ปีใหม่…หลายคนบอกให้ “กินเส้น” เป็นนัยว่า “เพื่อให้มีชีวิตที่ราบรื่นและยืนยาว”

เมื่อนึกถึงอาหารลักษณะเป็น “เส้นๆ” เมนูยอดฮิตคงไม่พ้น “ก๋วยเตี๋ยว” แต่อีกหลายคนมักนึกถึง “ราเม็ง” บะหมี่น้ำของญี่ปุ่น ที่รับประทานคู่กับเนื้อหมู สาหร่าย และต้นหอม ซึ่งจะมีการปรุงรสแตกต่างกันไปตามแต่ละพื้นที่

จากเมนูแปลกใหม่ที่ไม่คุ้นเคย สู่อาหารประจำชาติของประเทศญี่ปุ่น วันเวลาเดินทางมาจนทำให้ ในวันนี้ “ราเม็ง” กลายเป็นเมนูที่ผู้คนทั่วโลกหลงใหล วันนี้เราจะพาไปรู้จักกับเจ้าราเม็ง อาหารที่มีอายุมากว่า 139 ปี แต่ไม่เคยคลายความนิยม อะไรที่ทำให้เมนูเส้นนุ่มชามนี้เข้าไปอยู่ในใจของผู้คนได้ และลักษณะเด่นนั้นมีอะไรบ้าง ตามไปอ่านบทความชิ้นนี้ด้วยกัน…

ตามประวัติศาสตร์ที่บันทึกไว้ ต้นกำเนิดของราเม็งมาจากประเทศจีน ถูกนำเข้ามาในญี่ปุ่นโดยชาวจีนอพยพในต้นศตวรรษที่ 20 ช่วงการปฏิรูปเมจิ ส่วนคำว่า “ราเม็ง” (ラーメン ) มาจากภาษาจีน “ลาเมี่ยน” (拉麺) ซึ่งมีความหมายว่า “เส้นก๋วยเตี๋ยวที่นวดด้วยมือ”

เมื่อปีค.ศ. 1884 ร้านอาหารญี่ปุ่นร้านแรกที่มีการเสิร์ฟราเม็ง คือร้าน “โยวะเคน” (養和軒) ต่อมาเมื่อปี ค.ศ. 1910 ได้มีราเม็งร้านแรกของประเทศญี่ปุ่นชื่อว่าร้าน “ไรไรเคน” (来々軒) ย่านอาซาคุสะ กรุงโตเกียว

ด้วยรสชาติที่นำมาปรุงแต่งด้วยเครื่องปรุงของญี่ปุ่นแท้ ๆ อย่างโซยุและเต้าเจี้ยวญี่ปุ่น จึงทำให้เมนูชนิดนี้มีรสชาติกลมกล่อม และแปลกใหม่ กลายเป็นเมนูจานโปรดของหลาย ๆ คน กระทั่งถูกยกให้เป็นอีกเมนูอาหารญี่ปุ่นที่โด่งดังไปทั่วโลกในเวลาต่อมา

น้ำซุปประเภทต่าง ๆ ของราเม็ง
ปัจจุบันราเม็งมีหลากหลายรสชาติ มีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นแตกต่างกันไปตามแต่ละพื้นที่ โดยจะแบ่งตาม เส้นบะหมี่ เครื่องเคียง และน้ำซุป สามอย่างนี้เป็นหลัก ซึ่งน้ำซุปยอดนิยมมีดังนี้

1. โชยุราเม็ง (Shoyu Ramen) (醤油ラーメン) หรือซุปซีอิ๊วญี่ปุ่น
ราเม็งสูตรดั้งเดิมที่ใช้โชยุ หรือซีอิ้วญี่ปุ่น เป็นส่วนผสมหลักในน้ำซุป ลักษณะสีน้ำตาลใส ใส่เส้นบะหมี่เหลืองเส้นหยักขนาดกลาง หมูชาชู หน่อไม้ดอง และต้นหอมซอย เป็นส่วนประกอบให้รสชาติกลมกล่อมมากยิ่งขึ้น

2. มิโสะราเม็ง (Miso Ramen) (味噌ラーメン) หรือซุปเต้าเจี้ยวญี่ปุ่น
ราเม็งที่มีเอกลักษณ์ตามแบบฉบับญี่ปุ่นอย่างแท้จริง มีต้นกำเนิดมาจากฮอกไกโด รสชาติเข้มข้นด้วยน้ำซุปผสมเต้าเจี้ยวญี่ปุ่น ส่วนใหญ่จะใช้เส้นขนาดใหญ่ เพื่อให้เข้ากับน้ำซุปรสเข้ม ใส่เนื้อหมู ถั่วงอก ข้าวโพด หรือผักต่าง ๆ เป็นส่วนท็อปปิงเพิ่มเติม

3. ชิโอะราเม็ง (Shio Ramen) (塩ラーメン) หรือซุปเกลือ
ราเม็งน้ำซุปสีใส ใช้เกลือเป็นส่วนผสมหลัก รสชาติอ่อนแต่ก็กลมกล่อมในตัว มักจะใส่เส้นหมี่ที่มีลักษณะเป็นเส้นตรงและเล็ก ส่วนเครื่องจะใส่เนื้อหมู หน่อไม้ดอง และต้นหอมซอย หากใครอยากใส่อาหารทะเล อย่าง กุ้ง หอย ปลา หรือสาหร่ายวากาเมะ ก็อร่อยถึงเครื่อง ชาวญี่ปุ่นส่วนใหญ่บอกว่าเป็นรสที่ทำง่ายที่สุดในบรรดาราเม็งด้วยกัน

4. ทงคตสึราเม็ง (Tonkotsu Ramen) (豚骨ラーメン) หรือซุปกระดูกหมู
ราเม็งน้ำซุปที่เคี่ยวจากกระดูกหมู มีสีขาวขุ่น รสชาติเข้มข้นและค่อนข้างมัน เป็นราเม็งต้นตำรับมาจากเกาะคิวชู มาพร้อมกับเส้นบะหมี่แบบตรงและบาง เพื่อความเข้ากันกับน้ำซุป มักใส่เครื่องด้วยเนื้อหมู เห็ดหูหนู สาหร่าย และต้นหอมซอย

เต็มอิ่มไปกับรสชาติของราเม็งแล้ว อยากให้ลองดื่มด่ำบรรยากาศภายในร้านราเม็งด้วย ซึ่งเป็นส่วนช่วยที่จะทำให้ราเม็งมีรสชาติที่แตกต่างออกไป เหมือนกับร้านของพ่อครัวราเม็งคนนี้ "มาซาโมโต อุเอดะ" ผู้เปิดร้านราเม็ง “บิเซนเต” ในโตเกียวมายาวนานกว่า 40 ปี ราเม็งร้านเล็ก ๆ นี้นั่งได้แค่สิบคน แต่มันกลับเป็นศูนย์กลางแห่งความสุขและความสัมพันธ์อันชิดใกล้ของผู้คนในชุมชนและเหล่าคนนิยมราเม็ง

มิตรภาพนี้ยังเบ่งบานงอกงามสู่วิถีชีวิตภายนอกร้าน บ่อยครั้งในวันหยุดพวกเขาจะชักชวนกันรวมตัวเดินทางออกสู่ชนบท เพื่อเก็บเกี่ยวลูกสาลี่, ขุดหาหน่อไม้ กลอยป่า และทำอาหารง่าย ๆ กินกันอย่างครื้นเครง

สารคดี Come Back Anytime ติดตาม 1 ปีเต็ม ในชีวิตและการทำงานของพ่อครัวราเม็งผู้โด่งดังที่สร้างอาหารเลิศรสจากการเรียนรู้ด้วยตนเอง บนฐานความเชื่อที่ว่า “ร้านราเม็งของเขาไม่ใช่แค่ร้านขายอาหาร แต่คือมิตรสหาย!”

ติดตามสารคดี Come Back Anytime หนึ่งในสารคดี คุณภาพจาก Documentary Club ได้ทาง www.VIPA.me หรือตามลิงก์นี้ได้เลย : https://watch.vipa.me/3e0rVxT4zvb

ข้อมูลจาก :
https://ramenyokocho.com/ramenhistory
https://www.japan-guide.com/e/e2042.html

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ย้อนประวัติศาสตร์ “ราเม็ง” อาหารยอดนิยมของชาวญี่ปุ่นที่มีอายุกว่า 139 ปี