ร่าง พ.ร.บ. เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ วาระซ่อนเร้น “กาสิโนถูกกฎหมาย”

เป็นประเด็นที่ยังคงร้อนระอุ สำหรับรัฐบาล “แพทองธาร ชินวัตร” ว่าจะสานต่อ ร่างพระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร พ.ศ. .... หรือ “พ.ร.บ. เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์” หรือไม่ หลังจากทำการศึกษาและยกร่างมาตั้งแต่สมัยนายกรัฐมนตรี เศรษฐา ทวีสิน ในการกำหนดทิศทางของการผ่านกฎหมายฉบับนี้ให้เกิดขึ้นจริง

แม้ว่าร่างกฎหมายเอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ ยังไม่ผ่าน แต่มีผู้สนใจที่จะเข้ามาลงทุนหลายรายทั้งในและต่างประเทศ ล่าสุด ราชตฤณมัยสมาคมแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ประกาศแผนงาน The Royal Siam Heaven ด้วยเม็ดเงินลงทุนกว่า 200,000 ล้านบาท พร้อมผลักดัน เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “กาสิโน” เนื่องจากหน่วยงานมีประสบการณ์ด้านการทำสนามม้ามาแล้ว

อย่างไรก็ตาม วันนี้ (19 ก.ย. 67) เครือข่ายเยาวชนและผู้ปกครอง ออกมาเดินขบวนเรียกร้องให้หยุด พ.ร.บ. เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ ที่มีแหล่งพนันหรือกาสิโนถูกกฎหมาย ด้วยเกรงว่าจะเป็นช่องทางในการคอรัปชั่นและทำให้เกิดการมอมเมา รวมถึงอาจเอื้อประโยชน์ให้เพียงกลุ่มนายทุน

อ่านข่าว: เยาวชนยื่นนายกฯ "ค้านกาสิโน" ชี้ในฐานะแม่ให้คิดถึงอนาคตลูก

ทำให้เกิดคำถามว่า พ.ร.บ. เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ นั้น แท้จริงมีการ “แอบซ่อน” บางสิ่งบางอย่างที่ไม่ได้เปิดเผยออกมาหรือไม่ ?

กาสิโนถูกกฎหมายใต้ร่มเงารัฐบาล

พระราชกฤษฎีกาว่าด้วยเงื่อนไขการพนัน ตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติการพนัน พ.ศ. 2478 ได้กำหนดไว้ในมาตรา 4 ที่ระบุว่า การพนันอันระบุไว้ในบัญชี ก. ในพระราชบัญญัติพนัน พ.ศ. 2478 หรือการเล่นซึ่งมีลักษณะคล้ายกันนั้น จะจัดให้มี เข้าเล่น หรือเข้าพนันได้ ณ สถานกาสิโนของรัฐบาล ซึ่งมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังจัดตั้งขึ้น หมายความว่า หากสถานกาสิโนนั้นไม่ได้ดำเนินการ “โดยรัฐบาล” จะถือว่าผิดกฎหมายทันที

รายงานผลการพิจารณาศึกษาญัตติ เรื่อง การเปิดสถานบันเทิงแบบครบวงจร (Entertainment Complex) การจัดเก็บรายได้และภาษีจากธุรกิจกาสิโนถูกกฎหมายฯ ชี้ให้เห็นข้อสังเกตที่น่าสนใจ คือ แม้ว่ากาสิโนที่ประกอบการด้วยเอกชนโดยตรงจะผิดกฎหมาย แต่หากรัฐบาลสามารถจัดเก็บภาษีสรรพสามิตในส่วนกิจการเสี่ยงโชค หรือให้สัมปทานแก่เอกชนในการดำเนินธุรกิจกาสิโน จะถือว่า “ถูกกฎหมาย” ทันที

เพราะใน กฎกระทรวงกําหนดพิกัดอัตราภาษีสรรพสามิต พ.ศ. 2560 ส่วนบัญชีพิกัดอัตราภาษีสรรพสามิตแนบท้ายกฎกระทรวง มีระบุถึง ตอนที่ 18 กิจการเสี่ยงโชค และตอนที่ 20 กิจการที่ได้รับอนุญาตหรือสัมปทานจากรัฐ ว่าสามารถจัดเก็บเป็นภาษีแบบถูกกฎหมายได้ จึงถือว่า “กาสิโน” เข้าเงื่อนไขทั้ง 2 ประการ

ถึงแม้จะเป็นกฎกระทรวงที่มีศักดิ์ทางกฎหมายต่ำกว่า พ.ร.บ. แต่การนับรวมกาสิโนให้มาอยู่ในรูปแบบการจัดเก็บภาษีที่ถูกกฎหมายนั้น กระทำการผ่านการที่รัฐเป็นเจ้าของสัมปทานกาสิโน โดยอาจจะให้สัมปทานแก่เอกชนภายหลัง หมายความว่าไม่ผิด พ.ร.บ. การพนันมาตั้งแต่ต้น

กาสิโนจึงเป็นได้ทั้งธุรกิจการพนันและธุรกิจที่สามารถจัดเก็บภาษีได้ตามกฎหมาย ทำให้ “ธุรกิจและเศรษฐกิจใต้ติน” ที่รัฐบาลไม่สามารถจัดเก็บภาษีได้ ขึ้นมาอยู่บนดินทันที หากร่าง พ.ร.บ. เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ ผ่านการรับร่างกฎหมาย

ที่สำคัญ ในข้อเสนอแนะของคณะกรรมาธิการพิจารณาญัตติดังกล่าว ข้อที่ 5 ระบุว่า “การจัดเก็บภาษีไม่ควรสูงเกินไปแต่ต้องมีประสิทธิภาพ ตลอดจนการแบ่งรายได้เพื่อประโยชน์สาธารณะแก่ผู้ยากไร้และขาดแคลน ตลอดจนเป็นทุนการศึกษาและสร้างนวัตกรรม (ร้อยละ 50 ของรายได้จากการจัดเก็บภาษีในสถานบันเทิงแบบครบวงจร)”

ชี้ให้เห็นว่า มีความต้องการให้กาสิโนอยู่ได้นาน ให้เกิดการเก็บภาษีเข้ารัฐแบบ “เก็บน้อยแต่เก็บยาว” เพื่อทำประโยชน์ในด้านการศึกษาและนวัตกรรม ซึ่งงบประมาณในส่วนนี้ ได้รับมากเป็นอันดับ 2 ของงบประมาณปี 2567 จะได้เพิ่มมากขึ้นไปอีกขั้นหนึ่ง

ยิ่งไปกว่านั้น รายงานผลพิจารณาศึกษาการเปิดสถานบันเทิงครบวงจร (Entertainment Complex) เพื่อแก้ปัญหาการพนันผิดกฎหมาย และเพื่อประโยชน์ด้านเศรษฐกิจของประเทศ ยังเห็นด้วยตามผลการพิจารณาข้างต้น

“… รูปแบบการลงทุนต้องใช้เงิน เป็นจํานวนมาก หากรัฐบาลจะเป็นผู้ลงทุนเองแล้วอาจก่อให้เกิดปัญหาด้านงบประมาณที่รัฐ จะต้องจัดหามาใช้ในการลงทุนดังกล่าว ดังนั้นแนวทางที่จะช่วยลดปัญหา จึงอาจจะต้องเป็นในรูปแบบการให้ใบอนุญาตกับเอกชนตามระยะเวลาที่กําหนด …”

ทั้งยังให้เหตุผลสนับสนุนด้วยผลกระทบเชิงบวกว่า ทําให้เศรษฐกิจภายในประเทศมีการเติบโตมากขึ้น จะทําให้คนในพื้นที่มีรายได้มากขึ้น เกิดการกระตุ้นเงินหมุนเวียนในระบบไม่เกิดการรั่วไหลออกนอกประเทศ และเกิดการลงทุนในพื้นที่มากขึ้น เนื่องจากมีนักท่องเที่ยวเข้ามาใช้บริการมากขึ้น

ยิ่งไปกว่านั้น ยังทําให้อัตราการว่างงานของคนในพื้นที่ลดน้อยลง เพราะเกิดการจ้างงานมากขึ้น ประชาชนหันไปพึ่งการพนันที่ผิดกฎหมายน้อยลง ทําให้ปัญหาต่าง ๆ เช่น อัตราการเกิดอาชญากรรมและอัตราการฆ่าตัวตายลดลง ทําให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

ส่วนผลกระทบในเชิงลบ เป็นเรื่องที่ประชาชนทราบโดยทั่วกัน คณะกรรมาธิการฯ จึงเสนอไปในทิศทางว่า ควรมีมาตรการกำกับ ควบคุม และเฝ้าระวังผลกระทบด้านอาชญากรรมทางการเงินและการสร้างนิสัยที่ไม่พึงประสงค์ของผู้ใช้บริการ

ช่องทางกฎหมายเอื้อกาสิโน

หากพิจารณา ร่าง พ.ร.บ. เอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ ฉบับแก้ไขล่าสุด มาตรา 41 ระบุว่า ให้สถานบันเทิงครบวงจรตั้งอยู่ในบริเวณเขตพื้นที่ตามที่กำหนดในพระราชกฤษฎีกาเท่านั้น โดยจะต้องประกอบไปด้วยธุรกิจสถานบันเทิงตามบัญชีแนบท้าย พระราชบัญญัตินี้อย่างน้อยสี่ประเภท ร่วมกับกาสิโน ทั้งนี้ สัดส่วนพื้นที่ของกาสิโนในสถานบันเทิงครบวงจรให้เป็นไปตามที่คณะกรรมการนโยบายประกาศกำหนด

ที่มา: Freepik

หมายความว่า การจะทำธุรกิจกาสิโนในเอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ ได้นั้น ต้องเลือกธุรกิจบันเทิงประเภทอื่น ๆ ในบัญชีแนบท้าย “อย่างน้อย 4 ชนิด” จากในบัญชีนี้ที่กำหนดไว้ 10 ชนิดร่วมด้วย โดยที่กำหนดไว้ ได้แก่

1. ห้างสรรพสินค้า
   
   
2. โรงแรม
   
   
3. ร้านอาหาร ไนต์คลับ ดิสโกเธค ผับ หรือบาร์
   
   
4. สนามกีฬา
   
   
5. ยอร์ชและครูซซิ่งคลับ
   
   
6. สถานที่เล่นเกม
   
   
7. สระว่ายน้ำและสวนน้ำ
   
   
8. สวนสนุก
   
   
9. พื้นที่สาหรับส่งเสริมวัฒนธรรมไทยและสินค้า OTOP
   
   
10. กิจการอื่น ๆ ตามที่คณะกรรมการนโยบายประกาศกำหนด

ที่มา: Freepik

ทำให้ผู้ประกอบการกาสิโนสามารถเลือกธุรกิจที่ไม่ต้องลงทุนมาก อย่างพื้นที่ส่งเสริมวัฒนธรรมไทยและสินค้า OTOP หรือสถานที่เล่นเกม ซึ่งอย่างแรกอาจจะสามารถเปิดพื้นที่ให้ธุรกิจท้องถิ่นเข้ามาขายของ ไม่ต้องลงทุนทั้งหมดเอง ส่วนอย่างหลังสามารถนับรวมเกมเข้ามาไว้เป็นส่วนหนึ่งในกาสิโนได้ อาทิ เกมไพ่ออนไลน์ หรือเกมสล็อตออนไลน์

รวมถึงในข้อที่ 10 ที่ระบุว่า คณะกรรมการนโยบายสามารถกำหนด “กิจการอื่น ๆ” ภายหลัง เท่ากับว่าสามารถที่จะออกข้อกำหนดธุรกิจให้เอื้อต่อธุรกิจของผู้ถือใบอนุญาต หรืออาจจะส่งเสริมกับธุรกิจคาสิโนในเอ็นเตอร์เทนเมนต์ คอมเพล็กซ์ ได้

ที่มา: Freepik

เพราะหากพิจารณา มาตรา 52 ที่ระบุว่า กาสิโนให้กระทำได้เฉพาะในสถานบันเทิงครบวงจรโดยผู้รับใบอนุญาต และให้มีเฉพาะประเภทดังต่อไปนี้

1. ใช้เครื่องเล่นซึ่งใช้เครื่องกล พลังไฟฟ้า พลังแสงสว่าง หรือพลังอื่นใดที่ใช้เล่นโดย วิธีสัมผัส เลื่อน กด ดีด ดึง ยิง โยน โยก หมุน หรือวิธีอื่นใดซึ่งสามารถทำให้แพ้ชนะกันได้ ไม่ว่าจะโดย การนับแต้มหรือเครื่องหมายใด ๆ หรือไม่ก็ตาม
   
   
2. ใช้อุปกรณ์ซึ่งสามารถทำให้แพ้ชนะกันได้ ไม่ว่าจะโดยการนับแต้มหรือ เครื่องหมายใด ๆ หรือไม่ก็ตาม

กรอบของการเล่นพนันในกาสิโนถือว่ากว้างขวางมาก เพราะ “การทำให้เกิดแพ้ชนะ” ไม่ว่าจะใช้เครื่องเล่น อุปกรณ์ หรือไม่ใช้ก็ตาม เช่น สามารถพนันโดยทายว่าผู้เล่นพนันคนนั้นจะได้หรือเสีย

ขยายขอบเขตการพนัน เพิ่มช่องทางเก็บภาษี

เท่านั้นยังไม่พอ รายงานผลการพิจารณาศึกษาญัตติ เรื่อง การเปิดสถานบันเทิงแบบครบวงจร (Entertainment Complex) การจัดเก็บรายได้และภาษีจากธุรกิจกาสิโนถูกกฎหมายฯ ยังระบุเพิ่มถึงการพนันในรูปแบบ “Gaming” ซึ่งถือเป็นการพนันในรูปแบบใหม่ที่กฎหมายไทยยังขาดองค์ความรู้และความเข้าใจอยู่มาก โดยองค์ประกอบของ Gaming มีทั้งหมด 8 ประการ ได้แก่

1. กาสิโนออนไลน์ (Online Casino Games) ประกอบด้วย เกมส์พนันหมายรวมถึง เครื่องเล่นการพนัน ในกาสิโน
   
   
2. การซื้อขายหุ้น สกุลเงิน รายวัน (Day - Trading) คือ การพนันที่ใช้การขึ้น - ลง ของตลาดหุ้น สกุลเงิน สินทรัพย์มีค่า
   
   
3. พนันกีฬาออนไลน์ (Online Sport Betting) คือ กีฬาสากล กีฬาพื้นบ้าน การแข่งม้า
   
   
4. การพนันอิงเหตุการณ์จริง (Betting Exchange) เช่น ผลการเลือกตั้ง
   
   
5. บิงโกออนไลน์ (Online Bingo)
   
   
6. การเสี่ยงโชคออนไลน์ (Online Lotteries) ผลการออก สลากกินแบ่งทั้งไทย และต่างประเทศ
   
   
7. เว็บไซต์เกมที่ต้องใช้ทักษะ (Skill Gaming Sites) เช่น เกมการต่อสู้ออนไลน์ E - Sport เป็นต้น
   
   
8. เว็บไซต์เพื่อการฝึกฝน (Practice Sites)

ที่มา: Freepik

ดังนั้นความหมายของคำว่า “การพนัน” จึงขยายออกไปอย่างมาก โดยนับรวมการซื้อ-ขายหุ้น การเล่นเกมออนไลน์ หรือการฝึกฝนทักษะออนไลน์ที่ตามความเข้าใจของประชาชนแทบจะไม่เกี่ยวข้องกับการพนันเลย

แต่การฝึกฝนทักษะสามารถแข่งขันกันโดยวัดพัฒนาการที่เหนือกว่าของผู้ฝึก นับว่าเข้าข่ายไปโดยปริยาย การขยายขอบเขตการพนันไปไกลมากเท่าไร อำนาจในการเก็บภาษีที่เกี่ยวข้องกับการพนันนั้นก็จะขยายวงกว้างไปได้มากยิ่งขึ้น

อ่านข่าว:

ใกล้เป็นจริง "กาสิโนเสรี" ไม่มีแม้มือสักข้าง สส.โหวตค้าน

"ทักษิณ" คิด "แพทองธาร" ทำ : เอ็นเตอร์เทนเมนต์คอมเพล็กซ์

สะท้อนถึงความกังวล กาสิโนถูกกฎหมาย