เจ้าหน้าที่ช่วยเหลือเราไม่ได้หรอก กระทิงออกวันเว้นวัน ต้องผลัดกันเฝ้าไร่มัน ไร่ข้าวโพด ช้างก็มา
นางหอมหวล จันทร์ศรี ชาวบ้านคลองทราย ม.8 ต.วังน้ำเขียว จ.นครราชสีมา พาทีมข่าว "ไทยพีบีเอสออนไลน์" ไปดูร่องรอยบริเวณไร่มันสำปะหลัง 1 ไร่ ที่เพิ่งถูกกระทิงจากเขาแผงม้าลงมากัดกินยอดและขุดหัวมัน ทิ้งหลักฐานไว้เป็นหัวมันอ่อนๆ และกิ่งก้านต้นมันที่หักกระจัดกระจาย พร้อมกับรอยตีนที่เหยียบย่ำดิน เหตุการณ์เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อคืนหมาดๆ และเป็นแบบนี้ติดต่อกัน 2 วันในรอบสัปดาห์นี้
อ่านข่าว : หมอล็อต ชี้ "กระทิง" ตกใจกระโจนชนเด็ก 7 ขวบเจ็บ-อาการปลอดภัย
เกษตรกรพาทีมข่าวสำรวจร่องรอยหลังกระทิงลงมากัดกินยอดและหัวมันในไร่มันสำปะหลัง
หอมหวล บอกว่า ทำไร่มันสำปะหลังตั้งแต่ปี 2532 เริ่มเจอกระทิงลงช่วงแรกๆ เมื่อ 10 ปีก่อนยังไม่เยอะมีเพียง 1-2 ตัว จนเริ่มมาทีละ 10 ตัว และเจอมากสุด 40-50 ตัว แยกกระจายตามหุบเขาที่มีไร่มัน ไร่ข้าวโพด ปีที่แล้วเคยโดนหนักสุด
ปรับตัวอยู่กับกระทิง ลดความขัดแย้ง
กระทิงขุดหัวมันกินด้วย ชาวบ้านทำรั้วแต่กันได้แค่ระยะหนึ่ง ต้องใช้คนคอยไล่ จุดประทัดไล่ ลงทุนเองถุงละ 250 บาทมี 100 ลูก แต่พอจุดไล่ไป มันออกจากบริเวณไร่ไปแค่ 2-3 ชม. ก็กลับมาอีกเพิ่งเข้าได้ 2 คืน
เกษตรกรคนนี้ บอกว่าที่ผ่านมาเจอกระทิงและช้างแวะมาหาต่อเนื่องตลอดทั้งปี ถามว่าเดือดร้อนก็มีพืชผลเสียหายบ้าง โดยเฉพาะไร่ข้าวโพด 4 ไร่ที่ปลูกห่างจากแปลงมันสำปะหลังไปประมาณ 1 กม.
หอมหวล จันทร์ศรี ชาวบ้านคลองทราย ต.วังน้ำเขียว จ.นครราชสีมา
เจ้าหน้าที่มาดูตอนกระทิงเข้ามาตอนกลางวัน แต่ตอนกลางคืนเขามาช่วยลาดตระเวนบางครั้ง มาอยู่ประจำกับเราไม่ได้ ก็ต้องช่วยเหลือตัวเอง ต้องนอนเฝ้าเป็นจุดๆ มีลูกสาว ลูกเขยและสามีต้องแบ่งจุดกันเฝ้าตั้งแต่ลงเมล็ด จนกระทั่งข้าวโพดโตเก็บฝักหักขายได้
10 กว่าปีแล้วที่โดนกระทิงลงมากิน ต้องปรับตัวเองให้อยู่ร่วมกันได้ ดูแลพื้นที่ดูแลผลผลิตการเกษตร ถามว่ากลัวกระทิงมั้ย ไม่กลัว เพราะเขาเห็นไฟก็วิ่งหนีแล้วเหมือนรู้ตัวว่าทำผิด และยืนยันว่าชาวบ้านไม่มีใครคิดทำร้ายกระทิง
กระทิงเขาแผงม้า
หนังสติ๊ก-ประทัดจุดไล่
ส่วนนายรุ่งเรือง แซ่อึ้ง คนเฝ้าบ้านพักตากอากาศละแวกใกล้เคียงกับไร่มันสำปะหลัง บอกว่า กระทิงจะมารวมกันตรงหุบที่มีหญ้าและแหล่งน้ำ บางทีคราวละ 10-20 ตัว ซึ่งจุดนี้แม้จะมีแนวรั้วกั้นเป็นแนวยาวรอบพื้นที่เกือบ 1 กม. ชาวบ้านแถบนี้ใช้เสาไม้และบางจุดเป็นเสาปูนขนาดสูงกว่า 1 เมตร ผูกกับถุงก้อปแก๊ป ห้อยเป็นริ้วๆ เพราะเชื่อว่ากระทิงจะตกใจหนีเพราะเห็นสีขาววิบวับ
เฝ้าตั้งแต่ช่วงเย็นจนถึงเช้า ถ้ากระทิงเจอคนเจอไฟก็จะหนี แต่บางครั้งถ้าดื้อต้องใช้หนังสติ๊กยิง ส่วนรอบนอกใช้จุดประทัด แต่ส่วนมากก็จะเวียนกลับมา
รุ่งเรือง แซ่อึ้ง คนเฝ้าบ้านพักตากอากาศละแวกใกล้เคียงไร่มันสำปะหลัง
จากการสำรวจทางลงเขาแผงม้า ในพื้นที่บ้านคลองทราย ซึ่งมีรายงานว่ากระทิงและช้างออกหากินในไร่เกษตรและเข้ามายังชุมชน เกษตรกรทำไร่มันสำปะหลัง ไร่ข้าวโพด บางแปลงเริ่มขุดมันออก แต่ในการสำรวจช่วงกลางคืนพบว่าบางแปลงมีฝูงกระทิง 5-10 ตัวขุดกินหัวมันที่หลงเหลืออยู่
ทำให้ช่วงเวลากลางคืน จึงได้ยินเสียงดังจากการจุดประทัดไล่ทั้งช้างและกระทิงเป็นระยะๆ แม้ทางเขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาแผงม้าจะมีทีมลาดตระเวนเฝ้าระวังกระทิงและช้างออกนอกพื้นที่ ร่วมกับเครือข่ายชาวบ้านอีก 50 คนสลับกันไปในพื้นที่ ต.วังน้ำเขียว
อ่านข่าว : พบ 22 จุดเสี่ยง "กระทิง" ออกนอกป่าวังน้ำเขียว 3 ปีอุบัติเหตุ 11 ครั้ง
ร่องรอยหัวมันสำปะหลังที่ถูกกระทิงจากเขาแผงม้าลงมากัดกิน
ย้ายกระทิงข้ามป่าเป็นเรื่องยาก
ส่วนนายอรรณพ บัวนวล หัวหน้าเขตห้ามล่าสัตว์ป่าเขาแผงม้า จ.นครราชสีมา กล่าวว่า ข้อเสนอเพื่อให้ย้ายกระทิงเขาแผงม้าที่มีจำนวนมาก เพื่อควบคุมประชากรไว้ยังป่าแห่งอื่น เป็นเรื่องที่กรมอุทยานฯ ต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ เพราะกระทิงและช้างเป็นสัตว์ใหญ่ แค่การติดปลอกคอเพื่อการศึกษาพฤติกรรมเพียง 1-2 ตัวยังต้องใช้เวลาติดตามและยาก แต่ถือว่าเป็นแนวคิดที่เป็นไปได้
อรรณพ บัวนวล หัวหน้าเขตห้ามล่าสัตว์เขาแผงม้า จ.นครราชสีมา
นายอรรณนพ กล่าวอีกว่า มาตรการระยะสั้นคือการสร้างเครือข่าย และการทำความเข้าใจกับชุมชนรอบพื้นที่เขาแผงม้า เพื่อให้อยู่ร่วมกับกระทิงและลดความขัดแย้ง เช่น การทำหน้าที่ลาดตระเวนร่วมกันและมีเครือข่าย 50 คน รวมทั้งการเปิดให้ชุมชนมีส่วนร่วมทำธุรกิจท่องเที่ยวดูกระทิง เพื่อสร้างรายได้ให้กับชุมชน
ฝูงกระทิงเขาแผงม้า
ข่าวที่เกี่ยวข้อง