โครงการพัฒนาลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เป็นโครงการที่พระองค์ทรงพระราชทานพระราชดำริในการแก้ไขปัญหาวิกฤตการณ์ด้านสิ่งแวดล้อมในเรื่องน้ำเค็ม น้ำท่วมและน้ำแล้ง ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังเมื่อกว่า 20 ปีก่อน
หลังจากนั้นรัฐบาลได้สนองพระราชดำริ โดยเฉพาะการสร้างประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิ์ ซึ่งเป็นชื่อที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงพระราชทาน โดยประตูแห่งนี้สามารถป้องกันการรุกล้ำของน้ำเค็มเข้าสู่พื้นที่ทางการเกษตร จนทำให้ประชาชนในพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังที่ต้องอพยพละทิ้งถิ่นฐาน กลับมาประกอบอาชีพในพื้นที่ของบรรพบุรุษได้อีกครั้ง การฟื้นตัวของสภาพแวดล้อมทำให้แหล่งน้ำธรรมชาติมีสัตว์น้ำเพิ่มมากขึ้น
นายชูชาติ รักจิตร ผู้อำนวยการโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อธิบายถึงพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงห่วงใยราษฎรในพื้นที่อย่างมาก ปัญหาใหญ่ที่พระองค์ทรงแก้ไขคือน้ำเค็ม น้ำท่วม น้ำแล้งและปัญหาสิ่งแวดล้อม มีอย่างเดียวที่พระองค์ตั้งพระทัยคือชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎรที่มีความทุกข์ร้อนได้ผ่อนคลายและมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น
ผู้อำนวยการโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ระบุว่าขณะนี้ข้าราชการทุกคนซึ่งปฏิบัติหน้าที่อยู่ในโครงการลุ่มน้ำปากพนังต่างตกอยู่ในภาวะเศร้าโศกต่อการสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช แต่ทุกคนจะแปรเปลี่ยนความเศร้าโศกที่เกิดขึ้นให้เป็นแรงผลักที่จะต้องทำหน้าที่ในการสืบสานพระราชปณิธานของพระองค์ให้โครงการพระราชดำริแห่งนี้บรรลุผลที่พระองค์ตั้งพระทัยไว้