ชวนรู้จัก “ม่วงเทพรัตน์” ไม้มงคลพระราชทาน

เนื่องในวันที่ 2 เมษายน 2567 เป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี Thai PBS Sci & Tech ชวนรู้จักไม้มงคลพระราชทาน “ม่วงเทพรัตน์” (Persian violet) 𝘌𝘹𝘢𝘤𝘶𝘮 𝘢𝘧𝘧𝘪𝘯𝘦 Balf.f. ex Regel วงศ์ : GENTIANACEAE

ในเดือน มีนาคม 2551 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานต้น Persian violet ที่ได้รับการถวายมาจากเกาะ Socotra ประเทศเยเมน ซึ่งมีดอกสีม่วงอมฟ้า เกสรเหลือง และมีใบสีเขียวเข้ม ให้แก่โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ (อพ.สธ.) เพื่อปลูกเลี้ยงและทดลองขยายพันธุ์ ในการนี้โครงการฯ ได้ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อมีความสัมฤทธิผล และไม้ต้นจิ๋วที่ได้สามารถออกดอกในขวดสวยงามแปลกตา

โครงการจึงได้ขอพระราชทานผลิตและจำหน่ายเพื่อนำรายได้หลังหักค่าใช้จ่ายทั้งหมด เป็นทุนในการก่อตั้ง “มูลนิธิอนุรักษ์พันธุกรรมพืช สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี” เนื่องในวาระเฉลิมพระชนมพรรษา 55 พรรษา โดยผลิตจำนวน 155,000 ขวด จำหน่ายในราคาขวดละ 155 บาท  และได้ขอพระราชทานชื่อไทย ให้กับพืชชนิดนี้ โดยได้รับพระราชทานชื่อเรียกไทยว่า “ม่วงเทพรัตน์” ในเดือน กันยายน 2552

ไม้ล้มลุกอายุ 1-2 ปี สูงประมาณ 40 ซม. ใบเดี่ยว ออกตรงข้ามเป็นคู่ แผ่นใบสีเขียวเข้ม รูปไข่ ยาวไม่เกิน 4 ซม. ดอกออกเดี่ยวที่ปลายยอด สีม่วงอมฟ้าเข้มและจะซีดลงเมื่อใกล้โรย กลีบดอก 5 (6) กลีบ เกสรตัวผู้สีเหลือง 5 (6) อัน ที่ปลายมีรู เรียงเป็นมัดอยู่กลางดอก ผลแห้งรูปกระสวยสั้นๆ แต่มักไม่ติดผล

เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเกาะ Socotra ซึ่งเป็นมรดกโลก ตั้งในมหาสมุทรอินเดีย ของประเทศเยเมน ด้วยดอกสีฟ้าอมม่วงที่สดใสและมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ จึงมีการนำไปปรับปรุงพันธุ์ให้ทนร้อน ทนหนาว สีเข้ม สีอ่อน ฯลฯ นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ ทั้งไม้พื้นล่าง ไม้กระถางและไม้แขวน ทั่วโลก

🎧 อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS  

แหล่งข้อมูลอ้างอิง : ดร.วีระชัย ณ นคร, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech