พระพิราพ
พระพิราพ เทพอสูร ผู้เป็นที่เคารพในฐานะครูนาฏศิลป์ที่มีอิทธิฤทธิ์น่ายำเกรงมากที่สุด เชื่อกันว่าเป็นอวตารภาคหนึ่งของพระศิวะ มหาเทพแห่งการร่ายรำและการดนตรีทั้งปวง นาฏกรรม คีตกรรม หรืองานศิลป์ใด ๆ ที่เกี่ยวกับองค์พระพิราพจึงถูกจัดให้เป็นงานศิลปะชั้นสูงซึ่งมีขนบความเชื่อ ความละเอียดอ่อน และเปี่ยมไปด้วยความศักดิ์สิทธิ์ จำเป็นจะต้องมีระเบียบกฎเกณฑ์ที่ยึดถืออย่างเคร่งครัด จะต้องกระทำด้วยความเคารพ และเหมาะสมแก่วาระโอกาส
ในสมัยรัชการที่ 7 ได้มีการประดิษฐ์ท่ารำองค์พระพิราพเต็มองค์ขึ้นมาเพื่อใช้ในพระราชพิธีรับและขึ้นระวางสมโภช พระเศวตคชเดชน์ดิลก ( สมโภชช้างเผือก ) และได้มีการสืบทอดกระบวนรำดังกล่าวมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งยังคงรักษาไว้ซึ่งระเบียบแบบแผนที่เคร่งครัด ตั้งแต่ขั้นตอนพิธีการ การสืบทอด ตลอดจน การคัดเลือกคุณสมบัติของผู้ที่เข้ารับการถ่ายทอดความศรัทธาต่อความศักดิ์สิทธิ์ขององค์พระพิราพนี้ ยังผลให้เกิดการนับถือแพร่หลายในสังคมวงกว้าง ในฐานะของอสูรเทพผู้ประทานโชคลาภ และปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย ภยันอันตรายต่าง ๆ
บทบาทที่หลากหลายซึ่งเปลี่ยนไปตามแต่ละช่วงเวลาขององค์พระพิราพนี้ ได้สะท้อนให้เห็นถึงเอกลักษณ์ของวัฒนธรรมไทยที่มีมาตั้งแต่อดีตเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน
ติดตามได้ ในรายการจากรากสู่เรา ตอน พระพิราพ วันเสาร์ที่ 28 กันยายน 2567 เวลา 14.05 - 14.30 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
พระพิราพ
พระพิราพ เทพอสูร ผู้เป็นที่เคารพในฐานะครูนาฏศิลป์ที่มีอิทธิฤทธิ์น่ายำเกรงมากที่สุด เชื่อกันว่าเป็นอวตารภาคหนึ่งของพระศิวะ มหาเทพแห่งการร่ายรำและการดนตรีทั้งปวง นาฏกรรม คีตกรรม หรืองานศิลป์ใด ๆ ที่เกี่ยวกับองค์พระพิราพจึงถูกจัดให้เป็นงานศิลปะชั้นสูงซึ่งมีขนบความเชื่อ ความละเอียดอ่อน และเปี่ยมไปด้วยความศักดิ์สิทธิ์ จำเป็นจะต้องมีระเบียบกฎเกณฑ์ที่ยึดถืออย่างเคร่งครัด จะต้องกระทำด้วยความเคารพ และเหมาะสมแก่วาระโอกาส
ในสมัยรัชการที่ 7 ได้มีการประดิษฐ์ท่ารำองค์พระพิราพเต็มองค์ขึ้นมาเพื่อใช้ในพระราชพิธีรับและขึ้นระวางสมโภช พระเศวตคชเดชน์ดิลก ( สมโภชช้างเผือก ) และได้มีการสืบทอดกระบวนรำดังกล่าวมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งยังคงรักษาไว้ซึ่งระเบียบแบบแผนที่เคร่งครัด ตั้งแต่ขั้นตอนพิธีการ การสืบทอด ตลอดจน การคัดเลือกคุณสมบัติของผู้ที่เข้ารับการถ่ายทอดความศรัทธาต่อความศักดิ์สิทธิ์ขององค์พระพิราพนี้ ยังผลให้เกิดการนับถือแพร่หลายในสังคมวงกว้าง ในฐานะของอสูรเทพผู้ประทานโชคลาภ และปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย ภยันอันตรายต่าง ๆ
บทบาทที่หลากหลายซึ่งเปลี่ยนไปตามแต่ละช่วงเวลาขององค์พระพิราพนี้ ได้สะท้อนให้เห็นถึงเอกลักษณ์ของวัฒนธรรมไทยที่มีมาตั้งแต่อดีตเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน
ติดตามได้ ในรายการจากรากสู่เรา ตอน พระพิราพ วันเสาร์ที่ 28 กันยายน 2567 เวลา 14.05 - 14.30 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
จากรากสู่เรา
จากรากสู่เรา
ย่านสุขุมวิท จากทุ่งนาสู่ทำเลทอง
จากรากสู่เรา
จากรากสู่เรา
ย่านคลองสาน-เจริญนคร พัฒนาการบนพื้นที่ประวัติศาสตร์
จากรากสู่เรา
สวนสนุก : พื้นที่แสนสุขแห่งความทรงจำ
จากรากสู่เรา
นนทบุรีศรีมหาสมุทร จากเมืองหน้าด่าน สู่เมืองอุทยาน และสวนทุเรียน
บางบัวทอง จากป่าสู่นา จากนาสู่เมือง
จากรากสู่เรา
เกาะเกร็ด จากเมืองปากด่าน สู่ชุมชนท่องเที่ยวกลางเจ้าพระยา
จากรากสู่เรา
จากรากสู่เรา
มีนบุรี เมืองปลา นาข้าวและรถไฟฟ้า
พระพิราพ
จากรากสู่เรา
จากรากสู่เรา
ย่านสุขุมวิท จากทุ่งนาสู่ทำเลทอง
จากรากสู่เรา
จากรากสู่เรา
ย่านคลองสาน-เจริญนคร พัฒนาการบนพื้นที่ประวัติศาสตร์
จากรากสู่เรา
สวนสนุก : พื้นที่แสนสุขแห่งความทรงจำ
จากรากสู่เรา
นนทบุรีศรีมหาสมุทร จากเมืองหน้าด่าน สู่เมืองอุทยาน และสวนทุเรียน
บางบัวทอง จากป่าสู่นา จากนาสู่เมือง
จากรากสู่เรา
เกาะเกร็ด จากเมืองปากด่าน สู่ชุมชนท่องเที่ยวกลางเจ้าพระยา
จากรากสู่เรา
จากรากสู่เรา
มีนบุรี เมืองปลา นาข้าวและรถไฟฟ้า
