จากกรณีคณะรัฐมนตรี (ครม.)มีมติเห็นชอบให้แก้ไขกฎหมายการพนัน เพื่อให้การพนันออนไลน์เป็นกิจกรรมถูกกฎหมาย พ่วงมากับร่างกฎหมายสถานบันเทิงครบวงจรที่มีกาสิโนถูกกฎหมายรวมอยู่ด้วย ทั้ง ๆ ที่มิได้มีการศึกษาอย่างจริงจังและรอบด้านเกี่ยวกับการมีธุรกิจกาสิโนถูกกฎหมายในประเทศ และไม่เคยมีการศึกษาผลกระทบใด ๆ ของการพนันออนไลน์ถูกกฎหมายเลย
ในขณะที่กลุ่มนักการเมืองและรัฐมนตรีบางคนมักกล่าวว่า ปัจจุบันมีการแพร่หลายของการพนันออนไลน์ และคนไทยเดินทางไปใช้จ่ายเงินในบ่อนกาสิโนที่ประเทศอื่นจำนวนมาก ดังนั้น เพื่อสร้างรายได้ให้รัฐและเงินของนักพนันไม่รั่วไหลออกนอกประเทศ จึงควรนำธุรกิจใต้ดินเหล่านี้มาอยู่บนดิน
ในทางทฤษฎี รายได้ของรัฐจากการพนันเป็นประโยชน์ในระยะสั้น แต่การมีบ่อนและพนันออนไลน์ถูกกฎหมาย ซึ่งประชาชนสามารถเข้าถึงได้ง่าย เป็นการทำลายเศรษฐกิจและความมั่นคงของชาติ ผู้นำประเทศที่มีวิสัยทัศน์ มองเห็นประโยชน์ของชาติและประชาชน จะไม่ทำให้การพนันเป็นกิจกรรมถูกกฎหมาย
โดยเฉพาะในกรณีประเทศกำลังพัฒนา ที่ประชากรส่วนใหญ่ยังไม่มีภูมิคุ้มกันทางปัญญาที่มากเพียงพอ ผู้เขียนในฐานะนักวิชาการขอนำเสนอข้อเท็จจริงของสาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งนับแต่ ค.ศ.1949 กฎหมายได้บัญญัติให้การพนันทุกชนิดเป็นสิ่งผิดกฎหมาย และการเล่นพนันของชาวจีนในประเทศอื่น ก็ถือเป็นการฝ่าฝืนกฎหมายเช่นกัน
อย่างไรก็ดี มีกระแสกดดันเรียกร้องให้รัฐบาลจีนเปิดกาสิโนและนำพนันออนไลน์เป็นกิจกรรมถูกกฎหมาย เนื่องจากปัจจุบันพลเมืองจีนจำนวนมากเดินทางไปใช้จ่ายเงินในบ่อนกาสิโนของมาเก๊า ฟิลิปปินส์ และประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงมีการเล่นพนันออนไลน์ผิดกฎหมาย
การประมาณการโดยบริษัทในเครือของสำนักข่าว Xinhua พบว่า ในแต่ละปีชาวจีนแผ่นดินใหญ่ใช้เงินเดิมพันผ่านการพนันออนไลน์มูลค่ามากกว่า 145 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ดังนั้น การอนุญาตให้มีกาสิโนและพนันออนไลน์ถูกกฎหมาย จะสามารถสร้างรายได้ให้รัฐบาลจีนจำนวนมหาศาล รวมถึงเงินของนักพนันไม่รั่วไหลออกนอกประเทศ
แต่จุดยืนและหลักการของประธานาธิบดีสีจิ้นผิง ยังคงชัดเจนตลอดว่า รัฐบาลจีนไม่มีความคิดในการนำการพนันทุกประเภทเป็นกิจกรรมถูกกฎหมาย เพราะแม้ภาครัฐจะมีรายได้มหาศาลจากการนำธุรกิจใต้ดินเหล่านี้มาอยู่บนดินมากเพียงใด แต่ก็ไม่อาจเทียบได้กับความเสียหายทางเศรษฐกิจที่จะเกิดขึ้น จากการที่ชาวจีนจำนวนมากกลายเป็นผีพนัน
ดังนั้น มาตรการที่รัฐบาลจีนใช้ในการแก้ปัญหาการพนันผิดกฎหมาย คือ เร่งพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้มีคุณภาพ และปราบปรามการพนันผิดกฎหมายทุกรูปแบบอย่างเด็ดขาดและจริงจัง โดยรัฐบาลจีนเพิ่มความเข้มข้นในการปราบปรามการพนันข้ามพรมแดน เพราะนอกจากจะเป็นสาเหตุทำให้ชาวจีนติดการพนันแล้วยังมักนำมาซึ่งการฉ้อโกง การฟอกเงิน การลักพาตัว การกักขัง การค้ามนุษย์ และการลักลอบค้ายาเสพติด
โดยรัฐบาลจีนได้ใช้วิธีทางการทูตและคำเตือนไปยังหลายประเทศ อาทิ สถานทูตจีนในสิงคโปร์ เกาหลีใต้ ศรีลังกา ประกาศให้ชาวจีนอยู่ห่างจากการพนันทุกรูปแบบ โดยระบุว่า การเล่นพนันของชาวจีนในต่างประเทศเป็นการฝ่าฝืนกฎหมาย
ในประเด็นการพนันออนไลน์ ความพยายามของทางการจีนในการกดดันประเทศในภูมิภาคอาเซียนให้จัดการกับฮับที่มีต้นทางจากประเทศเหล่านี้ ทำให้ช่วงปลายปี 2562 รัฐบาลกัมพูชาต้องยกเลิกการพนันออนไลน์อย่างสิ้นเชิง ส่งผลให้ผู้บริการการพนันออนไลน์ชาวจีนจำนวนมากต้องเดินทางออกจากสีหนุวิลล์
สำหรับพม่าได้ร่วมมือกับประเทศจีนในการปราบปรามและดำเนินการส่งผู้ร้ายข้ามแดน โดยจับกุมบุคคลจำนวนมากที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมทางอาญาออนไลน์เมื่อปลายปี 2566
ในกรณีของฟิลิปปินส์ หลังจากปี 2016 ที่รัฐบาลของประธานาธิบดีดูเตอร์เตได้อนุญาตให้สร้างฐานเว็บไซต์ในประเทศฟิลิปปินส์เพื่อให้บริการพนันออนไลน์แก่ชาวจีนแผ่นดินใหญ่ (Philippines Offshore Gaming Operators: POGOs) รัฐบาลจีนได้ใช้ความพยายามหลายครั้งเพื่อขอให้รัฐบาลฟิลิปปินส์ยกเลิกการให้ใบอนุญาตแก่ POGOs
เนื่องจากมองเห็นอย่างชัดเจนว่า นอกจากการพนันออนไลน์บ่อนทำลายความเข้มแข็งของเศรษฐกิจจีนแล้ว ยังสร้างปัญหาอาชญากรรมและปัญหาทางสังคม จนในที่สุดประธานาธิบดีมาร์กอสจูเนียร์ ได้ยกเลิกการให้ใบอนุญาตแก่ POGOs ในปีที่ผ่านมา
เมื่อพิจารณามาเก๊าซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของจีนที่เป็นนครแห่งการพนันกาสิโน พบว่า นับจากอดีตถึงปัจจุบัน กาสิโนเป็นอุตสาหกรรมที่ทำรายได้มหาศาล โดยปี 2566 สร้างรายได้มากกว่า 17.5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ และรัฐบาลท้องถิ่นมาเก๊าได้ภาษีจากธุรกิจกาสิโนคิดเป็นร้อยละ 80 ของรายได้รัฐทั้งหมด โดยการเฟื่องฟูของอุตสาหกรรมกาสิโนก็ทำให้มาเก๊ากลายเป็นศูนย์กลางของการฟอกเงิน
อย่างไรก็ดี การปราบปรามการทุจริตคอร์รัปชันอย่างเอาจริงเอาของประธานาธิบดีสีจิ้นผิง ทำให้ลูกค้าวีไอพีที่มีความเกี่ยวข้องกับธุรกิจสีเทา ไม่สามารถใช้มาเก๊าเป็นฐานของการฟอกเงินได้อย่างสะดวกอีกต่อไป ส่งผลให้ปัจจุบันรายได้ของอุตสาหกรรมกาสิโนในมาเก๊าลดลงอย่างมาก เมื่อเทียบกับอดีต
เป็นที่น่าสนใจว่า เมื่อครั้งเริ่มต้นขึ้นสู่อำนาจในปี 2555 ประธานาธิบดีสีจิ้นผิงก็ได้เรียกร้องให้มาเก๊าสร้างเศรษฐกิจที่มีความหลากหลายเพื่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน และเมื่อเดือนธันวาคมปี 2567 ประธานาธิบดีสีจิ้นผิงก็ยังปราศรัยกระตุ้นให้มาเก๊า ลดการขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วยอุตสาหกรรมการพนัน แต่ให้เพิ่มขีดความสามารถในอุตสาหกรรมอื่น ซึ่งจะดึงดูดแรงงานทักษะสูงเข้ามาในพื้นที่
ในทรรศนะของประธานาธิบดีสีจิ้นผิง เงินจากการพนันไม่มีความสำคัญกับเศรษฐกิจของประเทศจีน การใช้นโยบายรัฐเพื่อหวังรายได้จากประชาชนผ่านการพนันเป็นนโยบายที่สิ้นคิด เพราะการที่ประชาชนติดการพนัน จะทำลายความมั่นคงของชาติ จนทำให้จีนไม่สามารถหยัดยืนเป็นประเทศที่แข็งแกร่ง และต้องตกเป็นเบี้ยล่างของประเทศอื่นในที่สุด!
บทความ : ทำไม จีน ‘say NO’ to กาสิโน!? โดย รศ.ดร.ชิดตะวัน ชนะกุล อาจารย์ด้านเศรษฐศาสตร์และการเมือง คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
อ่านข่าว:
เปิดใจ "พล.อ.ท.อนุรักษ์" กริพเพน ฝูงบินขับไล่ เขี้ยวเล็บใหม่ ทัพฟ้า