“บอลไทยในสายเลือด” ทว่าเวลานี้ เลือดของแฟนฟุตบอลชาวไทย อาจกำลังเดือดปุด ๆ เพราะกระแสความร้อนแรงของสมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย ที่มีเรื่องราวที่ต้องสะสาง และรอ “เคลียร์” อยู่มากมาย 

พักเรื่องร้อน ๆ มาย้อนดูความเป็นมาของ “สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย” โดยว่ากันว่า นี่คือหนึ่งในสมาคมกีฬาที่เป็นที่สนใจของบรรดาแฟนกีฬาชาวไทย เพราะปฏิเสธไม่ไดว่า “ฟุตบอล” คือกีฬามหาชน ที่มีทั้งความสนุก และเต็มไปด้วยความคาดหวัง

Thai PBS ชวนย้อนทำความรู้จัก “สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย” ในหลายหลากแง่มุม ที่บางเรื่อง…คุณอาจจะยังไม่เคยรู้มาก่อน

สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย มีอายุเท่าไร ?

สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย มีชื่อเรียกเต็ม ๆ ว่า สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ มีอายุมากว่า 109 ปี ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2459 อันเนื่องมาจากพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว 

แรกเริ่มเดิมที การนำกีฬาฟุตบอลเข้ามาเล่นในหมู่คนไทย เกิดขึ้นจากการนำพาของเจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี (สนั่น เทพหัสดิน ณ อยุธยา) เป็นผู้นำกีฬาชนิดนี้เข้ามาเป็นครั้งแรก ต่อมาพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ก่อตั้งสโมสรคณะฟุตบอลสยามขึ้น

กระทั่ง พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ก่อตั้งสมาคมฟุตบอลแห่งชาติสยามขึ้น และแต่งตั้งสภากรรมการบริหาร โดยมี เจ้าพระยารามราฆพ (หม่อมหลวงเฟื้อ พึ่งบุญ) เป็นนายกสภาฯ คนแรก พร้อมทั้งริเริ่มให้มีจัดการแข่งขันฟุตบอลรายการระดับชาติ นั่นคือ ฟุตบอลถ้วยพระราชทาน ก และฟุตบอลถ้วยพระราชทาน ข เป็นครั้งแรก

หากนับถึงวันนี้ สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย มีอายุราว 109 ปี ซึ่งถือว่ามีความเก่าแก่ไม่น้อย แต่เมื่อเทียบกับสมาคมกีฬาฟุตบอลระดับชาติที่เก่าแก่ที่สุดในโลก นั่นคือ สมาคมกีฬาฟุตบอลอังกฤษ ที่ก่อตั้งเมื่อปี ค.ศ.1863 หรือปี พ.ศ.2406 ซึ่งปัจจุบันมีอายุกว่า 162 ปี ทั้งสองสมาคมมีอายุห่างกันราว 53 ปีเลยทีเดียว

สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย เคยมีนายกสมาคมฯ มาแล้วกี่คน ?

ในช่วงที่ยังใช้ชื่อว่า สมาคมฟุตบอลแห่งชาติสยาม ผู้้ที่ดำรงตำแหน่งนายกสมาคมฯ คนแรก คือ เจ้าพระยารามราฆพ ซึ่งในเวลานั้น ตำแหน่งดังกล่าว ยังใช้ชื่อว่า นายกสภาฯ โดยหลังจากที่ได้รับการเปลี่ยนชื่อเป็น สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทยในช่วงราวปี พ.ศ.2482 ตำแหน่งนายกสภาฯ จึงเปลี่ยนมาเป็น นายกสมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทย โดยผู้ที่เข้ามาดำรงตำแหน่งนายกสมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทยมีทั้งสิ้น 18 คน คือ

• เจ้าพระยารามราฆพ (หม่อมหลวงเฟื้อ พึ่งบุญ) 
• หม่อมเจ้าชัชวลิต เกษมสันต์
• พระยานเรนทรราชา (หม่อมหลวงอุรา คเนจร)
• พระยาอนิรุทธเทวา (หม่อมหลวงฟื้น พึ่งบุญ)
• พระเจริญวิศวกรรม (เจริญ เชนะกุล)
• พระยาวิเศษศุภวัตร (เทศสุนทร กาญจนศัพท์)
• หม่อมเจ้าสมาคม กิติยากร
• พลเรือตรี หลวงเจียรกลการ (เจียม เจียรกุล)
• พลโท เผชิญ นิมิบุตร
• พลเอก จำเป็น จารุเสถียร
• พลตำรวจโท ต่อศักดิ์ ยมนาค
• ประชุม รัตนเพียร
• พันเอก อนุ รมยานนท์
• พลตำรวจโท ชลอ เกิดเทศ
• วิจิตร เกตุแก้ว
• วรวีร์ มะกูดี
• พลตำรวจเอก สมยศ พุ่มพันธุ์ม่วง
• นวลพรรณ ล่ำซำ

ทั้งนี้ ในจำนวนนายกสมาคมกีฬาฟุตบอลฯ ทั้ง 18 คน แบ่งเป็นชาย 17 คน และเป็นหญิง 1 คน ซึ่ง นวลพรรณ ล่ำซำ หรือ “มาดามแป้ง” เป็นสุภาพสตรีคนแรกและคนเดียวในเวลานี้ ที่เข้ามาดำรงตำแหน่งนายกสมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย 

การดำรงตำแหน่งของนายกสมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย มีวาระครั้งละ 4 ปี และสามารถดำรงตำแหน่งได้ 2 วาระ หรือ 8 ปี กระทั่งล่าสุด สหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ (ฟีฟ่า) และสมาพันธ์ฟุตบอลเอเชีย (เอเอฟซี) ได้ปรับให้ประเทศสมาชิกทั้ง 211 ประเทศ (ที่มีประเทศไทยเป็นหนึ่งในนั้น) ต้องยึดถือกฎ และหลักการปฏิบัติร่วมกัน โดยเฉพาะเรื่องการดำรงตำแหน่งนายกสมาคม ซึ่งฟีฟ่าได้กำหนดให้ “นายกสมาคม” สามารถดำรงตำแหน่งได้ 3 วาระ หรือ 12 ปี จากนั้นไม่สามารถเป็นต่อได้อีก และในวันเลือกตั้ง ผู้ลงสมัครต้องมีอายุไม่เกิน 70 ปีอีกด้วย

สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย ทำหน้าที่อะไรบ้าง ?

สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย ถือเป็นนิติบุคคลเอกชนประเภทสมาคมกีฬา จดทะเบียนสมาคมกีฬากับการกีฬาแห่งประเทศไทย ทำหน้าที่ในการกำกับดูแลกีฬาฟุตบอล (ทั้งประเภทชายและหญิง) กีฬาฟุตซอล และกีฬาฟุตบอลชายหาด รวมถึงดูแลให้ทีมชาติในระดับต่าง ๆ เข้าร่วมแข่งขันฟุตบอลระดับนานาชาติ

นอกจากนี้ สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่ประเทศไทยยังมีลักษณะของการส่งเสริม เช่น ส่งเสริมฟุตบอลลีกในประเทศ และรวมถึงรายการฟุตบอลถ้วยอื่น ๆ ทั้งในและต่างประเทศ 

สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทยยังมีส่วนในการสนับสนุนด้านวิทยาศาสตร์และการแพทย์ฟุตบอล การพัฒนาผู้ฝึกสอน การพัฒนาผู้ตัดสิน และการมีส่วนร่วมกับกีฬาฟุตบอล ครอบคลุมทั้งเรื่องแฟนบอล สื่อมวลชน การตลาดของฟุตบอลไทยทั้งหมด

รวมผลงานเด่นของสมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประทศไทย

กว่า 109 ปี กีฬาฟุตบอลในการดูแลของสมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย ผ่านเรื่องราวและมีผลงานมากมาย ในภาพความทรงจำของแฟนฟุตบอลไทย เหล่านี้คือผลงานที่เคยสร้างความประทับใจมาแล้วทั้งสิ้น

• ทีมฟุตซอลชายทีมชาติไทย ทำผลงานผ่านเข้าไปแข่งขันในรายการฟุตซอลโลก รอบสุดท้าย ได้ถึง 7 ครั้ง คือในปี 2004 ที่ไต้หวัน ปี 2008 ที่บราซิล ปี 2012 ที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพ ปี 2016 ที่โคลอมเบีย และปี 2021 ที่ลิทัวเนีย  
• ทีมฟุตบอลหญิงทีมชาติไทย ผ่านเข้าสู่ทัวร์นาเมนต์ฟุตบอลโลกหญิง รอบสุดท้าย ได้ถึง 2 ครั้ง คือในปี 2015 และในปี 2019 
• ทีมฟุตบอลชายทีมชาติไทย เคยผ่านเข้าไปแข่งขันในรอบสุดท้ายฟุตบอลโอลิมปิก 2 ครั้ง คือในปี 1956 ที่ประเทศออสเตรเลีย และในปี 1968 ที่ประเทศเม็กซิโก
• ทีมฟุตบอลชายทีมชาติไทย คว้าอันดับ 3 ในรายการฟุตบอลเอเชียนคัพ ปี 1972 ที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพ
• ทีมฟุตบอลชายทีมชาติไทย คว้าแชมป์ฟุตบอลอาเซียนคัพได้ถึง 7 ครั้ง คือในปี 1996, ปี 2000, ปี 2002, ปี 2014, ปี 2016, ปี 2020 และปี 2022 
• ทีมฟุตบอลชายทีมชาติไทย คว้าอันดับ 4 ในกีฬาเอเชียนเกมส์ได้ถึง 2 ครั้ง คือในเอเชียนเกมส์ 1990 ที่ประเทศจีน และเอเชียนเกมส์ 1998 ที่จัดขึ้นที่ประเทศไทย
• ปัจจุบัน (มี.ค.68) ทีมฟุตบอลชายทีมชาติไทย ขยับขึ้นมารั้งอันดับ 96 ของโลก เป็นอันดับที่ดีที่สุดในรอบ 16 ปี รวมถึงยังรั้งอันดับ 1 ของอาเซียน และกลับสู่ท็อป 15 ของเอเชีย 

สมาคมกีฬาถือเป็น “หลังบ้าน” ที่มีความสำคัญ ที่ช่วยทำให้ผลงานของกีฬานั้น ๆ เป็นเลิศ หากแต่การทำงานก็ไม่ต่างจากการเล่นกีฬา ที่ต้องอาศัยทีมเวิร์คที่ดี และประการที่สำคัญ ต้องมุ่งมั่นทำด้วย “ความตั้งใจ” เพื่อให้ผลงานออกมามีคุณภาพที่สุด

แหล่งข้อมูล : สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย