บูรณะ “คัมภีร์โบราณ” เสียหายหนัก หลังน้ำท่วมเชียงใหม่

แต่ก็มีอาสาสมัครนักอนุรักษ์กลุ่มเล็ก ๆ กลุ่มหนึ่ง พยายามรักษาเอกสาร โดยเฉพาะคัมภีร์โบราณไม่ให้เสียหายไปพร้อมกับน้ำท่วมครั้งนี้

คัมภีร์ใบลานโบราณเสียหายหลังน้ำท่วม จ.เชียงใหม่

การทำความสะอาดคัมภีร์ใบลาน ต้องแกะใบลานออกทีละใบ อย่างระมัดระวังเพื่อไม่ให้ใบลานที่เปียกน้ำ เกิดความเสียหาย จากนั้นจึงเช็ดคราบโคลนออก เนื่องจากน้ำที่ท่วมหอไตรเต็มไปด้วยโคลนดิน

สุรีย์ บุญญานุพงศ์ อดีตนักวิจัยอาวุโส สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หนึ่งในอาสาสมัคร ล้างคัมภีร์ใบลาน ที่วัดสันป่าเลียง อ.เมือง จ.เชียงใหม่ เปิดเผยว่า การทำความสะอาดคัมภีร์ใบลาน ไม่ใช่ทำความสะอาดทั่วไป ต้องใช้ใจ ต้องรู้จักวิธีทำความสะอาดอย่างไรไม่ให้ใบลานเสียหาย

สุรีย์ บุญญานุพงศ์ อดีตนักวิจัยอาวุโส สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หนึ่งในอาสาสมัคร ล้างคัมภีร์ใบลาน ที่วัดสันป่าเลียง อ.เมือง จ.เชียงใหม่

คัมภีร์ใบลานแต่ละผูก จะมีใบลานจำนวนหลายใบ ซึ่งแนบติดกันเพราะเปียกชื้น การแกะออกจากกันต้องใช้ความระมัดระวัง ไม่ให้ใบลานหลุดออกจากผูก เพราะอาจทำให้การเรียงเนื้อหาในคัมภีร์นั้นเกิดความผิดพลาด ผู้ที่ทำความสะอาดคัมภีร์ใบลานจึงต้องมีความเข้าใจและความตระหนักถึงความสำคัญในการดูแลรักษาและมีความรู้เกี่ยวกับเรื่องที่จารลงในใบลานด้วย

สุรีย์ บุญญานุพงศ์ อดีตนักวิจัยอาวุโส สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มาเป็นอาสาสมัคร ล้างคัมภีร์โบราณ

“หนานสวัสดิ์” หรือ สวัสดิ์ ดีไส เป็นอีกหนึ่งอาสาสมัคร เคยเป็นอดีตลูกจ้างโครงการวิจัยรวบรวมเอกสารคัมภีร์ใบลานวัดต่าง ๆ ในภาคเหนือ เพื่อจัดทำภาพถ่ายไมโครฟิล์ม มีชำนาญด้านภาษาล้านนา ก็มาร่วมทำความสะอาดคัมภีร์ใบลานที่วัดสันป่าเลียงด้วย บอกว่า เอกสารใบลานส่วนใหญ่ จะเกี่ยวของกับทางพุทธศาสนา และสอดแทรกภูมิปัญญาในอดีต

“หนานสวัสดิ์” หรือ สวัสดิ์ ดีไส มาเป็นอาสาสมัคร ทำความสะอาดเพื่อบูรณะคัมภีร์โบราณ

สวัสดิ์ ระบุว่า เอกสารเป็นชาดก โหราศาสตร์ ไสยศาสตร์ มหาชาติ ทศชาติ โหราศาสตร์บางครั้งมีการทำนายเหตุการณ์บ้านเมือง ส่วนใหญ่จะเขียนไว้ ยกตัวอย่างน้ำท่วมปีไหน มีเหตุการณ์อะไร

“หนานสวัสดิ์” หรือ สวัสดิ์ ดีไส มาเป็นอาสาสมัคร ทำความสะอาดเพื่อบูรณะคัมภีร์โบราณ ที่วัดสันป่าเลียง อ.เมือง จ.เชียงใหม่

ด้าน พระครูสถิตสุตาภรณ์ เจ้าอาวาสวัดสันป่าเลียง ต.หนองหอย อ.เมือง จ.เชียงใหม่ กล่าวว่า ในอดีตวัดสันป่าเลียง เป็นแหล่งศึกษาอักขระล้านนา ก่อสร้างหอไตร เมื่อ พ.ศ.2471 เพื่อรักษาพระไตรปิฎก พื้นบ้านฉบับล้านนา ตำราโหราศาสตร์ การรักษาพยาบาล เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ในสาขาวิชาต่าง ๆ ของล้านนา

คัมภีร์ใบลานตามวัดต่าง ๆ ถือเป็นเอกสารสำคัญ ที่บันทึกเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ และภูมิปัญญาของทางภาคเหนือ แม้สถาบันวิจัยทางสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของสถาบันวิจัยพหุศาสตร์) จะสำรวจและรวมรวมเอกสารบางส่วน ถ่ายลงไมโครฟิล์มเพื่อจัดเก็บแล้วก็ตาม

แต่น่าเสียดาย หากเอกสารต้นฉบับเหล่านี้ถูกน้ำท่วมเสียหาย ซึ่งบางวัดอาจยังไม่มีการสำรวจ เราอาจได้เห็นเพียงภาพถ่ายไมโครฟิล์ม หรือเอกสารบางส่วนอาจสูญหายไป กับน้ำท่วมใหญ่ครั้งนี้

รายงาน : โกวิท บุญธรรม ผู้สื่อข่าวไทยพีบีเอส ศูนย์ข่าวภาคเหนือ

อ่านข่าว : อาลัยศิลปินแห่งชาติ "ตรี อภิรุม" เจ้าของนวนิยายทายาทอสูร-นาคี

“ยิ่งลักษณ์” เลือกได้ กลับบ้านสงกรานต์ 68

สวยสง่า "โอปอล สุชาตา" รองอันดับ 3 มิสยูนิเวิร์ส กลับไทย เปิดใจครั้งแรก