วันนี้ (27 ก.พ.2568) นายชูชาติ กันภัย ทนายความของกลุ่มชาวอุยกูร์ ซึ่งถูกคุมขัง อยู่ในห้องกักสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 30 ม.ค.2568 ตัวเองในฐานะทนายความได้เข้ายื่นคำร้องขอไต่สวนฝ่ายเดียวกรณีชาวอุยกูย์ถูกคุมขังโดยมิชอบ ที่ศาลอาญากรุงเทพใต้ ตามประมวลกฎหมาย ป.วิอาญามาตรา 90 เนื่องจากเห็นว่าการคุมขังชาวอุยกูร์ที่มีอยู่ 42 คนนั้นเป็นการกระทำที่มิชอบด้วยกฎหมาย
โดยหากย้อนเหตุการณ์จะพบว่าการคุมขัง ผู้ลี้ภัย ชาวอุยกูร์ตั้งแต่ปี 2557 จนถึงปัจจุบันเป็นการคุมขังอย่างไม่มีกำหนดเวลาและตลอดระยะเวลา 10 ปีที่ผ่านมามีชาวอุยกูร์เสียชีวิต อย่างน้อย 5 คน ซึ่งการจับกุมดังกล่าวเกิดขึ้นในพื้นที่ จ.สงขลา เมื่อวันที่ 12 มี.ค.2557 ซึ่งเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองพบชาวอุยกูร์ 220 คน ที่ลี้ภัยจากประเทศจีน ผ่านเข้ามาภายในประเทศไทยโดยไม่ได้รับอนุญาต
หลังการจับกุมทางการไทยได้คุมตัวผู้ลี้ภัยทั้งหมดไปคุมขังในห้องกักของผู้ต้องขังกระจายไปทั่วประเทศ และในช่วงเวลา ตลอดทั้งปี 2557 ทางการไทยสามารถควบคุมตัวผู้ลี้ภัยชาวอุยกูร์ได้กว่า 350 คน ในเดือน มิ.ย.2558 ทางการไทยส่งผู้หญิงและเด็กชาวอุยกูร์ 170 คนไปลี้ภัยที่ประเทศตุรกี
อ่านข่าว : สถานทูตจีนยืนยัน "ชาวจีน 40 คน" ถูกส่งตัวจากไทยกลับซินเจียง
ต่อมาในวันที่ 8 ก.ค.2558 รัฐบาลไทยส่งตัวชายชาวอุยกูร์ 109 คนกลับสาธารณรัฐประชาชนจีน ตามรายงานคงเหลือชาวอุยกูร์ อีก 42 คนที่ถูกทางการไทยควบคุมตัวในข้อหาหลบหนีเข้าเมือง โดยหากพิจารณาจากข้อกฎหมายแล้ว จะพบว่า การควบคุมตัวดังกล่าวไม่สามารถกระทำได้เพราะกลุ่มชาวอุยกูร์ทั้ง 42 คน กระทำความผิดในข้อหาหลบหนีเข้าเมืองซึ่งมีโทษปรับ 20,000 บาท หรือจำคุก 40 วัน
แต่การคุมขังเกิดขึ้นมานานกว่า 10 ปีคือระยะเวลาตั้งแต่ปี 2557-2568 ซึ่งปกติหากครบกำหนดการคุมขังแล้ว ไทยจะต้องส่งตัวกลุ่ม ชาวอุยกูร์เหล่านี้ไปยังประเทศที่ 3 เนื่องจากกลุ่มชาวอุยกูร์ได้ร้องขอ รวมถึงประสานไปยังประเทศที่ 3 ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกลุ่มประเทศยุโรปและตุรกี โดยประเทศทั้งหมดให้การตอบรับที่จะรับกลุ่มชาวอุยกูร์เหล่านี้ ขณะเดียวกันรัฐบาลยังไม่สามารถจะควบคุมตัว กลุ่มชาวอุยกูร์กลับไปยังประเทศจีนได้เพราะทั้งหมดไม่ได้กระทำผิดกฎหมายของประเทศจีนจึงไม่เข้าข่ายเป็นการส่งผู้ร้ายข้ามแดน
ซึ่งจากเหตุผลดังกล่าวตัวเองจึงได้ยื่นคำร้องเพื่อขอให้ศาลไต่สวนและศาลได้เห็นว่าคำร้องดังกล่าวมีมูล พร้อมนัดไต่สวนโดยให้ผู้บัญชาการสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง , ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ และ ผู้คุมขังหรือผู้แทนมาชี้แจงกับศาลในวันที่ 27 มี.ค.2568 เวลา 09.00 น. ถึงกรณีการไม่ยอมปล่อยตัวกลุ่มชาวอุยกูร์เหล่านี้
แต่ภายหลังปรากฏข่าวว่ารัฐบาลได้ส่งตัวชาวอุยกูร์ทั้งหมดกลับไปยังประเทศจีน ตัวเองก็ยังสงสัยว่าเหตุใดจึงสามารถทำได้เพราะขั้นตอนการพิจารณายังอยู่ในชั้นศาล โดยหลังจากนี้จะมีการตรวจสอบข้อกฎหมายว่าการกระทำในลักษณะนี้เข้าข่าย ขัดต่อกฎหมายระหว่างประเทศหรือไม่ และจะมีการส่งข้อมูล ไปยังศาลอาญาระหว่างประเทศ เพื่อให้ดำเนินการตรวจสอบต่อ
อ่านข่าว :
กสม.ส่งหนังสือด่วนถึงนายกฯ ชง 4 ข้อทบทวนส่งอุยกูร์กลับประเทศ
"รังสิมันต์" จี้นายกฯ แจง "ตม.ส่งอุยกูร์ไปไหน"
ผบ.ตร.อ้างส่งตัวอุยกูร์เป็นเรื่องความมั่นคง ยังไม่ขอให้รายละเอียด