คาเฟ่ริมถนน กาแฟร้อนหอมกรุ่น แบรนด์แฟชั่นหรูหรา พิพิธภัณฑ์ศิลปะอลังการ อาจเป็นสิ่งแรก ๆ ที่เรานึกถึงเมื่อได้ยินชื่อประเทศฝรั่งเศส หรือหากเป็นคนทำงานสายภาพยนตร์หน่อย ก็คงไม่พ้นคิดถึงโรงหนังอาร์ตเฮ้าส์และซีเนมาเทกที่เต็มไปด้วยหนังนอกกระแสท้าทายโสตสัมผัส

นั่นจึงทำให้สารคดีชุดนี้ของ เรย์ เมียร์ส นักเดินทางและผู้ดำเนินรายการโทรทัศน์ชาวอังกฤษ สามารถเปิดประสบการณ์ใหม่ให้แก่คนดูแบบเราได้อย่างน่าตื่นเต้น

ทุกตอนของสารคดี Wild France With Ray Mears มีจุดร่วมกันตรงการพาไปทำความรู้จักภูมิภาคต่าง ๆ ของฝรั่งเศสที่โดดเด่นด้านธรรมชาติ ซึ่งไม่ได้หมายถึงในแง่ของการเป็นจุดชมวิว สวยงามกระตุ้นให้ยกกล้องขึ้นถ่ายด้วยสายตาแบบนักท่องเที่ยว แต่ทั้งหมดมีความสำคัญด้านการเป็นแหล่งอนุรักษ์ที่รัฐ นักวิชาการ และเอกชนใช้ทั้งกฎหมาย องค์ความรู้ และระบบการจัดการเข้าไปรักษา หรือฟื้นฟูให้ระบบนิเวศของที่นั่นกลับสู่ความสมดุล บางแห่งมนุษย์สามารถเข้าไปประกอบอาชีพร่วมกับการอนุรักษ์ได้ และบางแห่งพัฒนาตัวเองเป็นแหล่งศึกษาวงจรชีวิตสัตว์ป่า โดยเฉพาะสัตว์ป่าหายากที่ครั้งหนึ่งเคยเกือบสูญหายไปจากพื้นที่ทั้งหมดด้วยฝีมือของมนุษย์เอง

สองพื้นที่สำคัญมาก ๆ ที่บทความนี้อยากเล่าถึง คือ อุทยานธรรมชาติการ์มาเกอ (Parc Naturel régional de Camargue / Camargue Regional Nature Park) ซึ่งตั้งอยู่ในพื้นที่สามเหลี่ยมปากแม่น้ำโรน บนชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนทางใต้ของประเทศฝรั่งเศส ตำแหน่งที่อยู่ระหว่างแม่น้ำกับทะเลเช่นนี้ทำให้มันกลายเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีระบบนิเวศเป็นเอกลักษณ์และมีความสำคัญระดับโลก

อุทยานธรรมชาติการ์มาเกอ | © Leela0808 / Wikimedia Commons

ความสมบูรณ์ทางชีวภาพอันยอดเยี่ยมของการ์มาเกอ แสดงให้เห็นจากการที่มีผู้พบนกหลากหลายถึง 272 สายพันธุ์ เต็มไปด้วยต้นอ้อที่เป็นแหล่งอยู่อาศัยของนก และที่สำคัญคือมีทุ่งหญ้าที่ถูกดูแลจัดการให้เหมาะแก่การเพาะพันธุ์วัวและม้า ในรูปแบบฟาร์มปศุสัตว์พื้นที่เปิดที่มีการแทรกแซงของมนุษย์น้อย คนเลี้ยงวัวที่นี่มีไลฟ์สไตล์แบบคาวบอยอเมริกัน แต่โอบรับแนวคิดด้านการอนุรักษ์ แถมอาชีพนี้ยังเชื่อมโยงกับประเพณี และวัฒนธรรมของท้องถิ่น อย่างอาชีพแข่งวัวประจำปีอีกด้วย

คนเลี้ยงวัวบนทุ่งหญ้าในการ์มาเกอ | ภาพจากเว็บไซต์ https://www.mab-france.org/en/biosphere-reserve/camargue-delta-du-rhone

เมื่อกระเถิบออกมาบริเวณชายหาดของการ์มาเกอ เราจะพบการสร้างลากูน (ทะเลสาบน้ำเค็มชายฝั่ง) เพื่อดักน้ำจนทำให้เกิดอาชีพทำนาเกลือมาตั้งแต่ยุคกลาง ซึ่งแม้อาชีพที่เกี่ยวข้องกับสภาพธรรมชาติแบบนี้อาจฟังดูเป็นเรื่องธรรมดา แต่สิ่งที่ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสัตว์และพืชที่นี่ไม่ธรรมดาก็คือ พวกเขามีหน่วยงานผู้เชี่ยวชาญคอยควบคุมความสัมพันธ์ดังกล่าวให้ดำเนินไปโดยคำนึงถึงความสมดุลของระบบนิเวศและความหลากหลายทางพันธุกรรมอย่างละเอียดลออ ตัวอย่างเช่น ลากูนที่เราเห็นนั้นแม้จะมีหน้าที่หลักในการผลิตเกลือ แต่มันได้รับการดูแลให้เป็นแหล่งอาศัยของสัตว์มากมาย โดยเฉพาะนกฟลามิงโกซึ่งจะมาปรากฏตัวที่นี่ที่เท่านั้น ! ในประเทศฝรั่งเศส

นกฟลามิงโกในอุทยานธรรมชาติการ์มาเกอ | © Ryk Florence / Wikimedia Commons

การสามารถบริหารจัดการ ให้เกิดอยู่ร่วมกันอย่างยั่งยืนระหว่างผู้คนกับธรรมชาติ บนฐานของการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างชาญฉลาด เป็นผลให้อุทยานธรรมชาติการ์มาเกอได้รับการประกาศจากยูเนสโกให้เป็น “เขตสงวนชีวมณฑล” (Biosphere Reserve)

เรายังได้พบเรื่องราวน่าทึ่งแบบนี้อีกใน อุทยานแห่งชาติซีเวน (Parc national des Cévennes / Cévennes National Park) ซึ่งเป็นอุทยานธรรมชาติเพียงแห่งเดียวที่ตั้งอยู่บนระดับภูเขากลาง ได้รับการประกาศเป็นเขตสงวนชีวมณฑลเช่นกัน (และเป็นส่วนหนึ่งของ The Causses and the Cévennes ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก) จุดเด่นของภูมิทัศน์แถบนี้คือเป็นที่ราบสูงหินปูนและมีการก่อตัวของหินแกรนิต ซึ่งเกิดจากความหลากหลายทางธรณีวิทยา ภูมิประเทศ และภูมิอากาศ รวมทั้งจากกิจกรรมของมนุษย์ตลอดระยะเวลาหลายศตวรรษ

ซีเวน เป็นดินแดนที่กว้างใหญ่มาก ๆ แต่ “ความโหด” ของภูมิประเทศก็ทำให้มันเป็นดินแดนที่มีคนอยู่น้อยที่สุดแห่งหนึ่งของฝรั่งเศสและเป็นแหล่งสุดอัศจรรย์ทางธรรมชาติไปด้วยพร้อมกัน การที่มีทั้งช่องเขา หน้าผา เนินหินกรวด ที่ราบที่โล่ง ทุ่งหญ้า ไปจนถึงพื้นที่ป่าสนหนาแน่น ป่าเบญจพรรณ ป่าผลัดใบ ทำให้อุทยานนี้มีสัตว์อาศัยอยู่กว่า 2,000 สายพันธุ์ โดยสัตว์ที่รายการพาเราไปสัมผัสด้วยความตื่นตาตื่นใจเป็นพิเศษก็คือ สัตว์นักล่า อย่างแร้งสารพัดพันธุ์ และหมาป่า ซึ่งครั้งหนึ่งเคยสาบสูญจากดินแดนแถบนี้มาแล้ว

และก็เช่นกันกับการ์มาเกอ คือท่ามกลางธรรมชาติเวิ้งว้างกว้างใหญ่ซึ่งยึดครองโดยสิ่งมีชีวิตหลากหลาย ก็ยังมีมนุษย์ที่พยายามค้นหาที่ทางของตนเพื่อดำรงชีวิตอย่างเป็นหนึ่งเดียวกับโลก ในซีเวนมีทั้งเกษตรกรท้องถิ่นที่ปลูกต้นเกาลัดมาหลายชั่วอายุคน และคนเลี้ยงผึ้งที่พบวิธีน่าทึ่งในการนำลำต้นของต้นไม้มาใช้เป็นที่ทำรังตามธรรมชาติของผึ้ง เป็นต้น

Wild France With Ray Mears ยังมีตอนที่พาเราไปยัง โพร์วองส์ ดินแดนทางใต้ของฝรั่งเศสซึ่งขึ้นชื่อเรื่องทุ่งลาเวนเดอร์ หมู่บ้านเก่าแก่ และสุดยอดแห่งความหลากหลายทางชีวภาพ กับบริตทานีทางด้านตะวันตก ซึ่งมีสิ่งมีชีวิตทั้งบนบก และในน้ำ ที่รอให้เราไปทำความรู้จักอีกด้วย

ชวนรับชมสารคดีเปิดโลกครบรสชาติ “Wild France With Ray Mears” ได้ทาง www.VIPA.me และ VIPA Application

▶ คลิกเพื่อรับชม : https://watch.vipa.me/3aOPkXbdoEb

“ Secret Story ” คือคอลัมน์น้องใหม่จาก VIPA ที่มาพร้อมเรื่องราวเจาะลึก มุมมองในมิติที่คุณอาจไม่เคยรู้ ทั้งเบื้องหน้า และเบื้องหลังของผลงานสารคดีคุณภาพ ที่เราไม่อยากให้คุณพลาดใน www.VIPA.me

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

Secret Story | Wild France With Ray Mears พลิกถิ่นแดนไกลในฝรั่งเศส