เกาะยาวน้อยและเกาะยาวใหญ่ อ.เกาะยาว จ.พังงา เป็นเกาะขนาดใหญ่ในทะเลอันดามัน เดินทางโดยทางเรือ ทั้งจากจังหวัดกระบี่, พังงา และภูเก็ต ใช้เวลาในการเดินทางไปประมาณ 30 นาที - 1 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ ซึ่งมีทั้งเรือโดยสารไม้แบบเก่าและเรือสปีดโบ๊ท คนที่นี่นับถือศาสนาอิสลาม
นางวิวา อุปมา รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะยาวน้อย เล่าว่า ผู้คนที่อาศัยอยู่บนเกาะยาวน้อยและเกาะยาวใหญ่ ล้วนเป็นเครือญาติกัน จึงมีการเดินทางไปมาหาสู่กันตลอด โดยคนทั้งสองเกาะจะเดินทางไปโดยเรือเท่านั้น ใช้เวลาเดินทางประมาณ 5 - 10 นาที ค่าโดยสารเที่ยวละ 20 บาท/คน ส่วนใหญ่คนเกาะยาวใหญ่จะเดินทางมาที่เกาะยาวน้อย เพราะทั้งโรงเรียนและหน่วยงานราชการตั้งอยู่บนเกาะยาวน้อยนั่นเอง
วิถีชีวิตของคนทั้งสองเกาะ ยังคงมีวิถีดั้งเดิมอยู่บ้าง แม้ปัจจุบันจะเปลี่ยนแปลงไปสู่ธุรกิจการท่องเที่ยวกันเยอะ แต่เมื่อเกิดโรคโควิด-19 คนที่นี่ก็กลับมาทำประมง, ทำนา, ทำสวนผลไม้กันมากขึ้น การปลูกข้าวกินเองของคนที่นี่นั้นก็ทำอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะที่เกาะยาวน้อย อีกอย่างหนึ่งก็คือการปลูกไม้ตะเคียนก็มีให้เห็นทั่วไป โดยชาวบ้านที่นี่จะนิยมปลูกไม้ชนิดนี้ไว้เพื่อนำมาใช้สร้างบ้านและทำเรือ
นอกจากนี้ยังมีความผูกพันกับสัตว์ประจำถิ่นที่เรียกว่า "นกเงียก" หรือ นกเงือกเล็ก (นกแก๊ก Oriental pied hornbill) เป็นพิเศษ โดย ภราดร บุตรละคร (พี่ภราดร) กลุ่มชุมชนคนรักนกเงือก เกาะยาวน้อย ผู้เฝ้าสังเกตและเก็บภาพนกเงือกมานานกว่า 6 ปี เล่าว่าสมัยก่อนคนที่นี่คุ้นเคยกับการเห็นนกเงือกอยู่บินอยู่ในป่า แต่ช่วงหนึ่งนกเงือกบนเกาะยาวน้อยลดลง เพราะต้นไม้ใหญ่ในป่าที่เป็นโพรงรังลดน้อยลง เมื่อมีการขยายตัวของชุมชน ทำให้นกเงือกเข้ามาหารังโพรงเพื่อวางไข่ขยายพันธุ์ ตามต้นไม้ริมถนน โพรงไม้ในรีสอร์ตและหลังบ้านในกุโบร์ หรือ แม้แต่โอ่ง ไหในสวน แม้ป่าจะน้อยลงแต่คนเกาะยาวน้อยกลับได้ใกล้ชิดนกเงือกมากขึ้น ได้เห็นพฤติกรรม ได้สังเกตชีวิต ความน่ารักของนกเงือกของนกเงือก ยิ่งทำให้คนเกาะยาวน้อยช่วยกันดูแล
บังฮอน บรรจง ศรีสมุทร และลุงเหิม ร.ต.อ.เหิม พงศ์สิงห์ เป็นส่วนหนึ่งของคนเกาะยาวน้อยที่ใช้ต้นไม้หลังบ้านสร้างโพรงรังเทียมลักษณะเป็นกล่องไม้หลากหลายรูปแบบ แล้วนำไปแขวนไว้ให้นกเงือกได้อาศัยขยายพันธุ์ และใต้โพรงรังเทียมนี่เองที่มีหลักฐานชัดเจนว่า นกเงือกมีส่วนช่วยสร้างป่าและขยายพันธุ์ไม้ เพราะเมื่อนกกินอะไรเข้าไปก็จะอึออกมา ช่วยสร้างต้นไม้ให้เกิดขึ้น
"ต้นเต่าร้าง ต้นไทร ต้นปาล์ม ที่งอกขึ้นมา สามารถนำไปปลูกขยายพันธุ์ได้เลย นกเงือกเพาะให้แล้ว" บังฮอนบอกว่าอย่างนั้น แต่หากถามคนเกาะยาวน้อย ทุกคนพูดเหมือนกันว่ามีความผูกพันกับนกเงือกในสองรูปแบบ คือทั้งรักทั้งชัง แต่ยังยินดีกว่าที่ได้เห็น
"เห็นนกเงือกทุกวัน เขาเปรียบเสมือนเพื่อน เหมือนคนอยู่ในชีวิตประจำวันของเรา ตื่นมาก็ได้ยินเสียง ตอนเย็นก่อนกินข้าวก็ได้ยินเสียง มันเหมือนเป็นเสียงเพลงในชีวิตไปแล้ว ไม่มีนกเงือก ก็ไม่ใช่เกาะยาวน้อย" พรทิพย์ ศรีสมุทร (ด้า) ชาวเกาะยาวน้อยพูดถึงนกเงือกอย่างมีความสุข
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 18 ตุลาคม 2564 เวลา 17.30 - 18.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
ซีรีส์วิถีคน
วิถีบัวบึงบอระเพ็ด ต.ทับกฤช อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์
วิถีที่เปลี่ยนไปของโอรังอัสลี บ้านในหลง ต.แม่หวาด อ.ธารโต จ.ยะลา
วิถีคนเกาะหมาก ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง
วิถีเรือรับจ้างคลองปากน้ำ ต.ปากน้ำ อ.เมือง จ.ชุมพร
วิถีเขื่อนแก่งกระจาน ต.แก่งกระจาน อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี
วิถีใบไม้ อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีคนตีผึ้งป่า ต.สันป่ายาง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีคนบ้านเอียก ต.สันป่ายาง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีเกษตรแบ่งปัน "เป็ดไล่ทุ่ง" ต.ลาดหลุมแก้ว อ.ลาดหลุมแก้ว จ.ปทุมธานี
วิถีรถถีบ (จักรยาน) บ้านโคก อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี
วิถี "ควายขนของ" บ้านหมอเฒ่า ต.ช่องสะเดา อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
วิถีคนเกาะยาว ต.เกาะยาวน้อย อ.เกาะยาว จ.พังงา
วิถีคนเก็บลูกชก ต.บางเตย อ.เมือง จ.พังงา
วิถีคนหากั้ง บ้านบากันเคย ต.ตันหยงโป อ.เมือง จ.สตูล
วิถีรวมใจ บ้านวังใหม่ ต.วังท่าช้าง อ.กบินทร์บุรี จ.ปราจีนบุรี
วิถี "สวนดั้งเดิม" คลองบางประทุน เขตจอมทอง กทม.
วิถีคนเก็บเมล็ดพันธุ์ ต.ห้วยเขย่ง อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี
วิถีหน้าฝนคนหันคา อ.หันคา จ.ชัยนาท
วิถีคนกุยบุรี อ.กุยบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์
วิถีคนเปียงก่อ อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.น่าน
วิถีคนและดอกไม้ บ้านห้วยสำราญ ต.หนองไฮ อ.เมือง จ.อุดรธานี
วิถีหมู่บ้านผ้าไหม บ้านดอนมะเกลือ ต.หนองคู อ.บ้านแท่น จ.ชัยภูมิ
วิถีคน วิถีป่า
วิถีคนเลี้ยงวัว - ควาย
วิถีคนกับสายน้ำ
วิถีคนหนองกลับ ต.หนองกลับ อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย
วิถีคนภูเก็ตบ้านไม้ขาว อ.ถลาง จ.ภูเก็ต
วิถีคนกะบกเตี้ย อ.เนินขาม จ.ชัยนาท
วิถีฤๅษีบ้านมอตะหลั่ว ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก
วิถีคนกลางป่า ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก
ซีรีส์วิถีคน
วิถีบัวบึงบอระเพ็ด ต.ทับกฤช อ.ชุมแสง จ.นครสวรรค์
วิถีที่เปลี่ยนไปของโอรังอัสลี บ้านในหลง ต.แม่หวาด อ.ธารโต จ.ยะลา
วิถีคนเกาะหมาก ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง
วิถีเรือรับจ้างคลองปากน้ำ ต.ปากน้ำ อ.เมือง จ.ชุมพร
วิถีเขื่อนแก่งกระจาน ต.แก่งกระจาน อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี
วิถีใบไม้ อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีคนตีผึ้งป่า ต.สันป่ายาง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีคนบ้านเอียก ต.สันป่ายาง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีเกษตรแบ่งปัน "เป็ดไล่ทุ่ง" ต.ลาดหลุมแก้ว อ.ลาดหลุมแก้ว จ.ปทุมธานี
วิถีรถถีบ (จักรยาน) บ้านโคก อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี
วิถี "ควายขนของ" บ้านหมอเฒ่า ต.ช่องสะเดา อ.เมือง จ.กาญจนบุรี
วิถีคนเกาะยาว ต.เกาะยาวน้อย อ.เกาะยาว จ.พังงา
วิถีคนเก็บลูกชก ต.บางเตย อ.เมือง จ.พังงา
วิถีคนหากั้ง บ้านบากันเคย ต.ตันหยงโป อ.เมือง จ.สตูล
วิถีรวมใจ บ้านวังใหม่ ต.วังท่าช้าง อ.กบินทร์บุรี จ.ปราจีนบุรี
วิถี "สวนดั้งเดิม" คลองบางประทุน เขตจอมทอง กทม.
วิถีคนเก็บเมล็ดพันธุ์ ต.ห้วยเขย่ง อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี
วิถีหน้าฝนคนหันคา อ.หันคา จ.ชัยนาท
วิถีคนกุยบุรี อ.กุยบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์
วิถีคนเปียงก่อ อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.น่าน
วิถีคนและดอกไม้ บ้านห้วยสำราญ ต.หนองไฮ อ.เมือง จ.อุดรธานี
วิถีหมู่บ้านผ้าไหม บ้านดอนมะเกลือ ต.หนองคู อ.บ้านแท่น จ.ชัยภูมิ
วิถีคน วิถีป่า
วิถีคนเลี้ยงวัว - ควาย
วิถีคนกับสายน้ำ
วิถีคนหนองกลับ ต.หนองกลับ อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย
วิถีคนภูเก็ตบ้านไม้ขาว อ.ถลาง จ.ภูเก็ต
วิถีคนกะบกเตี้ย อ.เนินขาม จ.ชัยนาท
วิถีฤๅษีบ้านมอตะหลั่ว ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก
วิถีคนกลางป่า ต.แม่จัน อ.อุ้มผาง จ.ตาก