวยักษ์น้ำเงิน แต่แท้จริงแล้วเรื่องของสีดวงอาทิตย์นั้นเกิดขึ้นมาจากภายในดวงตาของเราต่างหาก
สิ่งที่น่าสนใจคือ สีขาวนี้ไม่ได้เกิดขึ้นจากดวงอาทิตย์เพียงอย่างเดียว แต่เกี่ยวข้องกับการวิวัฒนาการของดวงตาของสิ่งมีชีวิตบนโลกด้วย มนุษย์ที่อาศัยอยู่บนโลกซึ่งโคจรรอบดวงอาทิตย์ดวงนี้ได้พัฒนาดวงตาให้สามารถรับรู้สีผ่านเซลล์ประสาทรับแสงที่เรียกว่าเซลล์โคน (Cone Cells) ซึ่งตอบสนองต่อแสงในสามช่วงคลื่นหลัก คือ แดง เขียว และน้ำเงิน เมื่อดวงตาของเรารับแสงจากดวงอาทิตย์และสมองตีความแสงจากช่วงคลื่นเหล่านี้ร่วมกัน เราจะเห็นแสงเป็นสีขาว
การที่เรามองเห็นดวงอาทิตย์เป็นสีขาวจึงไม่ใช่ผลลัพธ์จากดวงอาทิตย์เพียงอย่างเดียว แต่มาจากการที่ดวงตาของมนุษย์ตีความแสงในลักษณะที่รวมกันแล้วกลายเป็นสีขาวได้ สิ่งมีชีวิตชนิดอื่น ๆ บนโลกที่มีระบบรับแสงและสีต่างออกไป ก็อาจมองเห็นดวงอาทิตย์เป็นสีอื่นได้
คำถามคือแล้วทำไมภาพถ่ายดวงอาทิตย์หลาย ๆ ภาพที่เห็นทั้งภาพที่ถ่ายดวงอาทิตย์ที่มาจาก NASA หรือภาพอื่น ๆ ก็ล้วนเป็นภาพดวงอาทิตย์สีส้มหรือสีแดง คำตอบนั้นคือภาพถ่ายดวงอาทิตย์เหล่านั้นถูกถ่ายผ่านฟิลเตอร์กรองแสงดวงอาทิตย์ ทำให้สีของพื้นผิวดวงอาทิตย์เปลี่ยนแปลงไปตามประเภทของฟิลเตอร์ เช่น ฟิลเตอร์ประเภท Hydrogen-alpha จะให้สีของพื้นผิวดวงอาทิตย์เป็นสีส้ม อีกทั้งเพื่อการศึกษาและง่ายต่อการศึกษาโครงสร้างพื้นผิวดวงอาทิตย์ การย้อมสีของพื้นผิวดวงอาทิตย์จึงเกิดขึ้นเพื่อให้ง่ายต่อการสังเกตและการศึกษา เราจึงสามารถเห็นภาพดวงอาทิตย์ผ่านฟิลเตอร์สีต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น สีน้ำเงิน หรือสีเขียวก็ได้
ส่วนภาพจำดวงอาทิตย์ที่เป็นสีแดง สีส้ม หรือสีเหลือง อาจจะมาจากการที่คนส่วนมากสังเกตดวงอาทิตย์ในช่วงเวลาพระอาทิตย์กำลังขึ้นจากขอบฟ้าหรือกำลังตกที่ดวงอาทิตย์จะมีสีแดงก่ำ ซึ่งเกิดจากการหักเหและกระเจิงของแสงดวงอาทิตย์ที่มีสีขาวกับชั้นบรรยากาศของโลก ทำให้เราเห็นดวงอาทิตย์ที่อยู่บริเวณขอบฟ้าปรากฏเป็นสีแดง
ดังนั้นจึงสรุปได้ว่าดวงอาทิตย์ของเรามีสีขาว และการที่เรามองเห็นสีของดวงอาทิตย์เป็นสีขาวก็มาจากการวิวัฒนาการของดวงตาของมนุษย์ที่มองเห็นแสงที่ส่องมาจากดวงอาทิตย์เป็นสีขาว หากมีสิ่งมีชีวิตจากต่างดาวเดินทางมายังโลกของเราและมองดูดวงอาทิตย์ พวกเขาอาจจะมองเห็นพื้นผิวของดวงอาทิตย์ในสีที่แตกต่างจากที่เรามองเห็นก็เป็นได้
เรียบเรียงโดย จิรสิน อัศวกุล
พิสูจน์อักษร ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์
🎧 อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech