ในเที่ยวบินทดสอบที่กำลังจะมาถึงของจรวด New Glenn ของบริษัท Blue Origin จรวดทดสอบได้บรรทุกยานอวกาศสองลำเพื่อเดินทางไปยังดาวอังคาร ในโครงการยานอวกาศที่มีขนาดเล็กและต้นทุนต่ำที่สุดที่เดินทางไปยังอวกาศลึกของ NASA ยานอวกาศ EscaPADE

ภารกิจ EscaPADE หรือ Escape and Plasma Acceleration and Dynamics Explorers เป็นภารกิจยานอวกาศฝาแฝดเดินทางไปยังดาวอังคารเพื่อสำรวจและตรวจสอบการสูญเสียชั้นบรรยากาศของดาวอังคาร ยานอวกาศทั้งสองลำในภารกิจนี้เป็นยานอวกาศขนาดเล็กที่มีขนาดเพียง 550 กิโลกรัมเท่านั้น ซึ่งนับว่าเป็นยานอวกาศที่เล็กที่สุดของ NASA ที่ถูกส่งไปยังดาวอังคาร

ภาพถ่ายยาน Blue และ Gold ในโรงงานประกอบของ Rocket Lab ภาพจาก Rocket Lab.jpeg

ยานอวกาศฝาแฝดในภารกิจ EscaPADE มีชื่อว่า Blue กับ Gold ตามลำดับ อยู่ภายใต้โครงการ Small Innovative Missions for Planetary Exploration หรือ SIMPLEx ของ NASA ซึ่งเป็นโครงการพัฒนายานอวกาศขนาดเล็ก ใช้ต้นทุนการพัฒนาน้อย และมีแนวคิดในการฝากการขนส่งไปกับยานอวกาศหรือจรวดในภารกิจอื่น ๆ เพื่อลดต้นทุนการขนส่ง ตัวอย่างยานอวกาศอื่น ๆ ภายใต้โครงการ SIMPLEx เช่น ยาน Lunar Polar Hydrogen Mapper หรือ LunaH-Map ที่ถูกส่งไปยังดวงจันทร์พร้อมกับภารกิจ Artemis I ในช่วงปี 2022 หรือยาน Lunar Trailblazer ที่จะเดินทางไปพร้อมกับยานอวกาศในภารกิจ Commercial Lunar Payload Services หรือ CLPS

แต่แรกยาน EscaPADE ควรจะออกเดินทางไปพร้อมกับยานอวกาศ Psyche ตั้งแต่ปี 2022 แต่เนื่องจากตัวยาน Psyche มีการเลื่อนการปล่อยออกไปเป็นปี 2023 ทำให้ช่วงเวลาในการปล่อยของยาน EscaPADE ไม่ตรงกับดาวอังคารทำให้ตัวยานถูกถอดออกจากภารกิจร่วมกับยาน Psyche และถูกเลื่อนการปล่อยเรื่อยมาจนบรรจบที่เที่ยวบินทดสอบจรวด New Glenn ของ Blue Origin

ภาพถ่ายตู้คอนเทนเนอร์บรรจุยาน Blue และ Gold ของภารกิจ EscaPADE

ยาน EscaPADE เป็นภารกิจสำรวจอวกาศที่มีมูลค่าสูงที่สุดในภารกิจทั้งหมดของโครงการ SIMPLEx ซึ่งในโครงการอื่น ๆ จะมีงบประมาณในตัวภารกิจอยู่ที่ประมาณไม่กี่ล้านเหรียญสหรัฐเท่านั้น แต่สำหรับ EscaPADE มีมูลค่าอยู่ที่ประมาณ 79 ล้านเหรียญสหรัฐหรือประมาณ 2,700 ล้านบาท ในครั้งนี้ทาง NASA เป็นผู้คัดเลือกบริษัทเอกชนในการเป็นผู้ผลิตและพัฒนาตัวยานอวกาศ โดยเลือกบริษัท Rocket Lab เป็นบริษัทผลิตและประกอบตัวยานอวกาศทั้งสองลำในภารกิจนี้

ตัวยานอวกาศทั้งสองลำถูกพัฒนาต่อมาจากตัวจรวดท่อนที่ 3 ของจรวด Electron ที่มีชื่อว่า Proton ซึ่งในส่วนของจรวดท่อนที่ 3 นี้นั้นจะมีรูปร่างที่เหมือนกับยานอวกาศ ทางบริษัท Rocket Lab อาศัยตัวพื้นฐานของจรวดท่อนที่ 3 มาพัฒนาตัวยานอวกาศทั้งสองลำของโครงการนี้ ซึ่งได้พัฒนาและติดตั้งอุปกรณ์นำทางในอวกาศ ระบบตรวจจับตำแหน่งดาว เพิ่มขนาดของระบบเชื้อเพลิง ระบบควบคุมทิศทางของยานอวกาศ มีการติดตั้งเครื่องยนต์ขนาดใหญ่ที่พัฒนาโดย ArianeSpace และติดตั้งแผงเซลล์แสงอาทิตย์กำลังกายผลิตไฟฟ้า 260 วัตต์ให้กับตัวยานอวกาศ

ภาพถ่ายยานในภารกิจ escaPADE ในช่วงเดือนสิงหาคม 2023 โดยเทียบกับขนาดของมนุษย์ ภาพจาก Rocket Lab

ยานอวกาศมีภารกิจหลักในการศึกษาการสูญเสียชั้นบรรยากาศของดาวอังคาร ผ่านทฤษฎีที่ว่าด้วยการสูญเสียสนามแม่เหล็กของดาวอังคารทำให้ตัวดวงดาวนั้นสูญเสียชั้นบรรยากาศในอดีตลงไปได้อย่างไร มีอุปกรณ์วิทยาศาสตร์หลักคือเครื่องวัดสนามแม่เหล็ก (Magnetometer) เพื่อใช้ในการวัดสนามแม่เหล็กและอนุภาคภายในชั้นบรรยากาศของดาวอังคาร และออกแบบให้มีวงโคจรที่เป็นรูปแบบวงรีสูงคล้ายกับยานอวกาศ MAVEN ของ NASA

EscaPADE

ในเดือนสิงหาคม 2024 ตัวยานในภารกิจ EscaPADE ทั้งสองลำได้เดินทางมาถึงแหลมคะเนอเวอรัลเพื่อประกอบเข้ากับด้านบนของตัวจรวด New Glenn ของบริษัท Blue Origin ซึ่งเป็นบริษัทในเครือเดียวกับ Amazon ทั้งยังเป็นเที่ยวบินทดสอบ ซึ่งทำให้ลดค่าใช้จ่ายลงไปได้มากกว่าเดิม หากจรวด New Glenn สามารถปล่อยออกไปได้อย่างไม่มีปัญหา ตัวยานอวกาศทั้งสองลำจะเดินทางไปถึงดาวอังคารภายในช่วงปี 2025

นี่แสดงให้เห็นถึงกระแสที่ทั่วทั้งโลกกำลังให้ความสนใจในยานอวกาศและดาวเทียมขนาดเล็กเพื่อประยุกต์ใช้ในงานด้านการสำรวจโลกและอวกาศ ซึ่งภารกิจ EscaPADE นี้ก็แสดงให้เห็นถึงการตอบรับของ NASA ในกระแสและแนวคิดนี้ด้วย

เรียบเรียงโดย จิรสิน อัศวกุล
พิสูจน์อักษร ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์

🎧 อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

ที่มาข้อมูล : spaceth

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ยานอวกาศ EscaPADE ภารกิจสำรวจดาวอังคารต้นทุนต่ำของ NASA