ตามหาความจริง ณ หมู่บ้าน “ปิล็อกคี่”
"พวกเราไม่ใช่พรานใจโหดอย่างที่เป็นข่าว"
นี่คือคำพูดสุดท้ายจากเสียงโทรศัพท์ของชาวบ้านปิล็อกคี่ ก่อนเข้ามอบตัวในคดียิงเสือปริศนาที่ยังไม่มีคำอธิบายนี้ทำให้ทีมข่าวไทยพีบีเอส ลงพื้นที่หาคำตอบ
หมู่บ้าน "ปิล็อกคี่" อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี มีชาวบ้านราว ๆ 1,900 คน ส่วนใหญ่เป็นชาติพันธุ์กะเหรี่ยง การเดินทางต้องนั่งเรือจาก อ.ทองผาภูมิ เข้าไปในเขื่อนวชิราลงกรณ์เกือบ 1 ชม. อาชีพหลักของชาวบ้านคือทำปศุสัตว์ เลี้ยงวัว ควาย ช่วงที่เจอกับการระบาดของโควิด-19 การเลี้ยงวัว ควาย ในหมู่บ้านเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ เพราะคนตกงานกลับมาอยู่บ้านมากขึ้น
"ถ้าชาวบ้านยืนยันว่าไม่ได้ล่าเสือเพื่อขาย แต่ป้องกันเสือที่เข้ามากัดวัว ควาย ที่เปรียบเสมือนแหล่งเงินเดียวของเขา เราจะหาอะไรมาอธิบายเรื่องนี้ได้บ้าง ?"
นี่คือโจทย์ที่ทีมข่าวพยายามค้นหาข้อมูลอย่างรอบด้าน ตั้งแต่การอธิบายให้คนในสังคมเข้าใจว่าทำไมชาวบ้านปิล็อกคี่ยึดอาชีพทำปศุสัตว์ เชื่อมโยงกับระดับน้ำในเขื่อนที่ไม่ยอมลดทำให้ชาวบ้านต้องย้ายพื้นที่เลี้ยงสัตว์เข้าไปในป่า เรื่องเสือข้ามชายแดน ที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์รัฐประหารในประเทศเมียนมา
ที่สำคัญคือการเดินทางเก็บร่องรอยเสือด้วยการ plot จุด GPS ตามจุดที่ชาวบ้านบอกว่าวัว ควาย ของเขาถูกเสือกัด จนเห็นภาพชัดเจนขึ้นเรื่อย ๆ ว่า "เสือ" เริ่มประชิดเข้าใกล้หมู่บ้านขึ้นทุกทีแต่ระหว่างเก็บข้อมูลก็เกิดเหตุการณ์ "เสือกัดชาวบ้านอาการสาหัส" เหตุการณ์นี้แม้ว่าจะเป็นข่าวร้าย แต่กลายเป็นหลักฐานสำคัญที่พิสูจน์ให้สังคมรับรู้ว่าหมู่บ้านปิล็อกคี่กำลังเผชิญหน้ากับ "เสือ" จริง ๆ และสมมติฐานที่ทีมข่าวไทยพีบีเอสตั้งไว้ก็เริ่มชัดเจนขึ้นเรื่อย ๆ
เปิดบ้านไทยพีบีเอส มีโอกาสติดตามเบื้องหลังข่าวนี้เห็นความทุ่มเทของทีมข่าวที่ทำงานท่ามกลางอุปสรรคต่าง ๆ เพื่อพยายามคลี่ประเด็นดราม่า "ชาวบ้านยิงเสือ" อย่างลึกซึ้ง รอบด้าน และหาทางออกให้กับความขัดแย้งระหว่างชาวบ้านกับอุทยานฯ
สถานการณ์ที่เราเข้าไปถ่ายทำ วัว ควายของชาวบ้าน เพิ่งถูกเสือกัดเพิ่มอีก 2 ตัวในจุดที่ใกล้กับบ้านของชาวบ้าน แม้ว่าวัว ควายจะไม่ถูกเสือกัดจนตายแต่บาดแผลที่ลึก และห่างไกลจากการดูแลของกรมปศุสัตว์ ทำให้วัว ควาย ค่อย ๆ ซูบผอม เดินไม่ได้สุดท้ายชาวบ้านต้องตัดใจขายมันไปในราคาถูก ๆ บางครั้งต้องจำใจเชือดมัน เพื่อไม่ให้มันนอนทรมาน
“ชาวบ้านปิล็อกคี่ จะอยู่อย่างไรต่อไปภายใต้สถานการณ์นี้ ?” ทีมข่าวไทยพีบีเอสยังคงค้นหาความจริงในพื้นที่ ช่วยชาวบ้านคิด และประสานหน่วยงานทั้งกระทรวง กรม องค์กรนานาชาติที่เกี่ยวข้องอย่างเต็มที่เพื่อแก้ไขปัญหานี้
"งานนี้ไม่ง่าย เรื่องเสือ ในปีเสือ มันท้าทายจริง ๆ”
สันติพงษ์ ช้างเผือก บรรณาธิการข่าว ทิ้งท้ายก่อนทีมเปิดบ้านไทยพีบีเอสร่ำลา