วันจันทร์นี้ (20 ม.ค. 68) ตามเวลาท้องถิ่นของสหรัฐฯ โดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) จะเข้าสาบานตนรับตำแหน่งประธานาธิบดีสมัยที่ 2 ของเขา และจะกลายเป็นบุคคลอายุมากที่สุดที่เข้ารับตำแหน่งผู้นำสหรัฐฯ ด้วยวัย 78 ปี 7 เดือน 5 วัน

ในทางกฎหมาย หากว่าที่ประธานาธิบดี (President-elect) เสียชีวิตก่อนที่จะเข้ารับตำแหน่ง หรือเกิดอุบัติเหตุทางการเมืองอื่น ๆ ที่ทำให้ว่าที่ประธานาธิบดีไม่สามารถเข้ารับตำแหน่งได้ บทบัญญัติแก้ไขรัฐธรรมนูญที่ 20 มาตรา 3 (Amendment XX, Section 3) ของสหรัฐฯ ได้วางแนวทางการสรรหาผู้นำประเทศไว้ในฉากทัศน์ต่าง ๆ ดังนี้

หากว่าที่ประธานาธิบดีเสียชีวิตก่อนวันเข้ารับตำแหน่ง ว่าที่รองประธานาธิบดี (Vice President-elect) จะดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีแทน
หากไม่สามารถเลือกประธานาธิบดีคนใหม่ได้ หรือว่าที่ประธานาธิบดีขาดคุณสมบัติก่อนวันเข้ารับตำแหน่ง ว่าที่รองประธานาธิบดีจะต้องทำหน้าที่รักษาการประธานาธิบดี
สภาคองเกรส (Congress) มีอำนาจเลือกรักษาการประธานาธิบดี หากทั้งว่าที่ประธานาธิบดีและว่าที่รองประธานาธิบดีขาดคุณสมบัติในการเข้ารับตำแหน่ง และรักษาการประธานาธิบดีต้องทำหน้าที่จนกว่าจะมีประธานาธิบดีหรือรองประธานาธิบดีที่มีคุณสมบัติครบถ้วน

นับตั้งแต่ที่บทบัญญัติแก้ไขรัฐธรรมนูญที่ 20 ได้รับการรับรองในปี ค.ศ. 1933 (พ.ศ. 2476) สหรัฐฯ ยังไม่เคยประสบภาวะสุญญากาศทางการเมืองที่ขาดผู้นำคนใหม่เข้ามารับช่วงต่อในทำเนียบขาว

ภายนอกอาคารรัฐสภาสหรัฐฯ ก่อนพิธีสาบานตนของทรัมป์ วันที่ 12 ม.ค. 68 (ภาพจาก Jon Elswick/AP)

นอกจากนี้ มาตรา 1 (Section 1) ของบทบัญญัติแก้ไขรัฐธรรมนูญดังกล่าวยังกำหนดให้วาระการดำรงตำแหน่งของประธานาธิบดีและรองประธานาธิบดีคนเดิมสิ้นสุดลงในวันที่ 20 มกราคม เวลาเที่ยงตรง ถือว่าเป็นการกำหนดไว้โดยนัยว่า ประธานาธิบดีและรองประธานาธิบดีคนใหม่จะต้องเข้ารับตำแหน่งต่อทันทีในวันและเวลานั้น แต่หากปีใดที่ 20 มกราคมตรงกับวันอาทิตย์ พิธีสาบานตนประธานาธิบดีสหรัฐฯ จะเลื่อนเป็นวันที่ 21 มกราคมแทน

พิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ครั้งนี้แตกต่างจากครั้งอื่น ๆ ประการแรก สถานที่จัดพิธีจะย้ายเข้าไปอยู่ภายในอาคารรัฐสภา (Capitol Hill) แทนการจัดพิธีภายนอกอาคารตามประเพณี เนื่องจากกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. จะมีอาการหนาวจัดและลมแรง

ประการที่สอง ทรัมป์จะเป็นประธานาธิบดีสหรัฐฯ คนที่ 3 ในประวัติศาสตร์ที่สาบานตนเข้ารับตำแหน่งฯ ตรงกับวันมาร์ติน ลูเธอร์ คิง จูเนียร์ (Martin Luther King Jr. Day หรือ MLK Day) ซึ่งปกติแล้วเป็นวันหยุดราชการทุกวันจันทร์ที่ 3 ของเดือนมกราคมเพื่อรำลึกถึงมาร์ติน ลูเธอร์ คิง จูเนียร์ นักเคลื่อนไหวสิทธิมนุษยชนชาวแอฟริกัน-อเมริกาช่วงกลางศตวรรษที่ 20 และวันดังกล่าวยังเป็นวันจิตอาสาแห่งชาติ (National Day of Service) อีกด้วย ทั้งนี้ ไม่ปรากฏรายงานว่า ทรัมป์จะมีพิธีหรือกำหนดการใดซึ่งเกี่ยวข้องกับคิง

อ่านเนื้อหาที่เกี่ยวข้องในเครือ Thai PBS

อ้างอิง