จะเกิดอะไรขึ้น ? ถ้า "ปลา" ใน "มหาสมุทร" หายไปหมด "ทำความเข้าใจบทบาทการมีอยู่ของปลา"

รู้หรือไม่ ? ว่า “มหาสมุทร” เป็นทะเลขนาดใหญ่ และเป็นพื้นที่มีความอุดมสมบูรณ์อย่างมาก เต็มไปด้วยสิ่งมีชีวิต ตั้งแต่ความหลากหลายของพืช จุลินทรีย์ หนอน ปะการัง และปู ไปจนถึงหมึก วาฬ และแม้กระทั่ง “ปลา” ด้วย

มีปลาหลากหลายชนิดอาศัยอยู่ใต้มหาสมุทร มากเสียจนเป็นแหล่งผลิตคาร์บอนอันดับต้น ๆ ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของสิ่งมีชีวิตบนโลกทั้งหมด แต่โดยปกติมนุษย์จะมีปฏิสัมพันธ์กับมหาสมุทรจากชายหาดและบนเรือเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้น การคาดเดาจำนวนปลาที่มีอยู่จริงและสิ่งมีชีวิตทั้งหมดใต้มหาสมุทรตั้งแต่พื้นผิวไปจนส่วนลึกลงไปจึงเป็นเรื่องยาก

รูปทรงและขนาดของปลามีทุกรูปแบบ ตั้งแต่ปลาซาร์ดีน ปลาหางนกยูง และปลาเบลนนี (blenny) ตัวเล็ก ๆ ที่อาจพบเห็นได้ในแนวปะการัง ไปจนถึงปลาทูน่าขนาดใหญ่ และฉลามวาฬที่อาจพบเห็นได้ในมหาสมุทรเปิด ซึ่งพวกปลาเหล่านี้มีบทบาททุกรูปแบบในระบบนิเวศ เพราะมันหล่อเลี้ยงสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ รอบตัว และหากวันหนึ่งพวกมันหายไป มหาสมุทรจะแตกต่างออกไปจากเดิมมาก

นักวิทยาศาสตร์ที่ศึกษาปลา จาก Evans Lab ได้ศึกษาเกี่ยวกับความหลากหลาย และวิธีที่พวกปลามีส่วนช่วยต่อสภาพแวดล้อมในมหาสมุทร สามารถแบ่งออกให้เข้าใจง่าย ๆ ได้ ดังนี้

“ปลา” เป็นอาหาร

บทบาทสำคัญของปลาทั้งในฐานะผู้ล่าและเป็นเหยื่อ ในระบบนิเวศหลายสายพันธุ์ทั่วมหาสมุทร รวมทั้งบนบก และมนุษย์เองก็ด้วยที่อาศัยปลาเป็นอาหาร

• ในแนวปะการังปลาเล็กจะถูกปลาใหญ่และสัตว์ทะเลอื่น ๆ กิน เพราะปลาตัวเล็กสร้างใยอาหาร โดยมันสามารถให้พลังงานแก่ปลาตัวใหญ่และสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ได้
• นอกจากในน้ำ พวกนก สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม และสัตว์เลื้อยคลานจำนวนมากก็กินปลา เพราะมันเป็นแหล่งโปรตีนที่จำเป็น
• พืชบนบกเองก็ยังได้รับผลประโยชน์จากการมีอยู่ของปลา
• มนุษย์ก็อาศัยปลาเป็นแหล่งอาหาร เพราะปลาเป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญสำหรับผู้คนกว่า 3 พันล้านคน ซึ่งมนุษย์นับว่ากินปลาเป็นอาหารมานานกว่าหลายพันปี

“ปลา” รักษาแหล่งที่อยู่อาศัย

เนื่องจากปลาเองก็ต้องหาอาหาร เหตุผลนี้จึงทำให้พวกมันสามารถสร้างและรักษาแหล่งที่อยู่อาศัยที่สำคัญสำหรับสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ได้ ตามแนวปะการังปลากินพืชจะควบคุมการเติบโตของสาหร่าย โดยการเล็มหญ้าอย่างต่อเนื่อง ไม่เช่นนั้นสาหร่ายจะโตอย่างรวดเร็วจนกลืนกินแนวปะการังและฆ่าปะการังไปเสียหมด

ปลาที่กินพืชเป็นอาหารอีกประเภทหนึ่ง คือ ปลานกแก้วกินปะการังโดยตรง สิ่งนี้อาจไม่ดีนักสำหรับปะการัง แต่การมีอยู่ของปลานกแก้วนั้นสามารถเพิ่มการเติบโตของอาณานิคมปะการังได้ ทั้ง “ขี้” ของ “ปลานกแก้ว” ได้รับการยืนยันว่ามีคุณค่าทางโภชนาการเป็นพิเศษสำหรับปะการัง และ “ขี้ปลานกแก้ว” ยังเป็นส่วนหนึ่งของหาดทรายขาว ขณะที่ปลาชนิดอื่น ๆ สร้างที่อยู่อาศัยก็จะมีอิทธิพลต่อสภาพแวดล้อมของพวกมันด้วยเช่นกัน

แม้ว่าปลาหลายชนิดจะถูกจำกัดอยู่ในมหาสมุทร แต่ก็สามารถเห็นได้จากการปรากฏตัวในแหล่งที่อยู่อาศัยอื่น ๆ หลายแห่ง และปลายังสามารถส่งผลโดยตรงและโดยอ้อมต่อชีวิตของสิ่งมีชีวิต ที่อาศัยพวกมันเป็นอาหารและที่พักพิง

ถ้าหากไม่มีปลาเหล่านี้ โลกก็จะค่อย ๆ สูญเสียหาดทรายขาวที่สวยงามไป ระบบนิเวศแนวปะการังจะเต็มไปด้วยสาหร่าย ผู้คนจำนวนมากจะหมดอาหารกิน และเราจะสูญเสียสิ่งมีชีวิตที่น่าทึ่งที่สุดบางส่วนของโลกไปอีกด้วย

🎧 อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

แหล่งข้อมูลอ้างอิง : theconversation

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

จะเกิดอะไรขึ้น ? ถ้า "ปลา" ใน "มหาสมุทร" หายไปหมด