รู้จัก “การสอบ ก.พ.” เจาะ Insight ทำไมคนไทยแห่สอบ ก.พ. จนเว็บล่ม ?

เป็นข่าวที่สังคมให้ความสนใจ กรณีเว็บไซต์สำนักงาน ก.พ. ล่ม เนื่องจากมีผู้เข้ามาลงสมัครสอบ ก.พ. ประจำปี 2567 เป็นจำนวนมาก ปรากฏการณ์นี้สะท้อนได้ถึงความต้องการ “งาน” โดยเฉพาะงานในสาย “ราชการ” 

Thai PBS ชวนเจาะข้อมูลเชิงลึก เหตุใดคนไทยนิยมงาน “ข้าราชการ” และตัวแปรที่ทำให้งานด้านนี้มีความต้องการสูงนั้น มีผลมาจากเรื่องใด

รู้จัก “การสอบ ก.พ.” คืออะไร ?

ก.พ. ย่อมาจาก สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน เป็นองค์กรกลางด้านการบริหารทรัพยากรบุคคลในราชการพลเรือน ทำหน้าที่ส่งเสริมการพัฒนาข้าราชการและบุคลากรภาครัฐ ให้มีคุณภาพชีวิตและการทำงานที่ดี และพัฒนาระบบการบริหารกำลังคนในราชการ ให้เป็นกลไกการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติอย่างมีประสิทธิภาพ

ส่วน การสอบ ก.พ. คือ กระบวนการคัดเลือกบุคคลที่มีความสนใจอาชีพข้าราชการ ให้เข้ามาทำงานในหน่วยงานราชการ ซึ่งจะมีการจัดสอบเป็นประจำทุกปี มีทั้งแบบ Paper & Pencil (สอบแบบกาข้อสอบในกระดาษ) และ e-Exam (สอบในรูปแบบอิเลกทรอนิกส์)

การสอบ ก.พ. แบ่งออกเป็น 3 ภาค คือ 

• สอบภาค ก. เป็นการสอบภาคความรู้ ความสามารถทั่วไป ที่มีการจัดสอบประจำทุกปี ถือเป็นด่านแรกที่ต้องสอบให้ผ่านเพื่อไปสู่ขั้นต่อไป
• สอบภาค ข. เป็นการสอบที่เน้นใช้ความรู้และความสามารถเฉพาะตำแหน่ง ผู้ที่จัดสอบในภาคนี้ เป็นหน่วยงานราชการต่าง ๆ ที่เปิดรับสมัคร ผู้สมัครสอบจะต้องนำหนังสือรับรองการสอบผ่านภาค ก. มายืนยัน จึงจะสามารถสมัครได้
• สอบภาค ค. เป็นการสอบสัมภาษณ์ มีผู้สัมภาษณ์เป็นหน่วยงานต้นสังกัดนั้น ๆ มาร่วมทำการทดสอบ ผู้ที่สามารถสอบภาคนี้ได้ ต้องผ่านการสอบทั้งภาค ก. และภาค ข. นอกจากนี้อาจมีการทดสอบเพิ่มเติม เช่น การทดสอบร่างกาย จิตวิทยา ร่วมด้วย

ย้อนดูสถิติการสอบ ก.พ. ในรอบ 5 ปี

ในที่นี้ เป็นสถิติการสอบ ก.พ. (ภาค ก.) ซึ่งเป็นด่านแรกของการสอบเข้าทำงานราชการ พบว่า มีจำนวนผู้สมัครจำนวนหลักแสน โดยมีตัวเลขรายงาน ดังนี้

• ปี 2562 จำนวนผู้สมัคร 470,385 คน
• ปี 2563 จำนวนผู้สมัคร 500,000 คน
• ปี 2564 จำนวนผู้สมัคร 719,805 คน
• ปี 2565 จำนวนผู้สมัคร 500,000 คน
• ปี 2566 จำนวนผู้สมัคร 333,500 คน
   

จะเห็นได้ว่า ตั้งแต่ปี 2562 มีจำนวนผู้สมัครสอบ ก.พ. มากขึ้นเป็นลำดับ และเป็นที่น่าตั้งข้อสังเกตว่า ในปี 2563 ซึ่งเป็นปีที่มีการระบาดของโรคโควิด – 19  จำนวนผู้สมัครสอบสูงถึง 500,000 คน และต่อมาในปี 2564 ที่สถานการณ์การระบาดยังต่อเนื่อง จำนวนผู้สมัครสอบ ก.พ. กระโดดสูงถึง 719,805 คน ซึ่งแปรผันกับอัตราการว่างงานในช่วงไตรมาสที่ 3 ของปี 2564 ที่สูงถึงกว่า 9 แสนคน

อย่างไรก็ตาม ในปี 2565 จำนวนผู้สมัครสอบ ก.พ. ลดลงมาเหลือ 500,000 คน และลดลงมาอีกเมื่อปี 2566 เหลือเพียง 333,500 คน แต่ถึงอย่างนั้น หากคิดค่าเฉลี่ยจำนวนผู้สมัครในรอบ 5 ปี อยู่ที่ราว 504,738 คน ถือว่าเป็นจำนวนที่สูงไม่น้อย

จำนวนผู้สมัครสอบมาก แต่จำนวนผู้สอบผ่านกลับไม่ได้มากตาม

แม้จะมีจำนวนผู้สมัครสอบ ก.พ. สูงอย่างต่อเนื่อง แต่หากพิจารณาจำนวนผู้ที่สอบผ่านในรอบแรกนี้ พบว่า…

• ปี 2566 ผู้สมัคร 333,500 คน มีผู้สอบผ่านจำนวน 15,485 คน
• ปี 2565 ผู้สมัคร 500,000 คน มีผู้สอบผ่านจำนวน 4,744 คน
• ปี 2564 ผู้สมัคร 719,805 คน มีผู้สอบผ่านจำนวน 11,349 คน
• ปี 2563 ผู้สมัคร 500,000 คน มีผู้สอบผ่านจำนวน 13,604 คน
• ปี 2562 ผู้สมัคร 470,385 คน มีผู้สอบผ่านจำนวน 21,085 คน
   

จากสถิติที่พบ จำนวนผู้ที่สอบผ่าน ลดลงตั้งแต่ปี 2562 และลดต่ำสุดในปี 2565 เหลือแค่เพียง 4,744 คน กระทั่งในปีต่อมา 2566 ซึ่งเป็นปีที่มีที่นั่งผู้สมัครสอบน้อยที่สุดในรอบ 5 ปี แต่กลับมีจำนวนผู้ที่สอบผ่านเพิ่มสูงขึ้นเป็น 15,485 คน สะท้อนได้ประการหนึ่งว่า แม้ที่นั่งผู้สมัครสอบจะลดน้อยลง แต่สามารถคัดเลือกผู้สมัครที่มีคุณภาพได้มากขึ้น

เปิดปัจจัย ทำไมผู้สมัครสอบ ก.พ. ปี 2567 ถึงจำนวนสูงขึ้น

จากปรากฏการณ์ที่ผู้คนแห่แหนสมัครเข้าสอบ ก.พ. จนเกิดเหตุเว็บไซต์ล่ม ชวนให้เกิดข้อสงสัย เหตุใดผู้คนจึงต้องการเข้ารับราชการมากเป็นพิเศษในปีนี้ Thai PBS มีโอกาสพูดคุยกับ ธนาศาน สุภาษี หรือที่รู้จักกันในวงการติวเตอร์สอบข้าราชการในชื่อ “ติวเตอร์นอร์ท” ที่ช่วยสะท้อนถึงปรากฏการณ์ดังกล่าวที่เกิดขึ้น ซึ่งมีที่มาจากหลากหลายสาเหตุด้วยกัน 

ไล่เรียงตั้งแต่ จากมติ ครม.ที่ประกาศเรื่องสวัสดิการข้าราชการ อัตราเงินเดือนที่ 18,000 บาท รวมถึงเวลาการทำงานที่ยังคงได้หยุดเสาร์ - อาทิตย์ โดยเข้างานเวลา 8 โมงเช้า เลิกงาน 4 โมงเย็น ซึ่งเมื่อเทียบกับบริษัทเอกชน โดยเฉพาะในพื้นที่ต่างจังหวัด ถือว่าเป็นสวัสดิการที่ตอบโจทย์คนทำงาน จนทำให้หลายคนเลือกที่จะมาสอบเข้ารับราชการอย่างที่เห็น 

“เดิมทีงานข้าราชการมีคนสนใจสอบเข้าเยอะอยู่แล้วทุกปี แต่ปีนี้ที่คนเข้าสอบมากขึ้น มาจากปัจจัยหลายด้าน โดยคนเข้าสอบข้าราชการส่วนใหญ่เป็นคนต่างจังหวัด งานราชการจึงตอบโจทย์มากกว่าเอกชน ในพื้นที่ที่ไม่ได้มีบริษัทใหญ่มากนัก ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของเงินเดือนที่มีการปรับขึ้นมา รวมถึงเวลาการทำงานที่ไม่ต้องทำวันเสาร์”

“นอกจากนี้ด้วยสภาพเศรษฐกิจที่ไม่ดี มีน้อง ๆ หลายคนต้องเผชิญกับความไม่มั่นคงจากการออกจากงานในช่วงวิกฤตที่ผ่านมา จึงมองหาความมั่นคงของงานราชการมากขึ้น พร้อมกันนั้นในปีนี้ หลายหน่วยงานมีการเปิดรับบรรจุคนกันเยอะ จึงอาจเป็นโอกาสที่ดีที่สุดในหลายรอบปีที่จะสอบเข้ารับราชการ ก่อนที่ตำแหน่งจะหมดไป แล้วต้องรออีกหลายปี ถึงจะมีตำแหน่งว่างรับบรรจุ”

“โควิด-19” อีกหนึ่งปัจจัยที่ส่งผลให้คนสมัครสอบ ก.พ. เพิ่มขึ้น

ติวเตอร์นอร์ท เสริมต่อว่า กรณีที่มีคนเข้ามาสมัครจำนวนมาก จนทำให้เกิดเว็บล่มขึ้น เหตุการณ์ลักษณะดังกล่าว เกิดขึ้นเป็นปกติ โดยเฉพาะในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา หรือช่วงหลังโควิด-19 ระบาด ซึ่งเป็นอีกหนึ่งตัวแปรที่ทำให้จำนวนผู้สมัครเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

“ตั้งแต่วิกฤตโควิดที่ผ่านมา คนต้องการเข้าสอบรับราชการเพิ่มขึ้นมาก มีคนแย่งกันเข้าเว็บเพื่อสมัครสอบ 2 - 3 แสนคนพร้อมกันทุกปี ปัญหาเว็บล่มจึงเกิดขึ้นได้ ที่ผ่านมา ก.พ. มีความพยายามแก้ไขปัญหาอยู่หลายวิธี ตั้งแต่การกระจายที่สอบไปในหลากหลายพื้นที่ แบ่งรอบการสอบให้มากขึ้น โดยในปีที่ผ่านมา มีทั้งสอบรอบคอมพิวเตอร์ (e-Exam) สอบรอบกระดาษ (แบบ Paper & Pencil) รวมถึงการสอบ ก.พ. ภาค ก. พิเศษ”

“การที่คนมีสิทธิ์สอบได้หลายรอบ ผมมองว่าเป็นเรื่องดี แต่คนที่ยังไม่ทราบผลสอบ อาจมาสมัครสอบอีกครั้ง ทำให้แม้จะมีการกระจายการสอบเพิ่ม แต่ก็ยังไม่เพียงพออยู่ดี ดังนั้น หากรอบการสอบเลื่อนออกไปเป็นหลังทราบผลสอบของสนามก่อนหน้า ก็อาจทำให้คนเข้ามาสมัครน้อยลงไปได้”

ในส่วนของความยากง่ายของการสอบ ในฐานะติวเตอร์ที่อยู่ในแวดวงการติวสอบเข้าทำงานในหลายหน่วยงาน มองว่า ข้อสอบของ ก.พ. ถือว่ามีมาตรฐานสูงที่สุด โดยมีอัตราผู้ผ่านเกณฑ์อยู่ที่ประมาณ 4 เปอร์เซนต์ สะท้อนได้ว่า ข้อสอบไม่ยากและง่ายเกินไป 

โดยในแต่ละปี มักจะมีข้อสอบที่แตกต่างไปจากปีก่อน ๆ ถือเป็นการพัฒนาทีละเล็กทีละน้อยเพื่อไม่ให้ข้อมูลล้าสมัย ข้อสอบจึงจะยากขึ้นอย่างเป็นมาตรฐานทุกปี ตามวิชาความรู้ต่าง ๆ ที่มีเพิ่มขึ้นทุกปีเช่นกัน

อย่างไรก็ตาม ติวเตอร์นอร์ท มองว่า อาชีพข้าราชการจะยังคงเป็นอาชีพยอดฮิตไปอีกนาน ตราบที่การจ้างงานยังคงกระจุกตัวอยู่ในพื้นที่เมืองอย่างกรุงเทพฯ ถึงตอนนี้แนวโน้มความต้องการสอบเข้ารับราชการยังคงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ

“อาชีพข้าราชการ ยังเป็นอาชีพยอดฮิต ตราบใดที่การจ้างงานยังกระจุกตัวในกรุงเทพฯ แต่ถ้าการจ้างงานกระจายตัวไปอยู่ในต่างจังหวัดมากขึ้น คนอาจจะอยากไปอยู่กับเอกชนก็ได้ ถึงตอนนี้สวัสดิการต่าง ๆ ทั้งสิทธิการกู้เงิน สิทธิรักษาพยาบาล รวมถึงเงินเดือนเริ่มต้นที่ 18,000 บาท สำหรับเด็กจบใหม่ที่ไม่มีประสบการณ์การทำงานเลยในต่างจังหวัด แทบไม่มีเอกชนแห่งไหนจะสามารถให้ได้”

ไม่ว่าอาชีพใด ล้วนมีความสำคัญ การหันมาดูแล ใส่ใจเรื่องสิทธิพื้นฐาน ตลอดจนเรื่องรายได้ ให้สอดคล้องและเหมาะสมกับค่าครองชีพที่เปลี่ยนแปลงไป ทั้งหมดล้วนเป็นส่วนประกอบสำคัญ ให้วิถีคนทำงานได้มี “ทางเลือก” ที่มากยิ่งขึ้น...

อ้างอิง
-ส่องอัตราการว่างงานในประเทศไทย หลังจากผ่านวิกฤตโควิด-19 
-สำนักงาน ก.พ. 

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
-เช็กขั้นตอน สมัครสอบ ก.พ. ประจำปี 2567 ภาค ก. แบบ Paper & Pencil จำนวน 380,000 ที่นั่ง 
-เปิดสมัครสอบ ก.พ.67 วันแรก เว็บล่ม – เร่งแก้ไข 
-สมัครสอบ ก.พ.67 อัปเดตจำนวนคนสมัคร ล่าสุดเหลือ 2 แสนที่นั่ง 

ดูวิดีโอที่เกี่ยวข้อง

-สมัครสอบ ก.พ. วันแรกเว็บล่ม ! คนแห่สมัครพร้อมกันกว่า 300,000 คน | จับตาสถานการณ์ | 19 มี.ค. 67