เป็นข่าวที่ผู้คนกำลังให้ความสนใจ กรณีนักร้องสาว “ผิง - ชญาดา” เสียชีวิตหลังเข้านวดแผนไทย แม้จะมีการแถลงจากแพทย์ถึงสาเหตุการเสียชีวิตที่เกิดจากการติดเชื้อในกระแสเลือด ที่มาจากโรคไขสันหลังอักเสบ แต่ได้มีการตั้งข้อสังเกตว่า ต้นเหตุอาจมาจากการนวดบริเวณต้นคอ

Thai PBS นำเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ “คอ” อะไรบ้างที่ควรรู้เพื่อความปลอดภัย มาบอกกัน

“คอ” ประกอบด้วยอะไรบ้าง ?

คอ เป็นส่วนหนึ่งของร่างกายในสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง โดยเป็นโครงสร้างที่แยกศีรษะออกจากลำตัว ทั้งนี้ลักษณะของคอมีกระดูกอยู่ 7 ชิ้น ใช้สัญลักษณ์ C1 – C7 และมีหน้าที่แตกต่างกันไป

C1 Atlas เป็นกระดูกข้อบนสุด อยู่ติดกับฐานกะโหลก เวลาก้มหน้าหรือเงยหน้า จะอาศัยกระดูกคอข้อนี้เป็นหลัก
C2 Axis เป็นกระดูกคอข้อที่สองนับจากบนสุด เวลาที่หันหน้าซ้ายและขวา จะอาศัยกระดูกข้อนี้เป็นหลัก
C3 เป็นกระดูกคอข้อที่สามนับจากบนสุด มีหน้าที่ช่วยประคองศรีษะและเสริมความยืดหยุ่นให้กับคอ
C4 เป็นกระดูกคอข้อที่สี่นับจากบนสุด ทำหน้าที่เหมือนกับกระดูกคอข้อที่สาม และช่วยในการเคลื่อนไหวของคอ
C5 เป็นกระดูกคอข้อที่ห้านับจากบนสุด มีส่วนเกี่ยวข้องในการควบคุมกล้ามเนื้อบริเวณไหล่และแขนส่วนบน
C6 เป็นกระดูกคอข้อที่หกนับจากบนสุด มีส่วนในการควบคุมกล้ามเนื้อบริเวณแขนทั้งส่วนบนและส่วนล่าง
C7 หรือ Vertebra Prominens เป็นกระดูกคอข้อล่างสุด มีหน้าที่ช่วยรับน้ำหนักของศรีษะและคอ

นอกจากกระดูกคอทั้งเจ็ดที่เป็นส่วนสำคัญ ยังมีอวัยวะส่วนอื่นที่ทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับบริเวณคอ เช่น กล้ามเนื้อ ช่วยประคองโครงสร้างกระดูกคอ และช่วยในการเคลื่อนไหวของศรีษะ รวมถึงเส้นเอ็น เส้นประสาท ไขสันหลัง และหมอนรองกระดูก โดยหมอนรองกระดูกจะอยู่คั่นระหว่างแต่ละข้อของกระดูกคอและกระดูกสันหลังส่วนอื่น ๆ มีหน้าที่ช่วยปกป้องกระดูกผ่านการดูดซับแรงกระแทก

“อาการปวดคอ” มักเกิดขึ้นจากสาเหตุใด ?

อาการที่ทำให้คอเกิดความเจ็บปวด เกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ อาทิ

การยอก (Strain) เกิดจากการใช้กล้ามเนื้อบริเวณคอผิดปกติ เช่น ใช้ผิดท่า หรือใช้มากเกินไป จนเกิดการอักเสบของเนื้อเยื่อ รวมถึงการฉีกขาดของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นบริเวณคอ
หมอนรองกระดูกสันหลังเคลื่อน อาจเกิดจากอุบัติเหตุบริเวณคอรุนแรง ตลอดจนการไอหรือจามแรง ๆ รวมถึงการใช้ท่าทางคอที่ไม่ถูกสุขลักษณะ
การอักเสบของข้อต่อจากสภาวะเสื่อม มักพบในผู้ป่วยสูงอายุ หรือมีประวัติอุบัติเหตุต่อกระดูกข้อต่อมาก่อน ผู้ป่วยจะมีอาการเคลื่อนไหวของคอลดลง อาจพบว่ามีอาการปวดร้าวบริเวณแขน เนื่องจากมีกระดูกงอกไปเบียดรากประสาทบริเวณใกล้เคียง
การเกิดอุบัติเหตุที่คอ เช่น อุบัติเหตุทางรถยนต์ การเล่นกีฬา ทำให้กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นบริเวณต้นคอมีการยึดหรือฉีกขาด

เมื่อมีอาการปวดคอ…ควรปฏิบัติอย่างไรในเบื้องต้น ?

กรณีที่ประสบกับอาการปวดคอ เบื้องต้นให้ทดลองนอนพัก เพื่อลดการทำงานของคอ โดยอาจใช้หมอนใบเล็ก ๆ รองใต้บริเวณคอร่วมด้วย อีกหนึ่งวิธีคือ ให้ลองประคบน้ำแข็งที่บริเวณคอ เพื่อลดอาการปวด ส่วนการรับประทานยา ต้องได้รับคำแนะนำจากแพทย์ โดยกินเพื่อช่วยลดอาการ เช่น ยาแก้ปวด ยาคลายกล้ามเนื้อ ยาลดอาการอักเสบของเนื้อเยื่อหรือข้อต่อ

สังเกตอาการปวดคอแบบไหน ที่ควรไปพบแพทย์

เมื่อมีอาการปวด คอ บ่า หรือไหล่ เป็นเวลานานผิดปกติ โดยเฉพาะเมื่อมีอาการปวดคอต่อเนื่องเกิน 2 สัปดาห์ ผู้ป่วยควรมาปรึกษาแพทย์เฉพาะทาง เพื่อวินิจฉัยว่าอาการปวดคอดังกล่าวมีสาเหตุมาจากอะไร

ทั้งนี้ แม้อาการการปวดคอจะรักษาทางยาและการทำกายภาพบำบัดได้ แต่บางกรณีผู้ป่วยอาจจะไม่ทราบว่าอาการที่เป็นอาจมีความรุนแรงมากน้อยแค่ไหน บางรายแม้อาการที่พบไม่รุนแรง แต่อาจมีอาการที่ไม่น่าไว้วางใจ อาทิ อาการหมอนรองกระดูกกดทับไขสันหลังหรือเส้นประสาท

กรณีเหล่านี้ ควรให้แพทย์ทำการตรวจอย่างละเอียด เพื่อทำการรักษาทันถ่วงที ไม่ให้อาการลุกลามจนส่งผลร้ายต่อร่างกายมากขึ้น

4 โรคยอดฮิตที่เกิดกับ “คอ”

โรคกระดูกคอเสื่อม เกิดจากการสึกหรอของกระดูกคอ ปัจจัยหลักมาจากความเสื่อมตามวัย รวมถึงการมีอิริยาบถที่ไม่ดี อาการที่พบ มักปวดคอ บ่า ไหล่ ท้ายทอย เส้นคอตึง ขยับคอลำบาก เวียนหัว ปวดหัว
โรคหมอนรองกระดูกคอกดทับเส้นประสาท เป็นสภาวะที่เส้นประสาทบริเวณคอถูกกดทับจนเกิดอาการผิดปกติ ส่งผลให้เกิดการปวดร้าวลงแขน ไหล่ชา แขนชา มือชา แขนอ่อนแรง
โรคหมอนรองกระดูกคอกดทับไขสันหลัง เป็นสภาวะที่ไขสันหลังบริเวณคอถูกกดทับจนเกิดอาการผิดปกติ ส่งผลให้เกิดอาการปวดร้าวลงแขนหรือขา ไหล่ชา แขนชา มือชา ขาชา แขนหรือขาอ่อนแรง ทรงตัวลำบาก
โรคช่องกระดูกสันหลังส่วนคอตีบแคบ เกิดจากความเสื่อมของหมอนรองกระดูกและกระดูกคอ ทำให้เกิดพังผืดและกระดูกงอกไปบีบรัดบริเวณเส้นประสาท ส่งผลให้เกิดอาการปวดร้าวลงแขน ไหล่ชา แขนชา มือชา แขนอ่อนแรง

4 “ไม่” ช่วยดูแลคอ

”ไม่ก้ม” หลีกเลี่ยงท่าทางที่ไม่เหมาะสม โดยเฉพาะการก้มเล่นมือถือบ่อย ๆ รวมทั้งนั่งจ้องคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน ๆ ทำให้กระดูกคอเสื่อมเร็วขึ้น
”ไม่เสี่ยง” หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่เสี่ยงต่อการบาดเจ็บที่คอ เช่น การเล่นกีฬา ควรใส่อุปกรณ์ที่เหมาะสมขณะเล่นกีฬา และยืดเหยียดกล้ามเนื้อก่อนออกกำลังกายเสมอ
”ไม่เกิน” ควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้หนักเกินเกณฑ์มาตรฐาน มีงานวิจัยพบว่า ผู้ที่มีน้ำหนักตัวเกินเกณฑ์ มีความเสี่ยงต่ออาการปวดคอบ่าไหล่เรื้อรัง รวมถึงโรคที่เกี่ยวข้องกับกระดูกคอเพิ่มขึ้น
”ไม่สูบ” งานวิจัยปัจจุบันพบว่า สารพิษในควันบุหรี่ มีผลทำให้กระดูกคอเสื่อมเร็วขึ้นเช่นกัน

การกินอาหารที่มีแคลเซียมอย่างเพียงพอ อาทิ นมวัว โยเกิร์ต ผักใบเขียว ปลาเล็กปลาน้อย สามารถช่วยเลี่ยงภาวะโรคกระดูกพรุนได้ รวมถึงการออกกำลังกายที่เหมาะสมอย่างสม่ำเสมอ มีส่วนช่วยให้กล้ามเนื้อคอแข็งแรง และยืดหยุ่นได้ดีขึ้น

“คอ” เป็นอวัยวะสำคัญที่ส่งผลต่อร่างกายโดยรวม สุขภาพคอแข็งแรง คุณภาพชีวิตก็จะดีเช่นกัน...

แหล่งข้อมูล