วันวิทยุโลก (World Radio Day) ตรงกับวันที่ 13 กุมภาพันธ์ของทุกปี โดย UNESCO เป็นผู้กำหนดขึ้นในปี 2011 เพื่อระลึกถึงการก่อตั้งสถานีวิทยุแห่งสหประชาชาติ และเพื่อยกย่องบทบาทของวิทยุในการสื่อสารและการกระจายข้อมูลข่าวสาร

ในปี 2025 นี้ การเฉลิมฉลองวันวิทยุโลกจะอยู่ภายใต้แนวคิด “วิทยุและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” เน้นเรื่องการเสริมพลังให้กับสถานีวิทยุในการเพิ่มการนำเสนอข่าวเกี่ยวกับปัญหาที่สำคัญที่สุดของยุค นั่นก็คือการที่สภาพอากาศเปลี่ยนแปลงไปและส่งผลกระทบกับการใช้ชีวิตของทุกคน

อย่างที่รู้กันว่าวิทยุนั้นอยู่ในทศวรรษแห่งความสำเร็จ ความท้าทาย และการรับมือกับการเปลี่ยนแปลง ที่ถึงแม้ว่าวิทยุจะประสบความสำเร็จในการเข้าถึงผู้คนได้หลากหลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ห่างไกล มีบทบาทสำคัญในการแจ้งข่าวสาร ให้ข้อมูล และสร้างความบันเทิงในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา แต่ในปัจจุบันเมื่อเข้าสู่ยุคดิจิทัลสถานีวิทยุต้องรับมือการความท้าทายและการเปลี่ยนแปลงใหม่ของพฤติกรรมผู้ฟัง โดยเฉพาะกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่หันไปใช้แพลตฟอร์มออนไลน์มากขึ้น และการแข่งขันกับสื่อดิจิทัลและโซเชียลมีเดียที่เติบโตอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดความท้าทายในการรักษาฐานผู้ฟังและการสร้างรายได้ในยุคที่โฆษณาดิจิทัลมีบทบาทมากขึ้น

การปรับตัวของวิทยุจากคลื่นความถี่สู่ดิจิทัล คือ การปรับตัวเพื่อความอยู่รอดและตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไป สถานีวิทยุหลายแห่งได้เริ่มออกอากาศผ่านช่องทางออนไลน์ เช่น เว็บไซต์ แอปพลิเคชัน และแพลตฟอร์มสตรีมมิ่ง ผลิตเนื้อหาที่หลากหลายมากขึ้น เช่น รายการข่าว รายการบันเทิง รายการสารคดี และรายการกีฬา และยังมีการสร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้ฟังมากขึ้นผ่านการจัดกิจกรรม

ปี 2025 ถือเป็นปีที่สำคัญสำหรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ตามข้อตกลงปารีส โดยประเทศต่าง ๆ ตั้งเป้าหมายร่วมกันว่าจะพยายามรักษาการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลกให้น้อยลงจนถึงต่ำกว่า 1.5 องศาเซลเซียส สถานีวิทยุสามารถเข้ามามีส่วนช่วยในการกระจายข้อมูลตามข้อเท็จจริง และเพื่อสนับสนุนสถานีวิทยุในการนำเสนอข่าวเกี่ยวกับประเด็นนี้ UNESCO จึงเสนอประสบการณ์การสร้างเครือข่ายและทรัพยากรที่มีประโยชน์เพื่อเฉลิมฉลองวันวิทยุโลกในปี 2025 เพื่อให้สถานีวิทยุทั่วโลกสามารถแลกเปลี่ยนเครื่องมือ แขกรับเชิญ คลังเสียงที่เป็นข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

วิทยุสามารถมีบทบาทสำคัญในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้หลายด้าน เช่น นำเสนอข้อมูลที่ถูกต้องและเข้าใจง่ายเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ จัดรายการและกิจกรรมที่กระตุ้นให้ประชาชนตระหนักถึงผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เป็นกระบอกเสียงให้กับประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และนำเสนอตัวอย่างและแนวทางในการแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลง

วันวิทยุโลก ปี 2025 จึงถือเป็นโอกาสอันดีที่วิทยุจะแสดงให้เห็นถึงศักยภาพในการเป็นสื่อที่สำคัญในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และสร้างสรรค์สังคมที่ยั่งยืน รวมถึงการปรับตัวให้อยู่รอดในยุคดิจิทัล เพื่อยืนยันว่าวิทยุเป็นสื่อที่ทรงพลังในการเปลี่ยนแปลงสังคม และเนื่องในวันวิทยุโลกนี้ ขอเชิญชวนให้ทุกคนร่วมเฉลิมฉลองวันวิทยุโลกด้วยการฟังวิทยุและแบ่งปันเรื่องราวดี ๆ ผ่านแฮชแท็ก #WorldRadioDay

เรียบเรียงโดย ขนิษฐา จันทร์ทร

ที่มาข้อมูล: unesco, radioinfo, radioworld, redtech
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

"วันวิทยุโลก" 13 กุมภาพันธ์ ความท้าท้าย และการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ