ผู้ที่รับชมโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม อาจจะเคยเจอสัญญาณภาพและเสียงขาดหายหรือถูกรบกวน หรือภาพมีความคมชัดลดลง รวมทั้งบางครั้งอาจไม่สามารถรับชมโทรทัศน์ได้ชั่วคราวเป็นระยะเวลาสั้น ๆ ซึ่งอาจเกิดจากปรากฏการณ์ธรรมชาติที่ส่งผลกระทบต่อการสื่อสารและการรับสัญญาณโทรทัศน์ผ่านดาวเทียม ซึ่งหนึ่งในปรากฏการณ์ที่ส่งผลกระทบนั่น คือ “Sun Outage”

Sun Outage คืออะไร

Sun Outage เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ เมื่อดวงอาทิตย์ ดาวเทียม และโลก โคจรมาอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกัน ทำให้เกิดคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีกำลังขนาดมหาศาล และจะผลิตสัญญาณความถี่ออกมาทุกย่าน ส่งผลให้เกิดสัญญาณรบกวนกับสัญญาณสื่อสารขณะทำการรับ-ส่งสัญญาณจากสถานีภาคพื้นดิน กับสถานีดาวเทียมเป็นบางช่วงเวลา

ผลกระทบการเกิด Sun Outage

เมื่อเกิดปรากฏการณ์ Sun Outage จะส่งผลให้เครื่องรับสัญญาณดาวเทียม หรือ Receiver จะรับสัญญาณจากดาวเทียมไม่ได้ชั่วคราว หรือรับได้แต่ภาพหน้าจอค้าง กระตุก หรือที่เรียกว่าโมเสก โดยการเกิดปรากฏการณ์ Sun Outage จะเกิดกับสถานีดาวเทียมที่ติดตั้งในพื้นที่ต่าง ๆ ไม่พร้อมกันขึ้นอยู่กับตำแหน่งของสถานีภาคพื้นดินบนพื้นโลก ดังนี้

ตำแหน่ง หรือ สถานที่ตั้งของเครื่องรับสัญญาณดาวเทียม ซึ่งผู้ใช้จานรับสัญญาณจากดาวเทียมจะได้รับผลกระทบทุกรายในช่วงเวลาดังกล่าว
ตำแหน่งที่ตั้งต่างกัน ก็จะเกิด Sun Outage ต่างเวลากันไปตามสถานที่นั้น ๆ
ตำแหน่งองศาของดาวเทียมต่างกัน ก็จะเกิด Sun Outage ในเวลาต่างกัน
กรณีรับสัญญาณในระบบ C-band หากใช้จานรับสัญญาณดาวเทียมขนาดใหญ่ จะได้รับผลกระทบน้อยกว่าใช้จานรับสัญญาณดาวเทียมที่เล็กกว่า
เครื่องรับสัญญาณดาวเทียมความถี่ต่ำจะได้รับผลกระทบเป็นระยะเวลานานกว่าเครื่องรับดาวเทียมความถี่สูง เช่น ระบบ C-Band ได้รับผลกระทบนานกว่า Ku-Band

ทั้งนี้ การเกิด Sun Outage ในแต่ละช่วงจะใช้เวลานานประมาณ 5-10 วัน และแต่ละวันกินเวลาประมาณ 15 นาที

Sun Outage เกิดขึ้นเมื่อไร

Sun Outage จะเกิดขึ้นปีละ 2 ครั้ง ส่วนใหญ่มักจะเกิดขึ้นในช่วง “เดือนมีนาคม” และช่วง “เดือนกันยายนถึงตุลาคม” ของทุกปี

สำหรับปรากฏการณ์ Sun Outage 2566 จะเกิดขึ้นช่วงวันที่ 18 กันยายน 2566 ถึง 9 ตุลาคม 2566 เวลาประมาณ 13.30 - 14.30 น. โดยระยะเวลาที่เกิดขึ้นนั้น แต่ละตำแหน่งจะแตกต่างกันไป และในแต่ละครั้ง จะเกิดผลกระทบขึ้นประมาณ 1 - 30 นาที

ป้องกันการเกิด Sun Outage ได้อย่างไร

วิธีป้องกันการเกิดปรากฏการณ์ Sun outage นั้น ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เนื่องจากเป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ซึ่งเกิดขึ้นกับเครื่องรับสัญญาณทุกรุ่น ทุกยี่ห้อ แต่หากผ่านช่วงระยะเวลาดังกล่าวไป เครื่องรับสัญญาณก็สามารถก็ใช้งานได้ตามปกติ อย่างไรก็ตาม หากไม่สามารถรับสัญญาณได้ ให้ทำการปิดและเปิดกล่องรับสัญญาณใหม่อีกครั้ง เพื่อให้กล่องรับสัญญาณเริ่มต้นทำงานใหม่

จะรู้ได้อย่างไรว่า เกิด Sun Outage เมื่อไร

ปรากฏการณ์ Sun Outage สามารถพยากรณ์การเกิดขึ้นได้ล่วงหน้า จึงไม่ค่อยมีผลกระทบต่อผู้ใช้งานดาวเทียมมากเท่าใดนัก โดยผู้ใช้งานสามารถตรวจสอบวันเวลาที่จะเกิด Sun Outage ของ “ดาวเทียมไทยคม” ได้ที่ http://tcns.thaicom.net/sunoutage.asp

ข้อมูลจาก

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ #ThaiPBSSciAndTech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

รู้จักปรากฏการณ์ Sun Outage ต้นเหตุทีวีไม่มีสัญญาณ