พาไปรู้จัก “ทุ่งลาวามอส” (Lava field moss) ในประเทศไอซ์แลนด์ ความมหัศจรรย์ทางธรรมชาติ ของสิ่งมีชีวิตขนาดจิ๋วที่พยายามเติบโตบน “ซากลาวา” พื้นที่ซึ่งไม่มีอะไรจะโตได้อีกแล้ว

รู้ไหม ? จากชื่อเราคิดว่าเป็น “มอส” แต่มันคือ “ไลเคน”

มีการประเมินว่า “ลาวามอส” ซึ่งเติบโตจากลาวาภูเขาไฟที่ชื่อว่า Grímsvötn เมื่อปี 1783-1784 เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน โดยนักวิทยาศาสตร์ยังไม่ค้นพบสาเหตุของการเกิด “ทุ่งลาวามอส” บางทฤษฎีมองว่า ลมอาจพัดสปอร์มาจากที่อื่นแล้วลอยมาตกก่อนจะเติบโตที่นี่ บนลาวาที่เย็นลงและกลายเป็นหินแข็ง

โดยถึงแม้จะชื่อ “มอสไอซ์แลนด์” แต่สิ่งมีชีวิตเหล่านี้คือ “ไลเคน” (Lichen) จัดเป็นพืชโบราณที่ถือกำเนิดขึ้นมาก่อนพืชชั้นสูงหรือพืชมีดอก เกิดจากการรวมตัวของ “รา (Fungi)” และ “สาหร่าย (Algae)” แต่ด้วยไลเคนสายพันธุ์นี้คือ “Icelandic Moss” จึงอาจเป็นเหตุผลให้ผู้คนเรียก “มอส” เรื่อยมา

ทำไม ? เติบโตบนลาวาที่แห้งไปแล้วได้

ด้วยความที่ “ลาวามอส” มีความทรหด อึดถึกทน สามารถโตได้ทุกสภาพแวดล้อม การเติบโตบน “ลาวาแห้ง” จึงไม่ใช่ปัญหา แต่ถึงอย่างนั้นก็ขาดน้ำไม่ได้ รวมถึงอากาศต้องไม่ต่ำกว่า 0 องศาเซลเซียส และแสงแดดเพื่อเติบโต แต่หากสภาพแวดล้อมไม่เอื้ออำนวย พวกมันก็มีความสามารถพิเศษสามารถรออยู่เฉย ๆ โดยไม่ตายได้

ศาสตราจารย์ด้านนิเวศวิทยา Ingibjörg Svala Jónsdóttir จากมหาวิทยาลัยไอซ์แลนด์ ให้ข้อมูลว่า “ลาวามอส” ตรงข้ามกับต้นไม้ที่สูงกว่า ไม่มีรากรองรับ ดังนั้นพวกมันจึงไม่สูง โดยพวกมันจะดูดน้ำและสารอาหารผ่านทางใบ ซึ่งเป็นทางเดียวกับการสังเคราะห์แสง ด้วยเหตุนี้ส่วนที่เป็น “สีเขียว” ของ “ลาวามอส” จึงมีความสำคัญเป็นอย่างมาก

ทั้งนี้ การโดนกระทบกระเทือนเพียงเล็กน้อยก็อาจทำให้ตายได้ และด้วยสภาพความเป็นอยู่ที่แร้นแค้นนี้ส่งผลให้เติบโตช้ามาก โดยขยายตัวเพิ่มขึ้นเพียง 1 เซนติเมตรต่อปีเท่านั้น ด้วยเหตุนี้หากเดินอยู่ใน “ทุ่งลาวามอส” ขอแนะนำว่าควรเดินอยู่ในเส้นทางเดินเสมอ เนื่องจาก “มอส” มักตายหลังจากโดนเหยียบนั่นเอง

“ลาวามอส” คืออีกหนึ่งความอัศจรรย์ของโลกใบนี้ เพราะการที่จะเติบโตในพื้นที่ซึ่งไม่มีอะไรจะโตได้อีกแล้วเป็นเรื่องที่หาได้ยากยิ่ง สร้างคุณค่าเป็นอย่างมากให้กับ “วิทยาศาสตร์” เพื่อไขปริศนาหาคำตอบอันจะช่วยให้มนุษย์เราเข้าใจธรรมชาติมากขึ้น และมีชีวิตอยู่ได้แม้อยู่ในภาวะแร้นแค้นในอนาคต

🎧 อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ ThaiPBS

--------------------------
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

แหล่งข้อมูลอ้างอิง : grapevine

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ความมหัศจรรย์ทางธรรมชาติ “ทุ่งลาวามอส” เติบโตในพื้นที่ไม่มีอะไรจะโตได้อีกแล้ว