วันที่ 26 มิ.ย.ของทุกปีถูกกำหนดให้เป็นวันต่อต้านยาเสพติดโลก โดยธีมหลักในปีนี้คือ People first: stop stigma and discrimination, strengthen prevention โดย องค์การสหประชาชาติ (United Nations) ระบุว่า ปัญหายาเสพติดทั่วโลกเป็นปัญหาที่ซับซ้อนซึ่งส่งผลกระทบต่อผู้คนหลายล้านคนทั่วโลก
วันต่อต้านการใช้ยาเสพติดและการลักลอบค้ายาเสพติดสากล หรือ วันยาเสพติดโลก ถูกกำหนดขึ้นในวันที่ 26 มิ.ย.ทุกปี เพื่อเสริมสร้างการดำเนินการและความร่วมมือในการบรรลุโลกที่ปราศจากยาเสพติด
ย้อนไปกว่า 36 ปี ในการประชุมระหว่างประเทศว่าด้วยการใช้ยาในทางที่ผิด และการลักลอบใช้ยาเสพติด (International Conference on Drug Abuse and licit Trafficking ICDAIT) ซึ่งจัดขึ้นที่กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย ระหว่างวันที่ 17-26 มิถุนายน 2530 ที่ประชุมได้มีมติให้เสนอสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ (United Nations General Assembly) ขอให้กำหนดวันที่ 26 มิ.ย.ของทุกปี เป็น "วันต่อต้านยาเสพติดโลก" (International Day Against Drug Abuse and Illicit Trafficking)
ต่อมา ที่ประชุมสมัชชาใหญ่องค์การสหประชาชาติได้มีมติเห็นชอบตามข้อเสนอดังกล่าวในการประชุมเมื่อเดือน ธ.ค.2530 ประเทศไทยหนึ่งในประเทศสมาชิกองค์การสหประชาชาติ ได้แสดงเจตนารมณ์ในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดร่วมกับประเทศสมาชิกอื่น ๆ ทั่วโลก ด้วยการจัดกิจกรรมเนื่องในวันต่อต้านยาเสพติดเป็นประจำเสมอมา
ขณะที่ไทย ก็มีความพยายามในการแก้ไขปัญหายาเสพมาอย่างนาวนานนับตั้งแต่อดีต ในยุคที่ประเทศไทยมีผู้สูบฝิ่นเป็นจำนวนมาก จนในปี 2501 คณะปฏิวัติภายใต้การนำของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ได้ออกประกาศคณะปฏิวัติฉบับที่ 37 ลงวันที่ 9 ธ.ค.2501 ให้เลิกการสูบฝิ่นทั่วราชอาณาจักรโดยมีการเผาทำลายฝิ่นและอุปกรณ์การสูบฝิ่นที่ท้องสนามหลวงในคืนวันที่ 30 มิ.ย.2502
ต่อมาในปี 2504 รัฐบาลได้จัดตั้ง "คณะกรรมการปราบปรามยาเสพติดให้โทษ" ใช้ชื่อย่อว่า ป.ป.ส. สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี โดยมี อธิบดีกรมตำรวจเป็นประธาน และมีผู้แทนจากทุกส่วนราชการที่เกี่ยวข้องเป็นกรรมการ
ต่อมา ในยุคนายธานินทร์ กรัยวิเชียร เป็นนายกฯ รัฐบาลได้เล็งเห็นว่า การปราบปรามยาเสพติดไม่สามารถแก้ไขได้โดยการดำเนินการเฉพาะกรมตำรวจเพียงหน่วยงานเดียวเท่านั้น จึงได้เสนอร่าง พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามยาเสพติด 2519 ต่อสภาปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน และประกาศใช้เป็นกฎหมายเมื่อวันที่ 16 พ.ค.2519
ด้วยกฎหมายฉบับดังกล่าว ที่กำหนดให้มีคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ป.ป.ส.) โดยมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน และจัดตั้งสำนักงาน ป.ป.ส. ขึ้นเป็นหน่วยงานกลางรับผิดชอบโดยตรง มีฐานะเป็นกรมกรมหนึ่งในสำนักนายกรัฐมนตรี
ปัจจุบันสำนักกระทรวงยุติธรรม ขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี มีหน้าที่ประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดทั้งในประเทศและต่างประเทศ
ป.ป.ส.ในฐานะหน่วยงานกลางที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในประเทศมาโดยตลอด ได้นำมติเรื่องวันต่อต้านยาเสพติดขององค์การสหประชาชาติเสนอต่อคณะรัฐมนตรีในการประชุมเมื่อวันที่ 14 มิ.ย.2531 ซึ่งที่ประชุมคณะรัฐมนตรีได้มีมติให้กำหนดวันที่ 26 มิ.ย.ของทุกปี เป็นวันต่อต้านยาเสพติด เหมือนกับนานาประเทศ โดยเริ่มตั้งแต่ปี 2531 จนถึงปัจจุบัน
ทั้งนี้ในวันที่ 26 มิ.ย.ได้มีการจัดกิจกรรมเพื่อต่อต้านยาเสพติด กันทั้งหน่วยงานรัฐและเอกชน
ประชาชนสามารถแจ้งเบาะแสเกี่ยวข้องกับยาเสพติด ได้ที่ สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด โทรสายด่วน 1386 ได้ตลอด 24 ชม.
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด มีดังนี้
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2566 : “รวมพลังไทย หยุดภัยยาเสพติด”
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2565 : "ไม่มีประกาศคำขวัญในปี 2565"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2564 : "ไม่มีประกาศคำขวัญในปี 2564"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2563 : "SAVE ZONE NO NEW FACE พื้นที่ปลอดภัย ไม่มีคนหน้าใหม่ เพราะคนรุ่นใหม่ ไม่ใช้ยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2562 : "มุ่งมั่น แก้ไข ขจัดภัยยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2561 : "ไทยนิยมยั่งยืน ร่วมแก้ไขปัญหายาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2560 : "ทำดีเพื่อพ่อ สานต่อแก้ปัญหายาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2559 : "ประชารัฐร่วมใจ ปลอดภัย ยาเสพติด เฉลิมพระเกียรติ 70 ทรงครองราชย์"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2558 : "คิดดี ทำดี ต่อต้านยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2557 : "สังคมปลอดภัย ชุมชนอุ่นใจ ได้ลูกหลานกลับคืน"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2556 : "คนไทยหัวใจสีขาว ร่วมต้านยาเสพติด" ภายใต้คำขวัญ "ยาเสพติดจะพินาศ คนไทยทั้งชาติต้องร่วมมือกัน"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2555 : "พลังแผ่นดินเอาชนะยาเสพติด เทิดไท้ 80 พรรษา มหาราชินี"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2554 : "สานต่อพระราชปณิธาน หยุดยั้งยาเสพติด หยุดหายนะแผ่นดิน"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2553 : "ไทยเข้มแข็ง ชนะยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2552 : "ทำความดี ตามคำพ่อ" ภายใต้คำขวัญ "รวมพลังประชาไทย พ้นภัยยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2551 : "รวมพลังประชาไทย พ้นภัยยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2550 : "รวมพลังไทย ขจัดภัยยาเสพติด ร่วมเทิดไท้องค์ราชัน"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2549 : "60 ปี ทรงครองราชย์ รวมพลังไทยทั้งชาติ ขจัดยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2548 : "พลังไทย ต้านภัยยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2546 : "พลังไทย ต้านภัยยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2545 : "พลังมวลชน พลังแผ่นดิน ขจัดสิ้นยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2544 : "รวมพลังแผ่นดิน ขจัดสิ้นยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2543 : "รักในหลวง ห่วงลูกหลาน ร่วมกันต้านยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2542 : "รักในหลวง ห่วงลูกหลาน ร่วมกันต้านยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2541 : "ร่วมใจเล่นกีฬา ใช้ชีวิตอย่างรู้ค่า ไม่พึ่งพายาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2540 : "เล่นกีฬา ใฝ่ศึกษา ไม่พึ่งพายาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2539 : "มุ่งทำความดี มีวินัย หลีกไกลยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2538 : "ล้อมรักให้ครอบครัว เหมือนล้อมรั้วป้องกันยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2537 : "ยาเสพติดป้องกันได้ ด้วยความเข้าใจจากครอบครัว"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2536 : "ผิดกฎหมาย ทำลายชีวิต หากติดสารระเหย"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2535 : "สมองฝ่อ รักษาไม่หาย คือพิษร้ายจากยาเสพติด"
คําขวัญวันต่อต้านยาเสพติด 2534 : "ประสาทหลอน เป็นโรคจิตวิกลจริต เพราะกินยาบ้า"
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง :
21 มิ.ย. วันโยคะสากล : International Day of Yoga
20 มิ.ย. วันผู้ลี้ภัยโลก World Refugees Day
วันสุนทรภู่ 2566 ตรงกับวันไหน? เปิดประวัติกวีเอกของไทย