เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา NASA และ JPL ได้สั่งปิดเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์บนยานวอยเอเจอร์ 1 และเตรียมปิดอุปกรณ์วิทยาศาสตร์บนยานวอยเอเจอร์ 2 เป็นการเพิ่มเติมเพื่อประหยัดพลังงานไฟฟ้าจากแหล่งพลังงานนิวเคลียร์ของยาน โดยหวังว่ายานอวกาศทั้งสองลำจะสามารถทำงานได้จนถึงปี 2030

ภาพวาดตำแหน่งของอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ทั้ง 10 ชิ้นบนยานวอยเอเจอร์ทั้งสองลำ ซึ่งปัจจุบันอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ต่าง ๆ บนยานค่อย ๆ ทะยอยปิดตัวลงไปเรื่อย ๆ เนื่องจากความต้องการลดการใช้งานพลังงานไฟฟ่าอันเกิดจากการเสื่อมของเซลล์

จากข่าวที่ประกาศออกมาจากทาง NASA และ JPL เมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2025 ว่า เมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2025 ทางทีมวิศวกรที่ดูแลยานวอยเอเจอร์ 1 ได้ปิดเครื่องมือวัดรังสีคอสมิก (Cosmic Ray Subsystem) ไปแล้ว และจะปิดเครื่องมือวัดอนุภาคพลังงานต่ำ (Low-Energy Charged Particle Instrument) ในปลายปี 2025 นี้ นอกจากนี้ ในประกาศเดียวกัน ได้มีการกล่าวถึงแผนที่จะปิดเครื่องมือวัดอนุภาคพลังงานต่ำ (Low-Energy Charged Particle Instrument) บนยานวอยเอเจอร์ 2 ในวันที่ 24 มีนาคม 2025 และตามด้วยเครื่องมือวัดรังสีคอสมิก (Cosmic Ray Subsystem) ภายในปี 2026

การปิดอุปกรณ์วิทยาศาสตร์บนยานวอยเอเจอร์ทั้งสองลำนี้ก็เพื่อต่ออายุการทำงานของยานอวกาศไปให้ได้นานที่สุดเท่าที่ทำได้ ซึ่งจะเหลือเครื่องมือวิทยาศาสตร์ที่ทำงานอยู่สามเครื่องบนยานแต่ละลำ มาตรการนี้เป็นส่วนหนึ่งของความพยายามในการบริหารพลังงานที่ลดลงอย่างต่อเนื่องของทั้งคู่

ภาพถ่ายของพลูโตเนียม 235 ที่เป็นแหล่งพลังงานไฟฟ้าหลักในยานแคสซินีและกาลิเลโอ โดยเป็นภาพถ่ายก่อนที่มันจะถูกนำไม่ห่อหุ้มด้วนแกรไฟต์และปิดหุ้มใน RTG ภาพจาก Los Alamos National Laboratory

ยานวอยเอเจอร์ 1 และ 2 ถูกปล่อยขึ้นสู่อวกาศในปี 1977 และใช้ระบบพลังงานจากไอโซโทปที่มีกัมมันตรังสีสร้างกระแสไฟฟ้าจากความร้อนที่เกิดจากการสลายตัวของพลูโตเนียมผ่านกระบวนการ Thermoelectric Effect อย่างไรก็ตาม ยานอวกาศทั้งสองลำในตอนนี้กำลังเผชิญกับปัญหาการสูญเสียพลังงานประมาณ 4 วัตต์ต่อปี ทำให้ต้องทยอยปิดการทำงานของระบบต่าง ๆ ภายในยานเพื่อให้ยานยังคงมีพลังงานเหลือเพียงพอสำหรับการทำงานต่อไปได้

ภาพวาดของยานวอยเอเจอร์ที่ลอยอยู่ท่ามกลางอวกาศลึกและค่อย ๆ ถูกหยุดการทำงานของอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ต่าง ๆ บนยาน

ยานวอยเอเจอร์ทั้งสองลำมีอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ที่เหมือนกันทั้งหมด 10 เครื่อง แต่ละเครื่องหลังจากภารกิจหลักในการสำรวจดาวเคราะห์ชั้นนอกเสร็จสิ้นไปตามแต่ละช่วงเวลา ได้มีการปิดการทำงานลง เช่น เมื่อเดือนตุลาคมที่ผ่านมา ทีมภารกิจได้ปิดการทำงานของเครื่องมือพลาสมาของวอยเอเจอร์ 2 ซึ่งใช้วัดปริมาณพลาสมาและทิศทางการไหลของมัน (Plasma Science : PLS) เนื่องจากเครื่องมือนี้มีข้อจำกัดในการวัดข้อมูลในสภาพแวดล้อมของอวกาศระหว่างดวงดาว ส่วนเครื่องมือพลาสมาของวอยเอเจอร์ 1 ถูกปิดไปนานแล้วตั้งแต่ปี 2007 เห็นได้ว่า ถึงแม้ยานทั้งสองลำจะมีอุปกรณ์วิทยาศาสตร์ที่เหมือนกันขนาดไหนก็ตามแต่การเสื่อมสภาพของอุปกรณ์วิทยาศาสตร์นั้นเป็นไปอย่างไม่พร้อมเพรียงกัน

จนถึงตอนนี้จะเหลือเครื่องมือวิทยาศาสตร์เพียง 3 เครื่องเท่านั้นบนยานแต่ละลำ และวิศวกรคาดหวังว่าพวกเขาจะสามารถทำให้ยานอวกาศทั้งสองลำทำงานไปได้จนถึงปี 2030 ก่อนที่พลังงานของยานจะหมดลง อย่างไรก็ตาม ยานอวกาศทั้งสองมีอายุ 47 ปีแล้ว ซึ่งวิศวกรก็ทราบถึงสิ่งนี้ดีและพยายามที่จะหาทางยื้อการทำงานของยานอวกาศทั้งสองลำนี้ไปให้นานที่สุดที่จะเป็นไปได้

เรียบเรียงโดย จิรสิน อัศวกุล
พิสูจน์อักษร ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

ที่มาข้อมูล : NASA

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

NASA ประกาศสั่งปิดเครื่องมือวิทยาศาสตร์บนยานวอยเอเจอร์ทั้งสองลำเพิ่มเติม