ใกล้วันเลือกตั้ง อบจ. เข้ามาทุกที กระแสความคึกคักของการเลือกตั้งกระจายไปทั่วทุกภูมิภาค โดยเฉพาะบรรดาหัวเมืองที่เกิดการปะทะกันระหว่างบ้านใหญ่บ้านใหม่ จนนักการเมืองตัวพ่อต้องลงพื้นที่สนับสนุนผู้สมัครช่วงชิงคะแนนเสียงด้วยตนเอง

เห็นความคึกคักแบบนี้คนกรุงเทพฯ อาจเกิดคำถามขึ้นในใจว่า ทำไมกรุงเทพฯ ถึงไม่มีการเลือกตั้ง อบจ. แบบจังหวัดอื่นๆ ซึ่งถ้าตอบแบบเข้าใจง่ายๆ เลยก็คือ กรุงเทพฯ ไม่ได้เป็นจังหวัด แต่มีสถานะเป็น เขตปกครองพิเศษ ที่มีระบบการบริหารจัดการแตกต่างจากจังหวัดอื่นๆ มีผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครเป็นผู้บริหารดูแลภาพรวมของมหานครแห่งนี้

นอกจากนี้การเลือกตั้ง อบจ. ได้ถือกำเนิดขึ้นหลังจากการเลือกตั้งผู้ว่ากรุงเทพมหานคร ซึ่งอาจพูดได้แบบกลายๆ ว่า รูปแบบการบริหารงานของ อบจ. นั้น มีต้นแบบส่วนหนึ่งมาจากกรุงเทพมหานคร นายก อบจ. ก็เปรียบได้กับผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ส่วน ส.อบจ. ก็คือสมาชิกสภากรุงเทพมหานคร ส่วนที่มาของ อบจ. นั้นเกิดขึ้นมาได้อย่างไร การหาคำตอบอาจจะต้องมองย้อนถอยหลังกลับไปเมื่อ 28 ปีที่ผ่านมา

ย้อนกลับไปเมื่อปี 2540 ปีที่เป็นต้นกำเนิดของรัฐธรรมนูญฉบับที่ 16 รัฐธรรมนูญที่เกิดจากกระบวนการปฏิรูปการเมืองหลังวิกฤตเศรษฐกิจในปี 2540 รัฐธรรมนูญฉบับนี้ได้รับการขนานนามว่าเป็นรัฐธรรมนูญของประชาชน เพราะมีการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนก่อนการร่างรัฐธรรมนูญ โดยใจความสำคัญส่วนหนึ่งของรัฐธรรมนูญในมาตรา 78 ได้ระบุไว้ว่า “รัฐจะต้องกระจายอำนาจให้ท้องถิ่นพึ่งตนเองและตัดสินใจในกิจการท้องถิ่นได้เอง พัฒนาเศรษฐกิจท้องถิ่น และระบบสาธารณูปโภค และสาธารณูปการ ตลอดทั้งโครงสร้างพื้นฐานสารสนเทศในท้องถิ่นให้ทั่วถึงและเท่าเทียมกันทั่วประเทศ รวมทั้งพัฒนาจังหวัดที่มีความพร้อมให้เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นขนาดใหญ่ โดยคำนึงถึงเจตนารมณ์ของประชาชนในจังหวัดนั้น”

จากเนื้อหาในมาตราดังกล่าวจึงเป็นที่มาของการก่อตั้งองค์การบริหารส่วนจังหวัด หรืออบจ. มีหน้าที่พัฒนาด้านเศรษฐกิจ สังคม การศึกษา สาธารณสุข การอาชีพ สาธารณูปโภคต่าง ๆ โดยประชาชนในจังหวัดสามารถเลือกตัวแทนเข้ามาบริหาร อบจ.ได้โดยตรง ผ่านการเลือกตั้ง ซึ่งการเลือก อบจ. ก็เกิดขึ้นเป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2547 จุดเริ่มต้นของการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น จึงไม่ผิดนักที่จะบอกว่า อบจ. เกิดขึ้นมาจากความต้องการของประชาชน

ดังนั้นการที่กรุงเทพฯ ไม่มีเลือกตั้ง อบจ. จึงไม่ใช่เรื่องที่น่าแปลกใจ เพราะกรุงเทพฯ มีรูปแบบการบริหารที่ชัดเจนอยู่แล้ว ส่วนคนที่อยู่ต่างจังหวัดก็จำเป็นที่จะต้องออกมาใช้สิทธิใช้เสียงของตนเองในการเลือกตั้ง ให้สมกับความตั้งใจของรัฐธรรมนูญฉบับที่ 16 ที่ต้องการจะกระจายอำนาจการบริหารสู่ท้องถิ่น เพื่อแบ่งเบาภาระหน้าที่และความรับผิดชอบของส่วนกลาง ตอบสนองความต้องการของประชาชนได้อย่างแท้จริง

ติดตามข่าวและเช็กผลคะแนนเลือกตั้ง อบจ. ทั่วประเทศ ทางเว็บไซต์ https://www.thaipbs.or.th/localelection

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

คลายข้อสงสัย ทำไมกรุงเทพฯ ถึงไม่มีเลือกตั้ง อบจ. ?