ในแถบภาคตะวันออกโดยเฉพาะจังหวัดจันทบุรี ไม่พบร่องรอยงานมหรสพรื่นเริงตามฤดูกาลจากเกษตรกรรม เช่น เพลงเกี่ยวข้าว เพลงพวงมาลัย หรือเพลงระบำต่าง ๆ แต่พบการเล่นละครชาตรี ที่เรียกกันว่า “เท่งตุ๊ก” หรือ “เท่งกรุ๊ก” ที่ได้รับการยกย่องเป็นการแสดงพื้นบ้านของจังหวัดจันทบุรี
จากรากสู่เราขอพาทุกคนไปชมละครเท่งตุ๊กที่จังหวัดจันทบุรี จากจุดเริ่มต้นที่บ้านชำห้าน อำเภอแหลมสิงห์ โดยมีทวดทิมผู้ที่ได้รับการบันทึกว่าเป็นผู้เริ่มคนแรก ได้หัดละครเท่งตุ๊กให้กับลูกหลานรวมถึงลูกศิษย์หลายต่อหลายคน หลายต่อหลายรุ่นด้วยกัน
ในปี 2476 ละครเท่งตุ๊กได้ข้ามไปที่ฝั่งบางกระไชย อำเภอแหลมสิงห์ โดยนางวอน เจริญจิตต์ ได้เปิดคณะละครชื่อคณะไชยเจริญศิลป์ ที่สืบทอดต่อมา มีลูกสาวที่ชื่อว่านางเต้าหยิน และต่อมาตกทอดไปยังลูกศิษย์หลายคน หลายคณะ หนึ่งในนั้นคือคณะจักรวาลมงคลศิลป์
บทบาทที่สำคัญอย่างหนึ่งของเท่งตุ๊ก คือเป็นละครแก้บน ที่มาจากความเชื่อว่าการร่ายรำในพิธีกรรมนั้นสามารถสื่อสารกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และการร่ายรำถวายสิ่งศักดิ์สิทธิ์สามารถตัดสินบนขาดได้ ละครชาตรีจึงเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับการแก้บนของผู้คนมาตั้งแต่ครั้งอดีต และที่ภาคตะวันออก รวมถึงที่จังหวัดจันทบุรี
ติดตามในรายการจากรากสู่เรา ตอน ละครเท่งตุ๊กจันทบุรี: มหรสพพื้นบ้านกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ วันจันทร์ที่ 16 ตุลาคม 2566 เวลา 21.45 - 22.15 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
ในแถบภาคตะวันออกโดยเฉพาะจังหวัดจันทบุรี ไม่พบร่องรอยงานมหรสพรื่นเริงตามฤดูกาลจากเกษตรกรรม เช่น เพลงเกี่ยวข้าว เพลงพวงมาลัย หรือเพลงระบำต่าง ๆ แต่พบการเล่นละครชาตรี ที่เรียกกันว่า “เท่งตุ๊ก” หรือ “เท่งกรุ๊ก” ที่ได้รับการยกย่องเป็นการแสดงพื้นบ้านของจังหวัดจันทบุรี
จากรากสู่เราขอพาทุกคนไปชมละครเท่งตุ๊กที่จังหวัดจันทบุรี จากจุดเริ่มต้นที่บ้านชำห้าน อำเภอแหลมสิงห์ โดยมีทวดทิมผู้ที่ได้รับการบันทึกว่าเป็นผู้เริ่มคนแรก ได้หัดละครเท่งตุ๊กให้กับลูกหลานรวมถึงลูกศิษย์หลายต่อหลายคน หลายต่อหลายรุ่นด้วยกัน
ในปี 2476 ละครเท่งตุ๊กได้ข้ามไปที่ฝั่งบางกระไชย อำเภอแหลมสิงห์ โดยนางวอน เจริญจิตต์ ได้เปิดคณะละครชื่อคณะไชยเจริญศิลป์ ที่สืบทอดต่อมา มีลูกสาวที่ชื่อว่านางเต้าหยิน และต่อมาตกทอดไปยังลูกศิษย์หลายคน หลายคณะ หนึ่งในนั้นคือคณะจักรวาลมงคลศิลป์
บทบาทที่สำคัญอย่างหนึ่งของเท่งตุ๊ก คือเป็นละครแก้บน ที่มาจากความเชื่อว่าการร่ายรำในพิธีกรรมนั้นสามารถสื่อสารกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และการร่ายรำถวายสิ่งศักดิ์สิทธิ์สามารถตัดสินบนขาดได้ ละครชาตรีจึงเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับการแก้บนของผู้คนมาตั้งแต่ครั้งอดีต และที่ภาคตะวันออก รวมถึงที่จังหวัดจันทบุรี
ติดตามในรายการจากรากสู่เรา ตอน ละครเท่งตุ๊กจันทบุรี: มหรสพพื้นบ้านกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ วันจันทร์ที่ 16 ตุลาคม 2566 เวลา 21.45 - 22.15 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live