งานเสวนา ANTI CYBER Mission ปฏิบัติการต้านภัยไซเบอร์ ที่จัดขึ้นโดยรายการสถานีประชาชน ทางสถานีโทรทัศน์ Thai PBS ล่าสุดได้หยิบยกเอาภัยที่อันตรายอีกรูปแบบหนึ่งมาพูดคุย นั่นคือ Romance Scam ซึ่งถือเป็นอีกหนึ่งภัยที่ยากจะทำให้เหยื่อรู้ตัว เพราะอะไรภัยจาก Romance Scam จึงอันตรายกว่าภัยชนิดอื่น Thai PBS Verify ได้สรุปให้ดังนี้
Romance scam ถูกลวงเพราะรัก
พล.ต.ต. ธีรเดช ธรรมสุธีร์ ผู้บังคับการสืบสวนสอบสวน กองบัญชาการตำรวจนครบาล หรือ ผู้การจ๋อ เปิดเผยถึงความยากในการจัดการกับแก๊งคอลเซนเตอร์ ที่มาในรูปแบบของ Romance Scam ว่า การหลอกลวงด้วยวิธี Romance scam ถือเป็นวิธีที่ยากในการพิสูจน์ให้เหยื่อเชื่อ เพราะคนร้ายใช้วิธีการเล่นกับจิตวิทยา
ที่ผ่านมาเคยมีคนที่รู้จักมาขอยืมเงินตนเองเช่นเดียวกัน และต้องใช้เวลาพูดคุยถึง 5 ชั่วโมง จึงจะทำให้เหยื่อเชื่อว่าตนเองถูกหลอกจาก Romance scam และเมื่อตรวจสอบไปก็พบว่า คนรู้จักได้มีการโอนเงินไปให้กับแก๊งคอลเซนเตอร์ถึง 10 ครั้ง จนเงินหมด แม้แต่ละบัญชีจะมีชื่อที่ไม่ซ้ำกันก็ตาม และแม้เธอจะเงินหมดตัวแล้ว ก็ยังหลงเชื่อคำกล่าวอ้างให้ต้องทำภารกิจเพิ่ม ซึ่งเป็นการตอกย้ำว่า เหยื่อหลงรักมากจนไม่ทันสังเกตถึงความผิดปกติ
"มันเป็นกระบวนการที่เหมือนการสะกดจิตเหยื่อ"
มิจฉาชีพเหล่านี้มีการเล่นละครที่สมจริง ตนจึงไม่อยากให้ผู้เสียหายคิดว่า ตนเองถูกหลอก หรือคิดว่าตนเองโง่ หรือไม่ฉลาด เพราะหลายคนมีความรู้สูงกว่าระดับอุดมศึกษา แต่เรื่องเหล่านี้เป็นเรื่องของจิตวิทยาล้วน ๆ
รูปแบบที่ Romance scam ใช้ในการลวงเหยื่อ
แก๊งคอลเซนเตอร์เหล่านี้มักใช้การพูดคุยที่มีระยะเวลานาน และมักจะพูดคุยกับเหยื่อให้รู้สึกถูกคอ ถูกชะตา ใช้เวลาในการพูดคุยหลายสิบชั่วโมง รวมถึงขยันในการทักหาตลอดทั้งวัน เพื่อให้เหยื่อรู้สึกว่า คนที่คุยด้วยรู้สึกชอบพอจริง ๆ แต่สิ่งที่ยากที่สุดที่ทำให้เหยื่อตาสว่าง
เมื่อเหยื่อเกิดความหลงรักไปแล้ว ก็เป็นเรื่องยากที่จะอธิบายให้เหยื่อเหล่านี้เข้าใจได้โดยเร็ว เพราะเมื่อเหยื่อเหล่านี้หลงรักไปแล้ว จะเกิดการปกป้องมิจฉาชีพที่หลงรัก และไม่ให้อยากให้คนที่รักถูกตรวจสอบ
อย่างไรก็ตามแม้จะปรึกษากับคนใกล้ชิดก็อาจจะยังไม่เพียงพอ เพราะแม้ที่ผ่านมาตนเองจะถือเป็นคนใกล้ชิด และเป็นเจ้าหน้าที่ตำรวจก็ตาม แต่เหยื่อที่ถูกหลอกยังไม่เชื่อ ฉะนั้นคนใกล้ชิดจึงจำเป็นที่จะต้องมีองค์ความรู้ และต้องตักเตือน รวมถึงไม่ให้ยืมเงิน เพื่อไม่ให้เกิดวังวนเหล่านี้ต่อไป
"ลวงให้รัก" ความอันตรายไม่แบ่งเพศ
ร้อยตำรวจโทหญิง กานต์สินี สิทธิโชติพงษ์ ตำรวจสอบสวนกลาง (CIB) ระบุว่า 2 เดือนสุดท้ายของปี 67 รูปแบบของการหลอกลวงที่พบความเสียหายสูงที่สุดในขณะนี้ คือรูปแบบของ Romance Scam หรือการลวงให้หลงรัก เพื่อหลอกเอาเงิน หรือทรัพย์สิน เนื่องจากไลฟ์สไตล์ในปัจจุบันมีการใช้โซเชียลในการโพสต์เรื่องราวต่าง ๆ จนกลายเป็นช่องว่างที่ทำให้มิจฉาชีพอาศัยจังหวะของเหยื่อ ว่าเหยื่อโสดอยู่หรือมีฐานะดีมากน้อยเพียงใด หรือสนใจในการลงทุนใดอยู่มาเป็นช่องทางเข้าหา ก่อนที่จะสร้างโปรไฟล์ปลอมเพื่อหลอกลวงเหยื่อ ด้วยการทำทีทักเข้ามาพูดคุย จนนำไปสู่การชวนลงทุนในแพลตฟอร์มที่สร้างขึ้นมาเอง เพื่อหลอกนำเงินของเหยื่อไป ซึ่งพบว่าบางรายเสียหายจากเงินวัยเกษียณสูงสุดถึงหลัก 20 ล้านบาท
ทั้งนี้แนะนำว่า การสังเกตเบื้องต้นสามารถสังเกตได้จากการตรวจสอบเพื่อนที่มีร่วมกัน ว่ามีเพื่อนร่วมกันหรือไม่ เพื่อที่จะทักไปสอบถามกับเพื่อนก่อนว่า รู้จักบุคคลคนนั้นจริง ๆ หรือไม่ เพื่อให้เกิดความมั่นใจในเบื้องต้น แต่ส่วนใหญ่ที่พบในขณะนี้ คือแม้จะมีเพื่อนของเราที่เป็นเพื่อนกับมิจฉาชีพ แต่เพื่อนของเราก็ไม่รู้จักกับผู้ที่แอดเข้ามาว่าเป็นใครเช่นเดียวกัน
"จำไว้เสมอว่าโลกโซเชียลคือโลกเสมือนจริงที่มิจฉาชีพสามารถนำโปรไฟล์ของใครมาก็ได้"
AI ถูกใช้เพื่อลวงให้รัก
นอกจากนี้ปัจจุบันยังพบว่า มีการพัฒนาการหลอกลวง โดยให้เหยื่อสามารถตรวจสอบได้ด้วยการ video call แต่หลาย ๆ ครั้งพบว่าการวีดีโอคอลมีการใช้ AI เข้ามาช่วยเหลือ เพื่อสวมใบหน้าและพูดคุยกับเหยื่อ ซึ่งถือเป็นเรื่องที่อันตรายมาก ๆ เพราะทำให้เหยื่อคิดว่าคน ๆ นั้นมีตัวตนจริง ซึ่งล่าสุดพบว่า มีเหยื่อรายหนึ่งถูกมิจฉาชีพใช้ AI video call หลอกลวง โดยมีการส่งของมีค่า เช่น ดอกไม้มามอบให้ จนทำให้เหยื่อหลงเชื่อว่า คน ๆ นั้นมีตัวตนจริง ๆ ซึ่งพบว่ามีการส่งแหวนเพชรมูลค่าหลักหมื่นมาให้เหยื่อ ที่เมื่อตรวจสอบแล้วก็พบว่า เป็นแหวนเพชรจริง ๆ อีกด้วย
สำหรับวิธีที่จะป้องกันการตกเป็นเหยื่อโรแมนซ์สแกมในเบื้องต้น
1. ปรึกษาคนใกล้ตัว เพราะเป็นเรื่องของความรู้สึก จึงจำเป็นที่จะต้องให้คนรอบข้างช่วยแนะนำให้ความช่วยเหลือ
2. สังเกตว่ามีการ "รุก รบ จบเร็ว" หรือไม่ เช่น คุย 1 - 2 วันบอกรัก หรือชวนลงทุนแม้จะเพิ่งคุยกันในระยะเวลาสั้น ๆ
3. หากไม่แน่ใจสามารถปรึกษาเจ้าหน้าที่ตำรวจ ได้ที่สายด่วน 1441 เพื่อตรวจสอบว่าคุณกำลังถูกหลอกลวงด้วยรูปแบบวิธีการของมิจฉาชีพหรือไม่
