4 กุมภาพันธ์ของทุกปี องค์การอนามัยโลก (WHO) และองค์การสหภาพต่อต้านมะเร็งระหว่างประเทศ (UICC) ได้กำหนดให้เป็น “วันมะเร็งโลก” โดยวัตถุประสงค์เพื่อให้ประชาชนทั่วโลก มีความรู้และความเข้าใจต่อโรคมะเร็ง เพราะปฏิเสธไม่ได้ว่า ปัจจุบันโรคร้ายแรงชนิดนี้ กลายเป็นโรคที่คร่าชีวิตผู้คนบนโลกเป็นอันดับต้น ๆ ไทยพีบีเอสจึงขอรวบรวมเอาเรื่องราวน่ารู้ และการป้องกันโรคมะเร็ง มาบอกกัน...
ทำความรู้จัก “โรคมะเร็ง”
“โรคมะเร็ง” เป็นกลุ่มโรคที่เกิดจากเซลล์ร่างกายมีความผิดปกติที่ DNA หรือสารพันธุกรรม ทำให้เซลล์มีการเจริญเติบโตและแบ่งตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจนควบคุมไม่ได้ เกิดการลุกลามและแพร่กระจายไปยังอวัยวะข้างเคียง หรือกระจายไปยังส่วนอื่น ๆ ของร่างกายผ่านระบบเลือดและระบบน้ำเหลือง
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด แต่พบว่ามีสาเหตุที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคมะเร็งอยู่หลายปัจจัย อาทิ การสูบบุหรี่และดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ การรับประทานอาหารที่ปนเปื้อนสารก่อมะเร็ง (อาหารปิ้งย่าง รมควันจนไหม้เกรียม) การมีภาวะโรคอ้วน การติดเชื้อไวรัส การได้รับรังสี UV รวมถึงความผิดปกติทางพันธุกรรม
ทั้งนี้มีการรักษามะเร็งหลากหลายรูปแบบ เช่น การผ่าตัด การให้ยาเคมีบำบัด การฉายรังสี ซึ่งอาจใช้วิธีใดวิธีหนึ่ง หรือหลายวิธีร่วมกัน ขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง ระยะของโรค รวมถึงสุขภาพของผู้ป่วย
สถิติ “โรคมะเร็ง” ที่ควรรู้
-ในปี 2020 ที่ผ่านมา องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ทำการประเมินผู้ป่วยโรคมะเร็งทั่วโลก พบว่ามีจำนวนราว 19.3 ล้านคน โดยแบ่งเป็นผู้ป่วยในทวีปเอเชียราว 9 ล้านคน ยุโรป 4 ล้านคน อเมริกาเหนือ 2 ล้านคน อเมริกาใต้ 1.4 ล้านคน แอฟริกา 1.1 ล้านคน และโซนโอเชียเนียอีกราว 2 แสนคน
-นอกจากนี้ WHO ยังได้ประมาณการว่า ในปี 2040 หรืออีก 20 ปีข้างหน้า ผู้ป่วยมะเร็งทั่วโลกจะเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนกว่า 28.9 ล้านคน ทั้งนี้ มะเร็งเต้านม ถูกบันทึกว่าเป็นโรคที่พบมากที่สุด ขณะเดียวกัน มะเร็งปอด เป็นโรคที่มีผู้ป่วยเสียชีวิตมากที่สุดในโลก รวมทั้งในทุก ๆ ปี จะพบผู้ป่วยมะเร็งในวัยเด็กกว่า 4 แสนรายด้วยกัน
-ส่วนในประเทศไทย จากการรายงานของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ ระบุว่า คนไทยเป็นมะเร็งรายใหม่ วันละ 382 คน หรือ 139,206 คนต่อปี พร้อมกันนี้ สถิติสาธารณสุข ปี 2562 ยังระบุว่า คนไทยเสียชีวิตจากโรคมะเร็ง วันละ 230 คน หรือ 84,037 คนต่อปี
-โรคมะเร็งที่พบมากในประชากรชายไทย 5 อันดับแรก ได้แก่ มะเร็งตับและท่อน้ำดี, มะเร็งปอด, มะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง, มะเร็งต่อมลูกหมาก, มะเร็งต่อมน้ำเหลือง ส่วนโรคมะเร็งที่พบมากในประชากรหญิงไทย 5 อันดับแรก ได้แก่ มะเร็งเต้านม, มะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง, มะเร็งตับและท่อน้ำดี, มะเร็งปอด, มะเร็งปากมดลูก
รอบรู้...สู้มะเร็ง
ตามข้อมูลองค์การอนามัยโลก ระบุว่า กว่า 1 ใน 3 ของโรคมะเร็งทั้งหมด เกิดจากสาเหตุภายนอกที่ป้องกันได้ ดังนั้น หากต้องการหลีกเลี่ยงมะเร็งร้าย การดูแลร่างกายและจิตใจถือเป็นสิ่งสำคัญ หมั่นออกกำลังกายอยู่เสมอ วันละ 30 นาที สัปดาห์ละ 5 วัน เน้นกินอาหารที่มีกากใยมาก ลดอาหารไขมันสูง เลี่ยงเมนูปิ้งย่าง อาหารแปรรูป หมักดอง หลีกเลี่ยงการตากแดดเป็นเวลานาน ๆ งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่สูบบุหรี่ ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ และทำจิตใจให้แจ่มใส ไม่เครียด
นอกจากนี้ ควรหมั่นตรวจเช็กสุขภาพเป็นประจำ โดยเฉพาะการสังเกตความผิดปกติของร่างกาย อาทิ น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็วโดยไม่ทราบสาเหตุ, มีอาการปวดโดยไม่ทราบสาเหตุ เช่น ปวดแน่นท้อง ปวดกระดูก, มีอาการไอเรื้อรัง เจ็บคอ เสียงเปลี่ยน, มีหูด ไฝ ปาน หรือบริเวณใด ๆ ของผิวหนังที่มีสี หรือมีลักษณะเปลี่ยนไป, มีก้อนผิดปกติบริเวณเต้านม ไหล่ รักแร้, มีภาวะกลืนลำบาก รู้สึกอิ่มทั้ง ๆ ที่ยังไม่ได้รับประทานอาหาร, มีแผลเรื้อรังที่ไม่ยอมหาย, ปัสสาวะมีเลือดปน, ถ่ายอุจจาระมีเลือดปน มีอาการท้องผูกสลับกับท้องเสีย หากพบความผิดปกติต่าง ๆ เหล่านี้ ควรไปพบแพทย์เพื่อปรึกษาทันที
ไม่มีใครอยากเจ็บป่วยด้วยโรคร้าย แต่เมื่อหลีกเลี่ยงไม่ได้ การมีสติ และมีกำลังใจที่เข้มแข็ง เป็นกุญแจสำคัญที่ทำให้สถานการณ์เลวร้ายผ่านพ้นไปได้ ปัจจุบันสถาบันมะเร็งแห่งชาติจัดทำเว็บไซต์ “All about Cancer” เพื่อส่งเสริมความรอบรู้ด้านโรคมะเร็ง สามารถเข้าไปศึกษาและอัปเดตข้อมูลได้ทาง www.allaboutcancer.nci.go.th
โรคมะเร็ง...รู้เร็ว รักษาไว โอกาสหายสูง ขอให้สุขภาพแข็งแรง ห่างไกลจากโรคภัยกันทุกคน...
อ้างอิงข้อมูล
-www.nci.go.th/th/New_web/index.html
-www.allaboutcancer.nci.go.th/AboutUs/IndexDetail?id=18
- www.who.int/health-topics/cancer#tab=tab_1
-www.worldcancerday.org
