กินแกงอย่างคนตรัง
กินแกงอย่างคนตรัง: เสน่ห์อาหารพื้นถิ่นที่ต้องลิ้มลอง
อาหารพื้นถิ่นของจังหวัดตรังไม่ได้มีเพียงแค่หมูย่างที่ขึ้นชื่อเท่านั้น แต่ยังมีเมนูแกงพื้นบ้านที่มีเอกลักษณ์ รสจัดจ้าน และทำจากวัตถุดิบท้องถิ่นที่สะท้อนถึงความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ วันนี้เราจะพาไปรู้จักกับเมนูอาหารโดดเด่นจากจังหวัดตรัง โดยเฉพาะ "แกงเคยปลา" อาหารพื้นถิ่นที่ทำจากปลาน้ำจืดในทุ่งนา
แกงเคยปลา: เสน่ห์อาหารจากลำห้วยสู่สำรับ
เคยปลาคืออะไร?
เคยปลา เป็นส่วนประกอบหลักของแกงที่มีเอกลักษณ์ของจังหวัดตรัง ทำมาจากปลาตัวเล็ก ๆ ที่ชาวบ้านจับจากลำห้วยหรือทุ่งนา โดยมากเป็นปลาน้ำจืดประเภทปลากระดี่ หลังจากที่จับปลามาได้แล้ว ชาวบ้านจะนำมาตากแดดประมาณ 3 วัน จนแห้งดี แล้วจึงนำมาตำ ปั้นเป็นก้อน และปรุงรสด้วยเกลือ
เคยปลาจะออกมากที่สุดในช่วงต้นเดือนมกราคม - กุมภาพันธ์ ซึ่งเป็นช่วงฤดูกาลที่เหมาะสม หากเก็บรักษาในตู้เย็นจะสามารถเก็บได้นานหลายเดือน
วิธีทำแกงเคยปลาแบบต้นตำรับ
การทำแกงเคยปลาแท้ ๆ ต้องเริ่มจากการต้มเคยปลาให้ละลาย โดยใช้น้ำพอประมาณไม่ต้องมากเกินไป ระหว่างรอเคยปลาละลาย ให้ตำเครื่องแกงซึ่งประกอบด้วย
- พริกแห้ง (ประมาณ 17 เม็ด)
- พริกไทย (ประมาณ 5 ช้อน)
- ขมิ้นเหลือง (4 แง่ง)
- กระเทียม
- ตะไคร้
- กะปิ
หลังจากตำเครื่องแกงจนละเอียด ให้นำเครื่องแกงไปผัดให้หอม แล้วจึงเติมน้ำเคยปลาที่ต้มไว้ ความพิเศษของแกงเคยปลาอยู่ที่การใส่ข่าฝานบาง ๆ ลงไป ไม่ได้ตำรวมกับเครื่องแกง เพื่อให้ได้กลิ่นหอมเฉพาะตัว
จากนั้นใส่มะเขือพวงซึ่งนอกจากจะให้รสชาติดีแล้ว ยังมีสรรพคุณช่วยลดความดันอีกด้วย ส่วนผักอื่น ๆ ที่นิยมใส่ได้แก่ ถั่วไร่ (ถั่วที่ชาวบ้านปลูกในสวนปาล์มโดยไม่ใช้ปุ๋ย) หรือจะเป็นฟักทอง หรือแม้แต่กล้วยดิบก็สามารถใช้ได้
ส่วนเนื้อสัตว์ที่นิยมใส่ คือ ปลาย่าง โดยมากมักใช้ปลาทู แต่สามารถใช้ปลาชนิดอื่น ๆ ได้ แต่ต้องเป็นปลาเท่านั้น ห้ามใช้กุ้งหรือปลาหมึก เพราะจะทำให้รสชาติผิดเพี้ยนไป
สุดท้ายปรุงรสให้กลมกล่อม เติมใบมะกรูดเพื่อเพิ่มความหอม เป็นอันเสร็จเรียบร้อย
ต้มกะทิผักเหลียง: คู่ครองของแกงเคยปลา
นอกจากแกงเคยปลาแล้ว อีกหนึ่งเมนูที่นิยมทำคู่กันคือ "ต้มกะทิผักเหลียง"
ผักเหลียงคืออะไร?
ผักเหลียงเป็นผักพื้นบ้านที่พบมากในภาคใต้ โดยเฉพาะในระบบนิเวศใต้สวนยางหรือสวนปาล์ม ที่น่าสนใจคือผักเหลียงจะออกมากในช่วงหน้าแล้ง ตรงกันข้ามกับความเข้าใจทั่วไปที่คิดว่าผักยอดอ่อนต้องออกในหน้าฝน แต่ผักเหลียงจะออกในช่วงที่ยางผลัดใบ
วิธีทำต้มกะทิผักเหลียง
วิธีทำต้มกะทิผักเหลียงไม่ยุ่งยาก เริ่มจากการนำกะทิ (ทั้งหัวและหางผสมกัน) มาต้ม ละลายกะปิลงไป ใส่กุ้งแห้งเล็กน้อย จากนั้นใส่ผักเหลียงที่เด็ดเป็นชิ้นพอดีคำลงไป ถ้าใบใหญ่ให้ฉีกแทนการหั่นหรือตัด
บางบ้านนิยมใส่ปลาย่างลงไปด้วยเพื่อเพิ่มรสชาติ แต่บางบ้านก็ทำแบบไม่ใส่เนื้อสัตว์เลย เค็มจะได้จากกะปิและกุ้งแห้ง หวานได้จากกะทิและผักเหลียงเอง จึงไม่จำเป็นต้องปรุงรสเพิ่ม
น้ำชุบ: น้ำพริกแบบคนตรัง
อีกหนึ่งเมนูที่ต้องกล่าวถึงคือ "น้ำชุบ" หรือน้ำพริกแบบคนตรัง ทำง่าย ๆ โดยการนำพริก กระเทียม หอม กุ้งแห้ง และกะปิ มาตำรวมกันแบบไม่ต้องละเอียดมาก จากนั้นปรุงรสด้วยน้ำตาลและมะนาว ใส่มะเขือพวงหรือมะเขือเปราะเล็กน้อย
น้ำชุบนี้นิยมกินกับผักลวก โดยเฉพาะผักเหลียงลวก และผักกูดลวก วิธีลวกผักแบบคนใต้จะใส่ผักลงในน้ำเดือด แช่ไว้เพียงช่วงสั้น ๆ แล้วตักขึ้นมา สีของผักจะยังคงเขียวสด
วิธีกินแบบดั้งเดิมคือ ใช้มือหยิบผักลวก จิ้มน้ำชุบ แล้วกินกับข้าวสวยร้อน ๆ
เสน่ห์อาหารพื้นถิ่นตรังที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์
เมนูอาหารทั้ง 3 อย่างที่กล่าวมา เป็นเพียงตัวแทนของอาหารพื้นถิ่นจังหวัดตรังที่สะท้อนถึงความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรในท้องถิ่น ทั้งปลาจากทุ่งนา ผักพื้นบ้านจากสวนยางและสวนปาล์ม รวมถึงพริกไทยที่เป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของตรัง
หากใครมีโอกาสไปเยือนจังหวัดตรัง นอกจากจะได้ลิ้มรสหมูย่างที่มีชื่อเสียงแล้ว อย่าลืมลองชิมอาหารพื้นถิ่นเหล่านี้ โดยเฉพาะในช่วงเดือนมกราคมถึงกุมภาพันธ์ที่จะได้กินเคยปลาที่สดใหม่ หรือจะแวะไปที่ตลาดบ้านป่าของตำบลช่อง อำเภอนาโยง ซึ่งเป็นแหล่งอาหารพื้นถิ่นของคนตรังที่แท้จริง
การอนุรักษ์อาหารพื้นถิ่นเหล่านี้ไม่เพียงแต่เป็นการรักษาวัฒนธรรมการกินของคนตรังเท่านั้น แต่ยังเป็นการส่งเสริมความยั่งยืนทางอาหาร เนื่องจากวัตถุดิบที่ใช้ล้วนเป็นทรัพยากรในท้องถิ่นที่หาได้ตามฤดูกาล ไม่ต้องพึ่งพาการนำเข้าจากที่อื่น
สำหรับผู้ที่สนใจทำอาหารพื้นถิ่นของจังหวัดตรัง สามารถเริ่มต้นจากเมนูง่ายๆ อย่างน้ำชุบกับผักลวก ไปจนถึงเมนูที่มีความซับซ้อนมากขึ้นอย่างแกงเคยปลา ซึ่งต้องใช้วัตถุดิบเฉพาะถิ่น แต่รับรองว่าหากได้ลิ้มลองรสชาติที่เผ็ดร้อน จัดจ้าน ผสมผสานกับความหอมของสมุนไพรแล้ว จะติดใจไม่รู้ลืม
ติดตามได้ในรายการกินอยู่คือ วันเสาร์ที่ 12 เมษายน 2568 เวลา 16.30 - 17.00 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
กินแกงอย่างคนตรัง
กินแกงอย่างคนตรัง: เสน่ห์อาหารพื้นถิ่นที่ต้องลิ้มลอง
อาหารพื้นถิ่นของจังหวัดตรังไม่ได้มีเพียงแค่หมูย่างที่ขึ้นชื่อเท่านั้น แต่ยังมีเมนูแกงพื้นบ้านที่มีเอกลักษณ์ รสจัดจ้าน และทำจากวัตถุดิบท้องถิ่นที่สะท้อนถึงความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ วันนี้เราจะพาไปรู้จักกับเมนูอาหารโดดเด่นจากจังหวัดตรัง โดยเฉพาะ "แกงเคยปลา" อาหารพื้นถิ่นที่ทำจากปลาน้ำจืดในทุ่งนา
แกงเคยปลา: เสน่ห์อาหารจากลำห้วยสู่สำรับ
เคยปลาคืออะไร?
เคยปลา เป็นส่วนประกอบหลักของแกงที่มีเอกลักษณ์ของจังหวัดตรัง ทำมาจากปลาตัวเล็ก ๆ ที่ชาวบ้านจับจากลำห้วยหรือทุ่งนา โดยมากเป็นปลาน้ำจืดประเภทปลากระดี่ หลังจากที่จับปลามาได้แล้ว ชาวบ้านจะนำมาตากแดดประมาณ 3 วัน จนแห้งดี แล้วจึงนำมาตำ ปั้นเป็นก้อน และปรุงรสด้วยเกลือ
เคยปลาจะออกมากที่สุดในช่วงต้นเดือนมกราคม - กุมภาพันธ์ ซึ่งเป็นช่วงฤดูกาลที่เหมาะสม หากเก็บรักษาในตู้เย็นจะสามารถเก็บได้นานหลายเดือน
วิธีทำแกงเคยปลาแบบต้นตำรับ
การทำแกงเคยปลาแท้ ๆ ต้องเริ่มจากการต้มเคยปลาให้ละลาย โดยใช้น้ำพอประมาณไม่ต้องมากเกินไป ระหว่างรอเคยปลาละลาย ให้ตำเครื่องแกงซึ่งประกอบด้วย
- พริกแห้ง (ประมาณ 17 เม็ด)
- พริกไทย (ประมาณ 5 ช้อน)
- ขมิ้นเหลือง (4 แง่ง)
- กระเทียม
- ตะไคร้
- กะปิ
หลังจากตำเครื่องแกงจนละเอียด ให้นำเครื่องแกงไปผัดให้หอม แล้วจึงเติมน้ำเคยปลาที่ต้มไว้ ความพิเศษของแกงเคยปลาอยู่ที่การใส่ข่าฝานบาง ๆ ลงไป ไม่ได้ตำรวมกับเครื่องแกง เพื่อให้ได้กลิ่นหอมเฉพาะตัว
จากนั้นใส่มะเขือพวงซึ่งนอกจากจะให้รสชาติดีแล้ว ยังมีสรรพคุณช่วยลดความดันอีกด้วย ส่วนผักอื่น ๆ ที่นิยมใส่ได้แก่ ถั่วไร่ (ถั่วที่ชาวบ้านปลูกในสวนปาล์มโดยไม่ใช้ปุ๋ย) หรือจะเป็นฟักทอง หรือแม้แต่กล้วยดิบก็สามารถใช้ได้
ส่วนเนื้อสัตว์ที่นิยมใส่ คือ ปลาย่าง โดยมากมักใช้ปลาทู แต่สามารถใช้ปลาชนิดอื่น ๆ ได้ แต่ต้องเป็นปลาเท่านั้น ห้ามใช้กุ้งหรือปลาหมึก เพราะจะทำให้รสชาติผิดเพี้ยนไป
สุดท้ายปรุงรสให้กลมกล่อม เติมใบมะกรูดเพื่อเพิ่มความหอม เป็นอันเสร็จเรียบร้อย
ต้มกะทิผักเหลียง: คู่ครองของแกงเคยปลา
นอกจากแกงเคยปลาแล้ว อีกหนึ่งเมนูที่นิยมทำคู่กันคือ "ต้มกะทิผักเหลียง"
ผักเหลียงคืออะไร?
ผักเหลียงเป็นผักพื้นบ้านที่พบมากในภาคใต้ โดยเฉพาะในระบบนิเวศใต้สวนยางหรือสวนปาล์ม ที่น่าสนใจคือผักเหลียงจะออกมากในช่วงหน้าแล้ง ตรงกันข้ามกับความเข้าใจทั่วไปที่คิดว่าผักยอดอ่อนต้องออกในหน้าฝน แต่ผักเหลียงจะออกในช่วงที่ยางผลัดใบ
วิธีทำต้มกะทิผักเหลียง
วิธีทำต้มกะทิผักเหลียงไม่ยุ่งยาก เริ่มจากการนำกะทิ (ทั้งหัวและหางผสมกัน) มาต้ม ละลายกะปิลงไป ใส่กุ้งแห้งเล็กน้อย จากนั้นใส่ผักเหลียงที่เด็ดเป็นชิ้นพอดีคำลงไป ถ้าใบใหญ่ให้ฉีกแทนการหั่นหรือตัด
บางบ้านนิยมใส่ปลาย่างลงไปด้วยเพื่อเพิ่มรสชาติ แต่บางบ้านก็ทำแบบไม่ใส่เนื้อสัตว์เลย เค็มจะได้จากกะปิและกุ้งแห้ง หวานได้จากกะทิและผักเหลียงเอง จึงไม่จำเป็นต้องปรุงรสเพิ่ม
น้ำชุบ: น้ำพริกแบบคนตรัง
อีกหนึ่งเมนูที่ต้องกล่าวถึงคือ "น้ำชุบ" หรือน้ำพริกแบบคนตรัง ทำง่าย ๆ โดยการนำพริก กระเทียม หอม กุ้งแห้ง และกะปิ มาตำรวมกันแบบไม่ต้องละเอียดมาก จากนั้นปรุงรสด้วยน้ำตาลและมะนาว ใส่มะเขือพวงหรือมะเขือเปราะเล็กน้อย
น้ำชุบนี้นิยมกินกับผักลวก โดยเฉพาะผักเหลียงลวก และผักกูดลวก วิธีลวกผักแบบคนใต้จะใส่ผักลงในน้ำเดือด แช่ไว้เพียงช่วงสั้น ๆ แล้วตักขึ้นมา สีของผักจะยังคงเขียวสด
วิธีกินแบบดั้งเดิมคือ ใช้มือหยิบผักลวก จิ้มน้ำชุบ แล้วกินกับข้าวสวยร้อน ๆ
เสน่ห์อาหารพื้นถิ่นตรังที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์
เมนูอาหารทั้ง 3 อย่างที่กล่าวมา เป็นเพียงตัวแทนของอาหารพื้นถิ่นจังหวัดตรังที่สะท้อนถึงความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรในท้องถิ่น ทั้งปลาจากทุ่งนา ผักพื้นบ้านจากสวนยางและสวนปาล์ม รวมถึงพริกไทยที่เป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของตรัง
หากใครมีโอกาสไปเยือนจังหวัดตรัง นอกจากจะได้ลิ้มรสหมูย่างที่มีชื่อเสียงแล้ว อย่าลืมลองชิมอาหารพื้นถิ่นเหล่านี้ โดยเฉพาะในช่วงเดือนมกราคมถึงกุมภาพันธ์ที่จะได้กินเคยปลาที่สดใหม่ หรือจะแวะไปที่ตลาดบ้านป่าของตำบลช่อง อำเภอนาโยง ซึ่งเป็นแหล่งอาหารพื้นถิ่นของคนตรังที่แท้จริง
การอนุรักษ์อาหารพื้นถิ่นเหล่านี้ไม่เพียงแต่เป็นการรักษาวัฒนธรรมการกินของคนตรังเท่านั้น แต่ยังเป็นการส่งเสริมความยั่งยืนทางอาหาร เนื่องจากวัตถุดิบที่ใช้ล้วนเป็นทรัพยากรในท้องถิ่นที่หาได้ตามฤดูกาล ไม่ต้องพึ่งพาการนำเข้าจากที่อื่น
สำหรับผู้ที่สนใจทำอาหารพื้นถิ่นของจังหวัดตรัง สามารถเริ่มต้นจากเมนูง่ายๆ อย่างน้ำชุบกับผักลวก ไปจนถึงเมนูที่มีความซับซ้อนมากขึ้นอย่างแกงเคยปลา ซึ่งต้องใช้วัตถุดิบเฉพาะถิ่น แต่รับรองว่าหากได้ลิ้มลองรสชาติที่เผ็ดร้อน จัดจ้าน ผสมผสานกับความหอมของสมุนไพรแล้ว จะติดใจไม่รู้ลืม
ติดตามได้ในรายการกินอยู่คือ วันเสาร์ที่ 12 เมษายน 2568 เวลา 16.30 - 17.00 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
กินอยู่คือ
หลนเครื่องจิ้มอย่างไทย
ขนมจีนและยำอย่างทวาย
สารพัดของแนมแก้เผ็ด
อาหารพื้นบ้านจากมะเดื่อ
ตอนพิเศษ สวัสดีปีใหม่ 2568
กินเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระ
จานผักแสนอร่อยสำหรับเด็ก
ขนมหวานญี่ปุ่นต้อนรับปีใหม่
กินปลาสองน้ำ
แปลงร่างอาหารไหว้ตรุษจีน
ขนมจีนไม่ใส่กะทิ
อาหารถิ่นคนหนองกุดทิง
กินผักรสขมสารพัดประโยชน์
อาหารจานอร่อยของคนสูงวัย
กินเพิ่มภูมิคุ้มกันจากฝุ่นจิ๋ว
กินปลาอย่างลพบุรี
Bone Broth น้ำซุปกระดูกยอดฮิต
กินแกงอย่างคนตรัง
กินอยู่คือ
หลนเครื่องจิ้มอย่างไทย
ขนมจีนและยำอย่างทวาย
สารพัดของแนมแก้เผ็ด
อาหารพื้นบ้านจากมะเดื่อ
ตอนพิเศษ สวัสดีปีใหม่ 2568
กินเพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระ
จานผักแสนอร่อยสำหรับเด็ก
ขนมหวานญี่ปุ่นต้อนรับปีใหม่
กินปลาสองน้ำ
แปลงร่างอาหารไหว้ตรุษจีน
ขนมจีนไม่ใส่กะทิ
อาหารถิ่นคนหนองกุดทิง
กินผักรสขมสารพัดประโยชน์
อาหารจานอร่อยของคนสูงวัย
กินเพิ่มภูมิคุ้มกันจากฝุ่นจิ๋ว
กินปลาอย่างลพบุรี
Bone Broth น้ำซุปกระดูกยอดฮิต
