เปิดเหตุผล ทำไมออสเตรเลียปกป้องสัตว์ท้องถิ่นเข้มจนโลกตะลึง ?

รู้ไหมว่าสัญลักษณ์ของออสเตรเลียเป็นสัตว์ต่าง ๆ ที่มีความพิเศษ คือ "เป็นสัตว์ที่มีเฉพาะในออสเตรเลียเท่านั้น" ไม่ว่าจะเป็นจิงโจ้ที่กระโดดไปมาด้วยขาหลังอันทรงพลัง โคอาลาที่เกาะต้นยูคาลิปตัสแบบชิล ๆ วอมแบตที่หน้าตาน่ารักแต่ขุดดินเก่ง หรือแม้แต่ตัวตุ่นปากเป็ดที่ดูเหมือนผสมกันระหว่างเป็ดกับบีเวอร์ สัตว์เหล่านี้ไม่ได้แค่เป็นจุดเด่นที่ทำให้นักท่องเที่ยวตื่นเต้น แต่ยังเป็นตัวแทนของความหลากหลายทางชีวภาพที่หาไม่ได้ที่ไหนในโลก

ความพิเศษนี้เกิดจากออสเตรเลียเป็นเกาะทวีปที่แยกตัวจากแผ่นดินใหญ่มานานนับล้านปี ทำให้สัตว์ที่นี่วิวัฒนาการไปในแบบที่ไม่เหมือนใคร และนั่นคือเหตุผลที่รัฐบาลออสเตรเลียต้องดูแลพวกมันอย่างเข้มงวด

จิงโจ้

แต่ว่าสัตว์เหล่านี้ไม่ได้แค่พิเศษอย่างเดียว มันยังเปราะบางมากด้วย เพราะประวัติศาสตร์ของออสเตรเลียเต็มไปด้วยเรื่องราวของการสูญเสีย เมื่อชาวยุโรปเข้ามาตั้งถิ่นฐานตั้งแต่ศตวรรษที่ 18 พวกเขาไม่ได้มาแค่คนเดียว แต่พาสัตว์ต่างถิ่นอย่างแมวป่า สุนัขจิ้งจอก และกระต่ายมาด้วย สัตว์เหล่านี้กลายเป็น "สัตว์รุกราน" (Invasive Species) เป็นภัยใหญ่หลวงที่ล่าสัตว์ท้องถิ่นและแย่งที่อยู่ จนสัตว์พื้นเมืองอย่างเสือแทสเมเนียต้องสูญพันธุ์ไป และสัตว์อีกหลายชนิดเกือบไม่รอด

ความสูญเสียนี้ทำให้ออสเตรเลียตระหนักว่า ถ้าไม่ปกป้องสัตว์ที่เหลืออยู่ให้ดี อาจไม่มีอะไรเหลือให้ลูกหลานดู และล่าสุด กรณีของแซม โจนส์ อินฟลูเอนเซอร์สาวชาวอเมริกันที่ไปอุ้มลูกวอมแบตเพื่อถ่ายคลิป ก็กลายเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนว่ารัฐบาลและคนออสเตรเลียจริงจังแค่ไหน จนนายกฯ ถึงกับออกมาตำหนิและแนะให้เธอไปลองแกล้งจระเข้แทน

อ่านข่าว : นายกฯ ออสซี่ซัด! ลองอุ้มลูกจระเข้ดู หลังสาวอเมริกันอุ้มวอมแบตเล่น

เหตุการณ์ของโจนส์กลายเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนว่า ทำไมออสเตรเลียถึงต้องมีกฎหมายเข้มงวดกับสัตว์ท้องถิ่น เริ่มจาก ความเปราะบางของสัตว์พื้นเมือง (Native Animals) "วอมแบต" อาจดูเป็นสัตว์ที่ทนทาน แต่ลูกวอมแบต ยังต้องพึ่งแม่ในการดูแลและปกป้อง การถูกแยกจากแม่แบบกะทันหันอาจทำให้มันเครียดจนถึงขั้นตายได้ หรือถ้ามีกลิ่นมนุษย์ติดตัว แม่วอมแบตอาจปฏิเสธลูกไปเลย 

วอมแบต

ต่อมาคือ ประวัติศาสตร์การสูญพันธุ์ที่เจ็บปวด ออสเตรเลียเป็นผู้นำโลกในแง่ร้าย คือ การสูญพันธุ์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ตั้งแต่ชาวยุโรปเข้ามาเมื่อปี 1788 สัตว์รุกราน เช่น แมวป่า สุนัขจิ้งจอก และกระต่าย ที่ถูกนำเข้ามา ได้ล่าสัตว์พื้นเมืองอย่างตัวกินมดหนาม (Echidna) และสัตว์ขนาดเล็กอื่น ๆ จนจำนวนลดลงอย่างน่ากลัว สัตว์บางชนิดอย่างเสือแทสเมเนียสูญพันธุ์ไปตั้งแต่ปี 1936 การตัดไม้ทำลายป่าและการล่าสัตว์โดยมนุษย์ก็ยิ่งซ้ำเติม

รัฐบาลจึงเรียนรู้จากอดีต และออกกฎหมายเข้มงวดเพื่อป้องกันไม่ให้สัตว์ท้องถิ่นที่เหลืออยู่อย่างวอมแบตหรือโคอาลาต้องเผชิญชะตากรรมเดียวกัน กฎหมายออสเตรเลีย ที่ครอบคลุมและการป้องกันการค้าระดับชาติชื่อ Environment Protection and Biodiversity Conservation Act 1999 (EPBC Act)

ห้ามจับ ซื้อขาย หรือรบกวนสัตว์ป่าโดยไม่ได้รับอนุญาตจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น Australian Government Department of Agriculture, Water and the Environment การส่งออกสัตว์ท้องถิ่นเพื่อการค้าเป็นสิ่งต้องห้ามเด็ดขาด และการนำสัตว์ป่าจากต่างประเทศเข้ามาเลี้ยงก็ต้องผ่านการอนุมัติที่เข้มงวด

นอกจากนี้ แต่ละรัฐยังมีกฎหมายเสริม เช่น ในรัฐวิกตอเรีย ห้ามเลี้ยงสัตว์ป่าท้องถิ่นโดยไม่มีใบอนุญาตพิเศษ เป้าหมายคือหยุดการค้าสัตว์ป่าที่ไม่เพียงโหดร้าย แต่ยังทำลายระบบนิเวศ กรณีของโจนส์ แม้เธอจะอ้างว่าแค่จับ 1 นาทีแล้วปล่อยคืน แต่การกระทำนี้ก็ผิดกฎหมาย เพราะถือว่ารบกวนสัตว์ป่า ซึ่งอาจนำไปสู่การปรับเงินหรือถูกเนรเทศได้

แทสเมเนียนเดวิล

ความปลอดภัยของคนและสัตว์ สัตว์ท้องถิ่นบางตัวอาจดูน่ารักและเชื่อง แต่ถ้าถูกจับหรือเข้าใกล้โดยไม่ระวัง อาจเกิดอันตรายได้ เช่น วอมแบตมีกรงเล็บที่แข็งแรง ถ้าตกใจอาจข่วนจนบาดเจ็บ หรือจิงโจ้ตัวผู้ที่ตัวใหญ่สามารถเตะคนจนเจ็บหนักได้ รัฐบาลจึงออกกฎหมายห้ามเพื่อปกป้องทั้งคนและสัตว์ ทันยา บิชอป สัตวแพทย์จาก WIRES ยังเตือนว่า "การจับสัตว์ป่าแบบนี้ไม่ปลอดภัยทั้งต่อตัวสัตว์และคนที่เข้าไปยุ่ง" การปล่อยให้มันอยู่ในที่ของมันจึงดีที่สุด

สัตว์ท้องถิ่นมีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศ เช่น วอมแบตขุดดินเพื่ออยู่อาศัย ซึ่งช่วยพลิกดินและกระจายเมล็ดพืช ถ้าจำนวนวอมแบตลดลงเพราะคนจับไปเลี้ยงหรือรบกวนมากเกินไป อาจกระทบต่อพืชและสัตว์อื่น ๆ ในป่าได้ โคอาลาก็ช่วยรักษาต้นยูคาลิปตัสโดยการกินใบ ทำให้ป่าคงสมดุล รัฐบาลจึงต้องเข้มงวดเพื่อให้แน่ใจว่าระบบนิเวศไม่พังทลาย

ออสเตรเลียมีกฎหมายเข้มงวดกับสัตว์ท้องถิ่น เพราะสัตว์เหล่านี้เป็นสมบัติที่หาที่ไหนไม่ได้ในโลก ความเปราะบางของมัน ประวัติศาสตร์การสูญพันธุ์ และความจำเป็นในการรักษาสมดุลธรรมชาติ ทำให้รัฐบาลต้องปกป้องอย่างเต็มที่ ไม่ว่าจะเป็นวอมแบต จิงโจ้ หรือโคอาลา สัตว์เหล่านี้ไม่ใช่แค่สัตว์ แต่เป็นส่วนหนึ่งของอัตลักษณ์และความภาคภูมิใจของชาติ

โคอาลา

กรณีของ แซม โจนส์ ที่ไปอุ้มลูกวอมแบตจนถูกตำหนิจากนายกฯ และถูกขู่เนรเทศ เป็นแค่ตัวอย่างหนึ่งที่แสดงว่า ถ้าคุณไปยุ่งกับสัตว์ท้องถิ่นที่นี่ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลอะไร คุณอาจเจอกับผลลัพธ์ที่หนักหน่วงจากทั้งกฎหมายและความโกรธของคนออสเตรเลีย เพราะสำหรับพวกเขา สัตว์เหล่านี้มีค่ามากกว่าที่คนนอกจะเข้าใจได้ง่าย ๆ