เกาะมุกด์ ต.เกาะลิบง อ.กันตัง จ.ตรัง เกาะท่องเที่ยวชื่อดัง ที่ใหญ่เป็นอันดับ 3 ของ จ.ตรัง อยู่ห่างจากฝั่งประมาณ 30 นาที ชาวบ้านมีอาชีพหลักทำประมงและสวนยางพารา
“ผู้ใหญ่พัน” ผู้ใหญ่บ้านเกาะมุกด์ เล่าว่าบนเกาะมุกด์ห้ามรถยนต์วิ่งมีแต่มอไซด์และซาเล้งเท่านั้นเพราะถนนเล็กแคบ
เนื่องจากอาศัยอยู่บนเกาะที่ทะเลล้อมรอบทำให้น้ำจืดขาดแคลน บรรพบุรุษคนเกาะมุกด์จึงขุดหาบ่อน้ำจืดเพื่อใช้กิน ทั้งขุดเป็นบ่อสาธารณะให้ทุกคนในเกาะมาตักใช้ได้ และบ่อที่ขุดอยู่ในพื้นที่บ้าน ปัจจุบันบ่อน้ำจืดสำหรับกินมีประมาณ 3 - 4 บ่อ และบ่อน้ำอาบสาธารณะอีกนับ 10 บ่อ ซึ่งบ่อน้ำจืดส่วนใหญ่อยู่ในสวน เช่นสวนมะพร้าว, สวนยางพารา ใครจะใช้น้ำก็ไปตักเอาเองได้ แต่หากใครที่ไม่มีเวลามาตักน้ำไปกินหรือใช้ ก็จะซื้อน้ำกับ “บังอู๊ด” ที่เป็นคนขายน้ำ โดยขายราคาเที่ยวละ 100 บาท ซึ่งคนในเกาะมุกด์ล้วนเป็นลูกค้าของบัง
ช่วงหน้าแล้ง เดือน ธ.ค. - พ.ค. จะดัดแปลงเรือออก จับ “บอบอ” หรือ “แมงกะพรุน” สร้างรายได้อย่างงาม 1 ปีจะจับได้ 1 ครั้ง แมงกะพรุนที่จับเรียกว่า “แมงกะพรุนลอดช่อง” ซึ่งจะมีวุ้นใส ๆ บนหัวที่มีลักษณะเหมือนลอดช่อง และมีหน้าที่ในการขยายพันธุ์ด้วย ลำตัวมีสองส่วน คือ ส่วนหัวและขา (หาง) ซึ่ง “แมงกะพรุน” มีพิษที่น้ำเมือก อย่าให้น้ำเมือกโดนตา จะทำให้คันได้ ในช่วงที่เกาะมุกด์ไม่มีแมงกระพรุน ชาวบ้านจะขับเรือออกจากบ้านที่เกาะมุกด์ ตั้งแต่เช้ามืด 02.00 - 03.00 น. เพื่อขับเรือไปตักแมงกะพรุนที่ อ.ทุ่งหว้า จ.สตูล โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นสามเส้าหน้าเกาะเภตรา เพราะที่นั่นเป็นแหล่งรวมของสายน้ำที่ไหลมาบรรจบกันทำให้มีแมงกะพรุนเยอะ อุปกรณ์สำคัญในการจับแมงกระพรุนก็คือ “ไม้คราด” ใช้สำหรับตัก ส่วนเรือจะมีกระชังที่ทำจากอวนตาถี่ประมาณ 1 นิ้ว ยาว 4 - 5 เมตร สำหรับใส่แมงกะพรุน เมื่อตักแมงกะพรุนจนเต็มเรือแล้วเข้าไปขายที่ท่าแพ โดยจะโยนแมงกะพรุนทีละตัว ๆ เข้ามาพักไว้ในกระชังจนเต็ม แล้วเจ้าของแพก็จะรีบนำแมงกะพรุนใส่ตะกร้าแล้วลำเลียงด้วย “กว้านหัวราง” หรือ “รอกสลิง” ที่มีขนาดกว้าง 50 ซม. ยาว 20 เมตร ดึงขึ้นมาเทใส่รางด้านบนเพื่อนำมาคัดแยก ตัดหัวและหางออกจากกัน แล้วนำไปหมักเกลือ สารส้ม โซดา เพื่อรีดพิษและความคันออกเป็นเดือน ๆ หากจะนำปรุงอาหารก็จะต้องนำแมงกะพรุนมาแช่น้ำสะอาดทิ้งไว้ 2 คืนให้คลายความเค็ม จึงจะนำมาต้มให้สุกแล้วนำไปปรุงเป็นเมนูตามที่ชอบครับ ทั้งยำ ลวกจิ้ม และที่หลายคนรู้จักก็คือ ใส่ในเย็นตาโฟที่เราชอบกิน ในช่วงฤดูแมงกะพรุนสามารถจับได้ถึงวันละ 1,500 - 2,000 ตัว ราคาขายแมงกระพรุนตัวละ 3.50 บาท
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 24 ตุลาคม 2565 เวลา 17.30 - 18.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
ซีรีส์วิถีคน
วิถีริมโขง อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี
วิถีคนทำเกลือบ้านท่าสะอาด อ.เซกา จ.บึงกาฬ
วิถีหมู่บ้านนักขุดบ้านดอนดู่ ต.เขวา อ.เมือง จ.มหาสารคาม
วิถีรถคอกหมู อ.กงไกรลาศ จ.สุโขทัย
วิถีหมู่บ้านปั้นครกและสาก จ.นครพนม - ยโสธร
วิถีคนเลี้ยงควายในทะเลน้อย อ.ระโนด จ.สงขลา และ อ.ควนขนุน จ.พัทลุง
วิถีคนเกาะเรียน อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา
วิถีคนตีผึ้งผา อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีคนม้ง บ้านแม่สาน้อย อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่
วิถีเกาะมุกด์ ต.เกาะลิบง อ.กันตัง จ.ตรัง
วิถีรถม้าลำปาง บ้านวังหม้อ อ.เมือง จ.ลำปาง
วิถีคนบ้านกอมูเดอ จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีคนทำหมี่พิมายและข้าวโป่ง จ.นครราชสีมา
วิถีเรืออีโปง จ.นครราชสีมา
วิถีทุเรียน บ้านบันนังกระแจะ อ.ธารโต จ.ยะลา
วิถีคนชายแดนใต้ บ้านทุ่งพลา ต.ทุ่งพลา อ.โคกโพธิ์ จ.ปัตตานี
วิถีริมคลอง จ.นนทบุรี
วิถีบุญวันสารทกูย บ้านตาโมม ต.สะกาด อ.สังขะ จ.สุรินทร์
วิถีคนบ้านทับทิมสยาม 05 ต.คลองไก่เถื่อน อ.คลองหาด จ.สระแก้ว
วิถีคนบ้านเวียงลอ จ.พะเยา
วิถีหน้าฝนคนเชียงของ อ.เชียงของ จ.เชียงราย
วิถีคนบ้านปากคลองอ้อมใหญ่ ต.เขาดิน อ.บางปะกง จ.ฉะเชิงเทรา
วิถีคนล้านนา ต.ท่าผา อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่
วิถีคนแม่สอด อ.แม่สอด จ.ตาก
วิถีความสุขในฤดูน้ำหลาก จ.สิงห์บุรี
วิถีคนแม่ตื่น อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ และ อ.แม่ระมาด จ.ตาก
วิถีหมู่บ้านนักหาบ จ.บุรีรัมย์
วิถีคนเสียมเรียบ ประเทศกัมพูชา
วิถีคนโตนเลสาบ ประเทศกัมพูชา
วิถีคนคลองพระโขนง กรุงเทพมหานคร
ซีรีส์วิถีคน
วิถีริมโขง อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี
วิถีคนทำเกลือบ้านท่าสะอาด อ.เซกา จ.บึงกาฬ
วิถีหมู่บ้านนักขุดบ้านดอนดู่ ต.เขวา อ.เมือง จ.มหาสารคาม
วิถีรถคอกหมู อ.กงไกรลาศ จ.สุโขทัย
วิถีหมู่บ้านปั้นครกและสาก จ.นครพนม - ยโสธร
วิถีคนเลี้ยงควายในทะเลน้อย อ.ระโนด จ.สงขลา และ อ.ควนขนุน จ.พัทลุง
วิถีคนเกาะเรียน อ.พระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา
วิถีคนตีผึ้งผา อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่
วิถีคนม้ง บ้านแม่สาน้อย อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่
วิถีเกาะมุกด์ ต.เกาะลิบง อ.กันตัง จ.ตรัง
วิถีรถม้าลำปาง บ้านวังหม้อ อ.เมือง จ.ลำปาง
วิถีคนบ้านกอมูเดอ จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีคนทำหมี่พิมายและข้าวโป่ง จ.นครราชสีมา
วิถีเรืออีโปง จ.นครราชสีมา
วิถีทุเรียน บ้านบันนังกระแจะ อ.ธารโต จ.ยะลา
วิถีคนชายแดนใต้ บ้านทุ่งพลา ต.ทุ่งพลา อ.โคกโพธิ์ จ.ปัตตานี
วิถีริมคลอง จ.นนทบุรี
วิถีบุญวันสารทกูย บ้านตาโมม ต.สะกาด อ.สังขะ จ.สุรินทร์
วิถีคนบ้านทับทิมสยาม 05 ต.คลองไก่เถื่อน อ.คลองหาด จ.สระแก้ว
วิถีคนบ้านเวียงลอ จ.พะเยา
วิถีหน้าฝนคนเชียงของ อ.เชียงของ จ.เชียงราย
วิถีคนบ้านปากคลองอ้อมใหญ่ ต.เขาดิน อ.บางปะกง จ.ฉะเชิงเทรา
วิถีคนล้านนา ต.ท่าผา อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่
วิถีคนแม่สอด อ.แม่สอด จ.ตาก
วิถีความสุขในฤดูน้ำหลาก จ.สิงห์บุรี
วิถีคนแม่ตื่น อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ และ อ.แม่ระมาด จ.ตาก
วิถีหมู่บ้านนักหาบ จ.บุรีรัมย์
วิถีคนเสียมเรียบ ประเทศกัมพูชา
วิถีคนโตนเลสาบ ประเทศกัมพูชา
วิถีคนคลองพระโขนง กรุงเทพมหานคร