"สึนามิ" ฝันร้ายยากจะลืม แต่ก็ยังคิดถึงทะเลทุกวัน

ทีมข่าวไทยพีบีเอสเดินทางไปจังหวัดขอนแก่น ไปพบ “ครอบครัว บุตรราช” สึนามิไม่ได้ทำให้ครอบครัวนี้ หมดเนื้อหมดตัวเพียงอย่างเดียว แต่ยังสูญเสียคนในครอบครัวถึง 5 ชีวิต แต่การใช้ชีวิตที่ปราศเสียงคลื่นทะเลเกือบ 20 ปี ทำให้ พิชัย บุตรราช ยังคงคิดถึงทะเลทุกวัน

พิชัย และ สุนันทา ช่วยกันสางอวนไปหาปลาที่เลิงในหมู่บ้าน

26 ธันวาคม 2547 เวลาประมาณ 9 นาฬิกา “พิชัย” และ “สุนันทา” 2 สามี ภรรยา รอดชีวิตอย่างปาฎิหารย์ จากการถูกคลื่นยักษ์สึนามิ ซัดถล่มเรือประมง ระหว่างออกไปหาปลาในทะเล หน้าชายหาดบ้านน้ำเค็ม จ.พังงา แม้ทั้ง 2 คน จะรอดชีวิต แต่กลับต้องสูญเสียสมาชิกในครอบครัวอีก 5 คน เหตุการณ์ในวันนั้นทำให้เขาตัดสินใจขายบ้านและทรัพย์สิน ย้ายถิ่นฐานมาอยู่ จังหวัดขอนแก่นอย่างถาวร

สึมานิทำให้ครอบครัวเรา สูญเสีย แม่ พี่สะไภ้ หลาน 2 คน พี่ชาย ทรัพย์สินบ้านเรือน หมดเกลี้ยง เหลือแต่ต้นมะพร้าวนิดหน่อย บ้านก็ไม่มี

พิชัย กับ ซาเล้งคู่ใจ ชาวบ้านจะเจอเขาทุกครั้ง

เลิง หรือ หนองน้ำ คือ สถานที่เยียวยาจิตใจ “พิชัย” ทุกครั้งที่คิดถึงทะเล เขามักจะมาที่นี่ เพราะเป็นเพียงสถานที่เดียวในหมู่บ้านที่คล้ายกับทะเล ลูกๆซื้อเรือให้ “พิชัย” ออกไปหาปลาอีกครั้ง เพื่อให้มีรายได้เล็กๆน้อยๆ แต่ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย

คิดถึงมากๆก็ขับซาเล้งไปเลิง เขาถามว่า พ่อไปไหน ปู่ไปไหน ก็บอกว่าไปขี่มอเตอร์ไซค์ นั่งคนเดียวพอค่ำก็กลับบ้าน ก็คลายความคิดถึงไปหน่อยบางวัน

บรรยากาศยามเย็นที่เลิง หรือ หนองน้ำ ชาวบ้านมักออกมาหาปลาไปขาย

แต่ปลาที่หามาได้มีน้อยลงทุกวัน หากจะนำไปขายก็ไม่ได้ราคาแทบไม่คุ้มกับค่าเหนื่อย ต่างจากการหาปลาในทะเลบ้านน้ำเค็ม เขาสามารถสร้างรายได้วันละ 1- 2 หมื่นบาทต่อวัน หากเป็นช่วงฤดูกาลหาปลา แต่พอมาย้ายมาอยู่อีสาน ปลาที่หามาได้ หากเป็นปลาขนาดเล็กก็จะถูกแบ่งนำมาเป็นอาหาร เพื่อเลี้ยงปากท้อง อย่างน้อยก็ประหยัดค่าใช้จ่ายในครัวเรือนได้

ถามว่าอยากกลับไปไหม เราเคยเจอมาแล้วก็กลัว คิดเรานั่งเรือไปถ้าเกิดสึนามิมา จะทำยังไงมันก็ไปไหนไม่ได้อยู่แล้ว ถ้ามาตอนเวลาวางอวน ถ้าเกิดมาอีกจะทำอย่างไรจะรอดไหม ครั้งแรกเรารอดแล้วครั้งที่สองจะรอดไหม

การหวนกลับคืนอีสานบ้านเกิดอย่างถาวร อาจทำให้ พิชัย และ ครอบครัว มีรายได้ไม่มั่นคงเหมือนกับการออกทะเลไปหาปลาแต่การทำสวนมะนาว ปลูกผักขาย ใช้ชีวิตแบบพอเพียง ทำให้เขาแทบจะไม่ต้องซื้อวัตถุดิบจากตลาดมาปรุงอาหาร

สุนันทา บอกว่า ทุกอย่างสามารถหาได้ ในสวนหลังบ้าน สามารถเก็บกินได้ตลอดทั้งปี หากเหลือกิน ก็แบ่งขายในชุมชน สร้างรายได้วัน 1-200 บาท ต่างจากอยู่บ้านน้ำเค็ม วัตถุดิบทำอาหารทุกอย่างต้องซื้อหมด ยกเว้นอาหารทะเล

แม่ก็ทำงานหนักมาตลอด แต่อยู่ที่นี่แม่ไม่ต้องออกไปทำงานสู้คลื่นสู้ลม ทำงานสบายในสวน ก็เลยไม่คิดอยากกลับไปอยู่ แต่พ่อก็คิดถึงอยากกลับบ้านน้ำเค็ม

แม้เป็นคนอีสาน แต่ไปทำมาหากินที่ภาคใต้ตั้งแต่เด็ก ทำให้ “พิชัย” มีความผูกพันธ์กับทะล เขาใช้ชีวิตไม่ต่างจากคนใต้ โดยเฉพาะอาหารการกินพัสดุกล่องนี้ เดินทางมาไกลร่วม 1 พันกิโลเมตร จากบ้านน้ำเค็ม จังหวัดพังงา ถึง จังหวัดขอนแก่น ผู้ส่งเป็นญาติพี่น้อง ที่ยังคงปักหลักอยู่ทำมาหากินต่อไป

ทำให้พิชัยตื่นเต้นทุกครั้งที่ได้เห็นพัสดุ เพราะส่วนใหญ่เป็นของฝากที่เขาชื่นชอบ เช่น ปลาทูเค็ม แกงไตปลา พริกแกง และทุกครั้งที่คิดถึงบ้านน้ำเค็ม การโทรศัพท์พูดคุย คลายความคิดถึง จึงเกิดขึ้นเป็นประจำ แม้ทุกคนจะมีชีวิตใหม่ แต่ฝันร้ายจากสึนามิ ยังทำให้ทุกคนจำไม่เคยลืมเลือน

26 ธันวาคมทุกปี “พิชัย” ตั้งใจจะออกเดินทางจากอีสาน สู่บ้านน้ำเค็ม จังหวัดพังงา ทำบุญให้กับสมมาชิกในครอบครัว ทั้ง 5 คน ที่ถูกคลื่นยักษ์ซัดหายไปกับทะเล เพื่อย้ำเตือนความเปลี่ยนแปลงในชีวิตครั้งยิ่งใหญ่....ที่เกิดขึ้นกับครอบครัว “บุตรราช”

ป้ายชื่อสมาชิกครอบครัวบุตรราชที่เสียชีวิต มี 2 คนที่ร่างสูญหาย