วันนี้ (29 มิ.ย.2563) กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข เปิดตัวแอปพลิเคชั่น “HERO” (Health And Educational Reintegrating Operation) โดยเป็นนวัตกรรมจากการความร่วมมือระหว่างกรมสุขภาพจิต และสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ รองรับวิถีชีวิตใหม่ ช่วยดูแลสุขภาพจิตเด็กนักเรียนในช่วงเปิดภาคเรียนภายใต้สถานการณ์ COVID-19
นพ.เกียรติภูมิ วงศ์รจิต อธิบดีกรมสุขภาพจิต เปิดเผยว่า สถานการณ์ COVID-19 ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อผู้ใหญ่เพียงเท่านั้น แต่เด็กและวัยรุ่นที่ต้องอยู่บ้านหยุดเชื้อเพื่อชาติ ไม่ได้ไปเรียนและเล่นตามวัย โดยเฉพาะหากพ่อแม่ผู้ปกครองมีความเครียดจะส่งผลต่อพฤติกรรมและอารมณ์ของเด็กตามไปด้วย ซึ่งการระบาดของ COVID-19 ในหลายประเทศพบว่า ปัญหาความรุนแรงในครอบครัวมีสาเหตุจากการที่ต้องเก็บตัวอยู่บ้านกันเพิ่มขึ้น และกลุ่มเสี่ยงสำคัญคือเด็กและวัยรุ่นซึ่งยังช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ทั้งหมด และมักแสดงออกเป็นปัญหาพฤติกรรม อารมณ์ สังคม ทำให้เด็กไม่สามารถเรียนหรือใช้ชีวิตตามปกติได้
9 คำถาม คัดกรองสุขภาพจิต
พญ.ดุษฎี จึงศิรกุลวิทย์ ผู้อำนวยการสถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ เปิดเผยว่า การพัฒนาแอปพลิเคชัน “HERO” เพื่อเป็นแนวทางการเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพจิตของเด็กและวัยรุ่น ผ่านคำถาม 9 ข้อง่าย ๆ คัดกรองอาการของเด็ก ได้แก่ ซนเกินไป ใจลอย รอคอยไม่ได้ หงุดหงิดง่าย ท้อแท้เบื่อหน่าย ไม่อยากไปโรงเรียน ถูกเพื่อนแกล้ง แกล้งเพื่อน และไม่มีเพื่อน ซึ่งจะทำให้เกิดการ “เฝ้าระวังคัดกรอง” ช่วยค้นหาเด็กได้เร็วขึ้นโดยไม่เพิ่มภาระครู เป็นการเฝ้าระวังปัญหาพฤติกรรมและอารมณ์ และส่งต่อทีมสาธารณสุขผ่านแอปพลิเคชันได้
การศึกษานำร่องเฝ้าระวังใน 13 พื้นที่ พบว่า ค้นหากลุ่มเสี่ยงพบประมาณร้อยละ 20 เมื่อเทียบกับการคัดกรองที่จะพบกลุ่มเสี่ยงประมาณร้อยละ 10 และไม่เพิ่มภาระให้กับคุณครู หากครูติดตามดูแลแล้วยังไม่ดีขั้น สามารถขอคำปรึกษาจากบุคลากรสาธารณสุขในทุกอำเภอผ่านแอปพลิเคชัน โดยกรมสุขภาพจิตเตรียมความพร้อมทีมในแต่ละพื้นที่เพื่อเป็นที่ปรึกษาด้านสุขภาพจิตสำหรับคุณครู ขณะนี้มี HERO Consultant อยู่ในทุกเขตสุขภาพ และพร้อมขยายผลให้ครบทุกอำเภอ ภายในปีการศึกษานี้
แนวโน้มเด็กวัยเรียนมีปัญหาสุขภาพจิตเพิ่ม
นายสนิท แย้มเกษร รองเลขาธิการ กพฐ. เปิดเผยว่า ในช่วงที่ผ่านมา รวมทั้งสถานการณ์ COVID-19 มีการรายงานข้อมูลความต้องการการช่วยเหลือด้านสุขภาพจิตของเด็กและเยาวชนในช่วงวัยเรียนมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จึงได้ทำงานร่วมกับกรมสุขภาพจิตในหลายมิติ ซึ่งแอปพลิเคชั่น “HERO” จะช่วยดูแลสุขภาพจิตของเด็กนักเรียนได้ตั้งแต่ในระยะเริ่มต้นในการสังเกต เฝ้าระวังและคัดกรองเด็กในชั้นเรียน ที่สำคัญของแอปพลิเคชันจะเชื่อมโยงการดูแลสุขภาพจิตนักเรียนระหว่างคุณครูกับแพทย์ ไม่จำเป็นต้องนำนักเรียนไปโรงพยาบาล ช่วยลดโอกาสเสี่ยงต่อการสัมผัสเชื้อต่าง ๆ ประหยัดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และไม่ส่งผลกระทบต่อการเรียน โดยในปีการศึกษา 2563 นี้ สพฐ. ได้มีการเชื่อมโยงข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับแอปพลิเคชั่น HERO นี้ เพื่อลดภาระครูในการกรอกข้อมูลและประมวลผลภาพรวมเพื่อดูแลส่งเสริมสุขภาพจิตของนักเรียน โดยประวัติของนักเรียนทุกคนจะถูกเก็บไว้อย่างปลอดภัยในระบบคลาวด์ เพื่อให้คุณครูได้ส่งต่อถึงทีมจิตแพทย์และ HERO Consultant ครอบคลุมทั้งประเทศ
สพฐ. มีแผนการดำเนินงานสุขภาพจิตในโรงเรียนแบบบูรณาการ ควบคู่กับการจัดกิจกรรมแนะแนว โดยในปีการศึกษา 2563 จัดตั้งศูนย์แนะแนวประจำจังหวัดและศูนย์แนะแนวประจำเขตพื้นที่การศึกษา 260 ศูนย์