"บึงบอระเพ็ด" เป็นแหล่งน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย มีเนื้อที่ประมาณ 132,737 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่สามอำเภอของจังหวัดนครสวรรค์ ตั้งแต่อำเภอเมืองนครสวรรค์, อำเภอท่าตะโก และอำเภอชุมแสง เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่อเรื่องความสวยงาม ความหลากหลายทางชีวภาพ และเป็นแหล่งทำมาหากินของผู้คนที่อยู่รอบ ๆ บึง โดยเฉพาะอาชีพเกี่ยวกับบัว ซึ่งทุกส่วนของบัวล้วนมีราคา ไม่ว่าจะเป็นดอกบัว, เกสรบัว, ใบบัว, สายบัว, ไหลบัว รวมไปถึงรากบัว ชาวบ้านสามารถเอาทุกส่วนนั้นมาขายเป็นรายได้เลี้ยงชีพได้มาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะชาวตำบลทับกฤช อำเภอชุมแสง ซึ่งเป็นชุมชนที่อยู่รอบบึงบอระเพ็ด ขึ้นชื่อว่ามีความเชี่ยวชาญด้านการทำบัวมากที่สุดในถิ่นนี้ เพราะทำกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย โดยสมัยก่อนคนทับกฤชทำนาบัวอย่างเดียว สมัยนี้เหลือเพียงไม่กี่แปลงเพราะเปลี่ยนไปทำนาข้าวเพราะข้าวราคาดี แต่ก็ยังโชคดีที่มีในบึงบอระเพ็ดยังมีบัวให้เก็บได้
คนที่ทำอาชีพเกี่ยวกับบัวที่โดดเด่น ต้องยกให้ป้าสมใจ ท่าข้าม คนที่ทับกฤชเรียกว่า "เจ้าแม่รากบัว" เพราะเป็นคนแรก ๆ ที่หาขายรากบัว โดยขายทั้งรากบัวสดและรากบัวเชื่อมมานานนับ 40 ปี ตั้งแต่รากบัวกิโลมกรัมละ 5 บาท จนปัจจุบันกิโลกรัมละ 30 บาท แม้ปัจจุบันจะอายุ 80 กว่าปีแล้ว แต่ก็ยังคงพาทีมออกไปขุดรากบัว โดยนอกจากจะสร้างรายได้ให้กับตนเองแล้ว ยังอยากให้กำลังใจทีมงานที่ทำงานกันมายาวนาน มากกว่านั้นป้าบอกว่าเป็นเรื่องของความสบายใจ เพราะหากลงไปแล้วก็จะลืมเรื่องเครียดอื่น ๆ
"มีทุกวันนี้ได้ก็เพราะบัว เพราะบึงบอระเพ็ด คงจะทำไปจนกว่าจะทำไม่ไหว" ป้าสมใจกล่าว การขุดรากบัวไม่ใช่เรื่องง่ายนัก ต้องอาศัยทั้งประสบการณ์และเรี่ยวแรง เพราะรากบัวนั้นอยู่ทั่วไป วิธีสังเกตว่ามีรากบัวหรือไม่ก็คือ ให้ดูว่ามีใบบัวแห้งอยู่ตรงนั้นไหม หากเจอก็ต้องขุดลึกลงไป 10 - 60 ซม. แต่ไม่ได้หมายความทุกครั้งที่ขุดลงไปจะประสบความสำเร็จ บางครั้งได้รากบัวที่ยังไม่โตพอ บางครั้งลึกเกินไปก้ไม่สามารถขุดได้ นอกจากนี้ต้องอดทนท่ามกลางแสงแดดที่แผดจ้าอีกด้วย
น้าเผือก สมชาย ไพรศรี อายุ 62 ปี บอกว่าสำหรับผู้ที่ไม่มีพื้นที่ทำนา หากเช้าถึงเที่ยงขุดรากบัวได้ 10 กิโลกรัม นับว่ามีรายได้เพียงพอ และมีความสุขกว่าการเป็นลูกจ้าง แม้ปัจจุบันอาจจะต้องเดินทางข้ามจังหวัดเพื่อขุดหารากบัว แต่ก็ยังไม่คิดที่จะเลิกอาชีพนี้ และมั่นใจว่าบึงบอระเพ็ดก็ยังสามารถมีรากบัวที่จะหล่อเลี้ยงอาชีพของตนเองได้อีกยาวนาน
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 2 สิงหาคม 2564 เวลา 17.30 - 18.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
"บึงบอระเพ็ด" เป็นแหล่งน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย มีเนื้อที่ประมาณ 132,737 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่สามอำเภอของจังหวัดนครสวรรค์ ตั้งแต่อำเภอเมืองนครสวรรค์, อำเภอท่าตะโก และอำเภอชุมแสง เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่อเรื่องความสวยงาม ความหลากหลายทางชีวภาพ และเป็นแหล่งทำมาหากินของผู้คนที่อยู่รอบ ๆ บึง โดยเฉพาะอาชีพเกี่ยวกับบัว ซึ่งทุกส่วนของบัวล้วนมีราคา ไม่ว่าจะเป็นดอกบัว, เกสรบัว, ใบบัว, สายบัว, ไหลบัว รวมไปถึงรากบัว ชาวบ้านสามารถเอาทุกส่วนนั้นมาขายเป็นรายได้เลี้ยงชีพได้มาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะชาวตำบลทับกฤช อำเภอชุมแสง ซึ่งเป็นชุมชนที่อยู่รอบบึงบอระเพ็ด ขึ้นชื่อว่ามีความเชี่ยวชาญด้านการทำบัวมากที่สุดในถิ่นนี้ เพราะทำกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย โดยสมัยก่อนคนทับกฤชทำนาบัวอย่างเดียว สมัยนี้เหลือเพียงไม่กี่แปลงเพราะเปลี่ยนไปทำนาข้าวเพราะข้าวราคาดี แต่ก็ยังโชคดีที่มีในบึงบอระเพ็ดยังมีบัวให้เก็บได้
คนที่ทำอาชีพเกี่ยวกับบัวที่โดดเด่น ต้องยกให้ป้าสมใจ ท่าข้าม คนที่ทับกฤชเรียกว่า "เจ้าแม่รากบัว" เพราะเป็นคนแรก ๆ ที่หาขายรากบัว โดยขายทั้งรากบัวสดและรากบัวเชื่อมมานานนับ 40 ปี ตั้งแต่รากบัวกิโลมกรัมละ 5 บาท จนปัจจุบันกิโลกรัมละ 30 บาท แม้ปัจจุบันจะอายุ 80 กว่าปีแล้ว แต่ก็ยังคงพาทีมออกไปขุดรากบัว โดยนอกจากจะสร้างรายได้ให้กับตนเองแล้ว ยังอยากให้กำลังใจทีมงานที่ทำงานกันมายาวนาน มากกว่านั้นป้าบอกว่าเป็นเรื่องของความสบายใจ เพราะหากลงไปแล้วก็จะลืมเรื่องเครียดอื่น ๆ
"มีทุกวันนี้ได้ก็เพราะบัว เพราะบึงบอระเพ็ด คงจะทำไปจนกว่าจะทำไม่ไหว" ป้าสมใจกล่าว การขุดรากบัวไม่ใช่เรื่องง่ายนัก ต้องอาศัยทั้งประสบการณ์และเรี่ยวแรง เพราะรากบัวนั้นอยู่ทั่วไป วิธีสังเกตว่ามีรากบัวหรือไม่ก็คือ ให้ดูว่ามีใบบัวแห้งอยู่ตรงนั้นไหม หากเจอก็ต้องขุดลึกลงไป 10 - 60 ซม. แต่ไม่ได้หมายความทุกครั้งที่ขุดลงไปจะประสบความสำเร็จ บางครั้งได้รากบัวที่ยังไม่โตพอ บางครั้งลึกเกินไปก้ไม่สามารถขุดได้ นอกจากนี้ต้องอดทนท่ามกลางแสงแดดที่แผดจ้าอีกด้วย
น้าเผือก สมชาย ไพรศรี อายุ 62 ปี บอกว่าสำหรับผู้ที่ไม่มีพื้นที่ทำนา หากเช้าถึงเที่ยงขุดรากบัวได้ 10 กิโลกรัม นับว่ามีรายได้เพียงพอ และมีความสุขกว่าการเป็นลูกจ้าง แม้ปัจจุบันอาจจะต้องเดินทางข้ามจังหวัดเพื่อขุดหารากบัว แต่ก็ยังไม่คิดที่จะเลิกอาชีพนี้ และมั่นใจว่าบึงบอระเพ็ดก็ยังสามารถมีรากบัวที่จะหล่อเลี้ยงอาชีพของตนเองได้อีกยาวนาน
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 2 สิงหาคม 2564 เวลา 17.30 - 18.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live