กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลได้ถ่ายภาพโครงสร้างของดาราจักรที่มีการชนกันจนเกิดเป็นโครงข่ายก๊าซผสมตีกันจนมีรูปร่างคล้ายกับกีตาร์ไฟฟ้าสุดเท่

โครงสร้างเทหวัตถุนี้ชื่อว่า Arp 105 เกิดจากการมีปฏิสัมพันธ์กันระหว่างดาราจักรสองแห่ง คือ ดาราจักรทรงรี NGC 3561B และดาราจักรกังหัน NGC 3561A ทั้งคู่ต่างถูกดึงดูดเข้าหากันด้วยแรงโน้มถ่วง มีจุดเด่นคือหางของดาราจักร NGC 3561B นั้นลากยาวลงมาจนถึง NGC 3561A จนมันมีรูปร่างคล้ายกับกีตาร์ หางส่วนนี้มีขนาดมากกว่า 362,000 ปีแสง ซึ่งการเรียงตัวที่โดดเด่นและหางที่ยาวมากนี้ทำให้มันได้รับสมญานามว่า ดาราจักรกีตาร์

ภาพถ่ายล่าสุดของ Arp 105 จากกล้อง WFC3 ของกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล

การบรรจบพบเจอกันของสองดาราจักรนอกจากจะสร้างรูปร่างที่คล้ายกับกีตาร์แล้วมันยังมีคุณสมบัติที่สวยงามและน่าสนใจมากมายอีกด้วย เช่น การพบโมเลกุลก๊าซทึบแสงในบริเวณรอบโครงสร้าง ดาราจักรแคระ Ambartsumian’s Knot ที่ถูกกลืนกินเข้าไปในดาราจักรทั้งสอง หรือแม้แต่การพบการเกิดขึ้นของกระจุกดาวฤกษ์ดวงใหม่สีฟ้าสว่างสดใสที่บริเวณที่คล้ายกับฐานของกีตาร์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเส้นใยก๊าซและฝุ่นบาง ๆ ที่มองเห็นได้เลือนรางของโครงสร้างที่ทอดยาวเชื่อมระหว่างดาราจักรทั้งสอง เส้นใยเหล่านี้อาจช่วยกำหนดช่วงเวลาการชนและวิวัฒนาการของกลุ่มดาราจักรแห่งนี้ได้

Arp 105 เป็นโครงสร้างของวัตถุที่สว่างที่สุดในกระจุกดาราจักร Abell 1185 ซึ่งอยู่ในเขตกลุ่มดาวหมีใหญ่ อยู่ห่างจากโลกของเราไป 400 ล้านปีแสง นับเป็นกลุ่มกระจุกดาราจักรที่วุ่นวายเต็มไปด้วยดาราจักรน้อยใหญ่อย่างน้อย 82 แห่ง ซึ่งหลายแห่งก็กำลังมีปฏิสัมพันธ์ต่อกัน รวมทั้งกระจุกดาราจักรทรงกลมที่เร่ร่อนจำนวนหนึ่งซึ่งไม่ได้ยึดติดกับกาแล็กซีใดโดยเฉพาะ

ภาพของ Arp 105 โดย NASA - SDSS II - SKY MAP

กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลถือเป็นหนึ่งในกล้องโทรทรรศน์ที่ทรงประสิทธิภาพที่สุดในการถ่ายภาพและศึกษาปรากฏการณ์ต่าง ๆ ในห้วงอวกาศมายาวนานกว่า 30 ปี ฮับเบิลสามารถถ่ายภาพที่มีความละเอียดสูงมากและช่วยให้นักดาราศาสตร์สามารถศึกษาโครงสร้างที่ซับซ้อนของดาราจักร รวมทั้งบันทึกเหตุการณ์สำคัญอย่างการชนกันของดาราจักร ซึ่งช่วยในการทำความเข้าใจวิวัฒนาการของเอกภพมากยิ่งขึ้น

ภาพถ่ายของ Arp 105 เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งของผลงานสำคัญจากฮับเบิลที่สะท้อนให้เห็นถึงความรุนแรงแต่สวยงามของจักรวาล และยังเป็นหลักฐานสำคัญที่แสดงให้เห็นว่าการชนกันของดาราจักรไม่ได้มีเพียงการทำลายล้างเท่านั้น แต่ยังสามารถสร้างการเกิดใหม่ของดาวฤกษ์และโครงสร้างที่น่าสนใจในจักรวาลของเราได้เช่นกัน

เรียบเรียงโดย จิรสิน อัศวกุล
พิสูจน์อักษร ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

ที่มาข้อมูล : NASA

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ภาพถ่าย “กีตาร์แห่งจักรวาล” จากกล้องฯ ฮับเบิล