เมทานอล คืออะไร ? ทำไมพบได้ในแอลกอฮอล์ ?
สารเมทานอล (Methanol หรือ Wood alcohol) จะเป็นแอลกอฮอล์ชนิดเชื้อเพลิง เป็นสารพิษที่ใช้ในงานอุตสาหกรรม ไม่ควรนำมาบริโภค แต่ที่พบเมทานอลอยู่ในเครื่องดื่มเนื่องจาก "เมทานอล" มีราคาถูกกว่า "เอทานอล" หากนำทั้ง 2 สารมาผสมกันจะทำให้ลดต้นทุนในการผลิต จึงมักพบได้ในสุราปลอม ยาดอง เหล้าขาวที่ผลิตโดยไม่ได้มาตรฐาน หรือขาดความรู้ความเข้าใจในการผลิตที่ถูกต้อง
อ่านข่าว : เลือดเป็นพิษ! 16 ผู้ป่วยเข้าโรงพยาบาลพบประวัติซื้อสุราเถื่อนดื่ม สังคม 24 ส.ค. 67 16:36 22
ภาวะเป็นพิษจากเมทานอล
ภาวะเป็นพิษจากเมทานอล ส่วนใหญ่เกิดจากการดื่มสุราที่มีเมทานอลปนเปื้อน มักจะพบในสุราปลอม เหล้าเถื่อนที่ต้มกลั่นเอง ขนาดที่เริ่มเป็นพิษประมาณ 100 mg/kg ขนาดที่เป็นพิษรุนแรงจนผู้ป่วยถึงแก่ชีวิตมักมากกว่า 60 ml ของ 40% เมทานอล ถ้าผู้ป่วยได้รับเมทานอลเข้าสู่ร่างกายจะถูกดูดซึมอย่างรวดเร็วภายใน 1 ชั่วโมง ส่วนใหญ่ประมาณ 95% จะถูกกำจัดที่ตับ
แต่อาการของการเป็นพิษที่เกิดขึ้นจะเกิดการสะสมของกรดฟอร์มิก (Formic acid) ที่อยู่ในร่างกาย ซึ่งทำให้เกิดภาวะเลือดเป็นกรด (Metabolic acidosis) และเป็นพิษต่อตา (Ocular toxicity) ได้
อาการของ "ภาวะเป็นพิษจากเมทานอล"
หลังได้รับเมทานอล ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการได้ตั้งแต่ 1 ชั่วโมงถึง 3 วัน ถ้าผู้ป่วยดื่มเครื่องดื่มที่มีเมทานอลร่วมกับเอธานอล จะทำให้อาการเริ่มแรกช้าลงไปอีก
- ผู้ป่วยอาจมีอาการของทางเดินอาหาร เช่น
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ปวดท้อง - อาการที่ค่อนข้างจำเพาะได้แก่ พิษทางตา ได้แก่
- ตาพร่า ตามัว
- แพ้แสง เห็นภาพขาวจ้าไปหมด (Snowfield vision) - นอกจากนี้ยังพบอาหารอื่น ๆ ได้แก่
- ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ
- อ่อนเพลีย
- สับสน มึนงง
- ในรายที่เป็นมากอาจมีอาการชัก หรือหัวใจเต้นผิดจังหวะได้
หากผู้ป่วยเข้ารับการรักษาไม่ทันผู้ป่วยมักเสียชีวิต
การรักษาผู้ป่วยภาวะเป็นพิษจากเมทานอล
แพทย์จะทำการรักษาแบบประคับประคองไปตามอาการของผู้ป่วย เมทานอลจะทำให้ผู้ป่วยซึม และกดการหายใจ จึงต้องระวังเรื่องการหายใจ และต้องแก้ภาวะเลือดเป็นกรดซึ่งบางครั้งรุนแรงมาก นอกจากนี้ยังต้องแก้อาการแทรกซ้อนอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ หากผู้ป่วยเพิ่งดื่มเครื่องดื่มที่มีเมทานอลผสมอยู่ไม่นานนัก อาจพิจารณาวิธีการใส่สายเข้าไปในกระเพาะอาหารผ่านทาง รูจมูก เพื่อนำสารพิษออกจากระบบทางเดินอาหารอย่างรวดเร็ว หรือทำให้อาเจียน
นอกจากนี้แพทย์อาจพิจารณาการรักษาโดยยาต้านพิษที่สำคัญคือการให้เอทานอลไปยับยั้งการเปลี่ยนเมทานอลเป็นกรดฟอร์มิก สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการเป็นพิษในร่างกาย
ดังนั้นหากไม่อยากเสี่ยงภาวะเป็นพิษจากเมทานอล ควรเลือกดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิดจากแหล่งผลิตที่น่าเชื่อถือ หรือถ้าจะให้ดีควรงดหรือลดการดื่มแอลกอฮอล์ไปเลย ก็จะปลอดภัยและดีต่อสุขภาพที่สุด
ที่มา : รพ.นพรัตนราชธานี, กรมการแพทย์,กองบังคับการตำรวจนครบาล 3
อ่านข่าวอื่น :
ผู้ต้องหาคดีชิงทรัพย์ วูบหมดสติเสียชีวิตขณะคุมฝากขังศาล
สอท.จับ หจก.ปลอม ลวงเทรดหุ้นสูญ 70 ล้านพบเป็นแค่ร้านก๋วยเตี๋ยว