เปิดกระบวนการบำบัด-ฟื้นฟู ลดกลับไปเสพซ้ำ

จำนวนผู้ต้องขังในเรือนจำที่มีเกือบ 3 แสนคน ส่วนใหญ่เป็นคดียาเสพติด ที่ผ่านมามีแนวทางจากรัฐบาลที่ต้องการลดจำนวนผู้ต้องขังลงในเรือนจำ เพื่อให้ดัชนีด้านหลักนิติธรรมของประเทศไทยดีขึ้นกว่าเดิมโดยแก้ไขกฎหมายยาเสพติดให้ผู้เสพเป็นผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับการบำบัดแต่สิ่งที่ท้าทายก็คือ เมื่อเข้าไปสู่โปรแกรมการบำบัดรักษาแล้ว ผู้ป่วยเหล่านี้จะกลับไปเสพยาเสพติดซ้ำหรือไม่ ถือเป็นโจทย์ใหญ่ของรัฐบาล

เปิดกระบวนการบำบัดยาเสพติดภาครัฐ 

นพ.สรายุทธ์ บุญชัยพานิชวัฒนา ผู้อำนวยการสถาบันบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติบรมราชชนนี (สบยช.) ระบุว่า ผู้เข้ารับการบำบัดยาเสพติดของ สบยช. ส่วนใหญ่เป็นระบบสมัครใจรักษา ซึ่งสอดคล้องกับกฎหมายยาเสพติดฉบับใหม่ ที่ผู้เสพเป็นผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับการบำบัดรักษา

ขั้นตอนแรกแพทย์จะต้องคัดกรอง เพื่อประเมินอาการผู้ป่วยเข้าสู่การบำบัดรักษาด้วยยาตามอาการประมาณ 2 สัปดาห์ จากนั้นก็จะประเมินอีกครั้งว่าคนไข้ไม่มีอาการอยากยาแล้ว จะส่งตัวไปฟื้นฟูร่างกายและจิตใจ โดยให้ผู้ป่วยอยู่ร่วมกันในสถานที่ที่จัดไว้ให้ ซึ่งจะมีกฎระเบียบ สมาชิกทุกคนจะมีหน้าที่ของแต่ละคน ทำให้ผู้ป่วยเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง ฝึกให้กลับไปสู่สังคม และมีการฝึกอาชีพ เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการฟื้นฟู

นพ.สรายุทธ์ บุญชัยพานิชวัฒนา ผู้อำนวยการสถาบันบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติบรมราชชนนี (สบยช.)

หลังจากนั้นผู้ป่วยจะได้รับการประเมิน หากอาการดีขึ้น ก็จะได้ออกไปทำงานด้านนอก และกลับเข้ามาที่บ้านในช่วงเย็น กระบวนการนี้เพื่อให้ผู้ป่วยได้เรียนรู้และปรับตัวกับการอยู่ร่วมกับชุมชน ทั้งหมดจะใช้เวลาบำบัดฟื้นฟูประมาณ 4 เดือน และเจ้าหน้าที่จะติดตามอย่างน้อย 1 ปี โปรแกรมบำบัดนี้นอกจากจะช่วยให้ผู้ป่วยกลับคืนสู่สังคมอย่างมีคุณภาพ ยังมุ่งหวังลดจำนวนผู้ป่วยที่จะกลับไปใช้ยาเสพติดซ้ำอีก

การฝึกอาชีพเป็นส่วนหนึ่งที่ต้องการให้ผู้บำบัดเห็นความสำคัญของตัวเอง ได้เห็นคุณค่าของตัวเอง

ศูนย์ฟื้นฟูเลิกยาเสพติดเอกชน ทางเลือกผู้เข้ารับการฟื้นฟูทุกระดับ

นายภูผา ภูวดลอานนท์ ผู้บริหารศูนย์ฟื้นฟูเลิกยาเสพติด ภาคเอกชน ระบุว่า ศูนย์ฟื้นฟูเลิกยาเสพติด ภาคเอกชน ถือเป็นทางเลือกให้กับผู้เข้ารับการฟื้นฟูที่มีทุกระดับ ทุกอาชีพ โดยที่ศูนย์ฟื้นฟูแห่งนี้ ผู้เข้ารับการฟื้นฟูกว่าครึ่งทำอาชีพอิสระ นักธุรกิจ แพทย์ วิศวกร นักกีฬา

นายภูผา ภูวดลอานนท์ ผู้บริหารศูนย์ฟื้นฟูเลิกยาเสพติด ภาคเอกชน

ระยะเวลาที่ใช้ในการฟื้นฟูแต่ละคนจะแตกต่างกันตามสารเสพติดและอาการ ซึ่งจะเริ่มต้นที่ 28 วัน โดยโปรแกรมฟื้นฟูจะเน้นไปที่ตัวผู้รับการฟื้นฟู รวมทั้งจำนวนบุคลากรทีมฟื้นฟู จะมีมากกว่าจำนวนผู้ฟื้นฟู

อัตราส่วนน้อย จะทำให้ผู้บำบัดใช้เวลากับผู้เข้ารับการฟื้นฟูมากขึ้น จะเห็นผลมากขึ้น หากอัตราส่วนเจ้าหน้าที่มีน้อย จะทำให้รูปแบบการบริการเหมือนกันหมด

ข้อมูลกรมราชทัณฑ์ พบว่า ผู้ต้องขังในประเทศไทยมีกว่า 280,000 คน จำนวนนี้ประมาณร้อยละ 70 มาจากคดียาเสพติด และในจำนวนยังพบผู้กระทำผิดซ้ำภายใน 3 ปี ถึงร้อยละ 33 จึงเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้คะแนนด้านกระบวนการยุติธรรมทางอาญาต่ำสุด ในดัชนีหลักนิติธรรมประเทศไทย ปี 2567 อยู่ในอันดับที่ 78

ข้อมูล : กรมราชทัณฑ์

นายศรีรักษ์ ผลิพัฒน์ ผู้อำนวยการภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก โครงการความยุติธรรมโลก (WJP) ระบุว่า มีความพยายามของภาครัฐที่จะลดจำนวนผู้ต้องขังในเรือนจำ ด้วยการปรับเปลี่ยนกฎหมายยาเสพติด ให้ผู้เสพ เป็น ผู้ป่วย สมัครใจเข้ารับการบำบัดฟื้นฟูจนครบถ้วน ก็จะไม่มีความผิดทางอาญา โดยเปิดโอกาสให้ผู้เสพสามารถกลับเข้าสู่สังคมได้โดยไม่เสียประวัติ

นายศรีรักษ์ ผลิพัฒน์ ผู้อำนวยการภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก โครงการความยุติธรรมโลก (WJP)

แต่อีกด้านการยอมรับ การได้รับโอกาสจากคนในชุมชน การมีอาชีพ เป็นปัจจัยสำคัญที่จะไม่ทำให้ผู้ป่วยเหล่านี้กลับไปเสพยาเสพติดซ้ำ และกลับเข้าสู่วังวนเดิม รวมทั้งการรองรับของสถานบำบัด สถานฟื้นฟู ต้องสอดคล้องกับจำนวนผู้ป่วยจากยาเสพติดที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง

อ่านข่าว : ชุมชนให้ “โอกาส” ลดการกลับไปเสพซ้ำ   

จับตา "เอโทมีเดท" สารตั้งต้น ส่วนผสม "ยาเสพติดประดิษฐ์ใหม่" 

สึนามิ “ยาเสพติด” ทะลักรอบด้าน พิบัติภัย “ไทย-อาเซียน”