ย้อนไทม์ไลน์ 2 ปี “ไทยพีบีเอส” ล่า “ปลาหมอคางดำ”

“ไทยพีบีเอส” เกาะติดสถานการณ์การแพร่ระบาดของ “ปลาหมอคางดำ” มาตั้งแต่การแพร่ระบาดเมื่อปี 2565 โดย สำนักเครือข่ายและการมีส่วนร่วมสาธารณะ และสำนักข่าว

นำปักหมุด ติดตามปัญหา “ปลาหมอคางดำ”

ย้อนกลับในปี 2565 จากความร่วมมือระหว่าง “สำนักเครือข่ายและการมีส่วนร่วมสาธารณะ ไทยพีบีเอส” จัดแคมเปญปักหมุดการพบปลาต่างถิ่นผ่านแอปพลิเคชัน C-Site กับเครือข่ายนักวิจัยของสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ที่พบเห็นสัญญาณการกลับมาระบาดอีกครั้งของ “ปลาหมอสีคางดำ” (ชื่อเรียกที่ใช้กันในตอนนั้น) ในพื้นที่ 3 สมุทร (สมุทรสงคราม สมุทรสาคร สมุทรปราการ) และบางจุดของอ่าวตัว ก. และพื้นที่ทางภาคตะวันออก

สำรวจการแพร่ระบาดปลาหมอคางดำ

“ไทยพีบีเอส” ได้ชักชวนนักนิยมธรรมชาติ นักตกปลา เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์น้ำ รวมถึงสภาเกษตรกรในพื้นที่ข้างต้น ร่วมกันปักหมุดสำรวจ รายงานสถานการณ์ และการจัดการที่ทำอยู่ในพื้นที่ จากหมุดไม่ถึง 10 จนถึงหมุดกว่า 100 ในวันนี้

ทำให้ทีมงานและเครือข่ายข้อมูลเบื้องต้น เห็นพื้นที่และแบบแผนในการทำงานร่วมกับภาคส่วนต่าง ๆ ในพื้นที่

เปิดประเด็นในรายการ “คุณเล่าเราขยาย”

นอกจากการรายงานข่าวสารอยู่เป็นระยะผ่าน “รายการคุณเล่าเราขยาย” ในเดือนกันยายน 2566 ยังอาศัยวันแม่น้ำสากล จัดกิจกรรมสำรวจแม่น้ำใกล้บ้าน Home River Bioblitz หรือที่รู้จักในชื่อ “ชีววิทยาตะลุมบอน” เพื่อสำรวจ “ปลาหมอคางดำ”

และทำข้อมูลความหลากหลายทางชีวภาพรวมกับเยาวชน และผู้นำท้องถิ่น แล้วคืนข้อมูลให้กับชุมชนและทำวงเสวนาสาธารณะเพื่อหากลไกการจัดการใน พื้นที่ระบาดแห่งแรกของประเทศไทย

ล้อมวงคุยในรายการ “ฟังเสียงประเทศไทย”

จากความกังวลในพื้นที่เล็ก ๆ ไม่กี่แห่งบริเวณอ่าวตัว ก. เริ่มขยายขอบเขตเป็นเสียงที่ดังขึ้น กระบวนการปรึกษาหารือโดยไตร่ตรองด้วยข้อมูลและความรู้ อย่าง “รายการฟังเสียงประเทศไทย” ตอน ภัยคุกคาม “ปลาหมอคางดำ” ซึ่งจัดขึ้น เมื่อวันที่ 30 พ.ย.2566 เวลา 09.00-12.00 น. ณ วัดศรีสุทธาราม (วัดกำพร้า) จ.สมุทรสาคร

โดยมีประชาชน ตัวแทนชาวประมงในพื้นที่ประสบปัญหา และตัวแทนเกษตรกรกลุ่มเพาะเลี้ยง 3 จังหวัด คือ จ.สมุทรสาคร จ.สมุทรสงคราม และ จ.จันทบุรี เข้าร่วม

นับจากตอนนั้นจนถึงเวลานี้ สำนักเครือข่ายและการมีส่วนร่วมสาธารณะ โดยกลุ่มงานโลคอล C-Site นักข่าวพลเมือง CJA และห้องทดลองปัญญารวมหมู่ ยังคงชวนเครือข่ายในพื้นที่ระบาด เฝ้าระวังการแพร่ระบาด ร่วมติดตาม รายงานสถานการณ์ และหาทางออกจากความรู้และความร่วมมือในท้องถิ่นในสถานการณ์เฉพาะหน้า

รวมถึงขยายความร่วมมือกับสถาบันการศึกษา นักนิยมธรรมชาติ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สกสว. มาหาทางออกอย่างเป็นระบบในระยะยาว โดยความร่วมมือกับภาคส่วนต่าง ๆ เพื่อหาทางออกที่เป็นระบบ ยกระดับประเด็นไปยังชนิดพันธุ์ต่างถิ่นรุกรานต่าง ๆ และหาเครื่องมือกลไกในการเฝ้าระวัง รักษาความหลากหลายทางชีวภาพ

เนื้อหาบนเว็บไซต์ thecitizen ของสำนักเครือข่ายฯ

ปลาหมอคางดำ สัตว์น้ำต่างถิ่น ตอนนี้อยู่ที่ไหน ?
บทสนทนาว่าด้วยเรื่อง ชนิดพันธุ์ต่างถิ่นรุกรานและแนวทางการรับมือ กับ นณณ์ ผาณิตวงศ์
ชีวะตะลุมบอน สำรวจนิเวศ ตามหาสัตว์ต่างถิ่นรุกราน ที่บางสะแก สมุทรสงคราม
ไปต่อ! กับแผนจัดการปลาหมอคางดำ จนถึงชนิดพันธุ์ต่างถิ่นอื่นในไทย

“สำนักข่าว” นำเสนอบนออนไลน์ Thai PBS news

สำนักข่าว โดย ไทยพีบีเอสออนไลน์ ได้นำเสนอข่าวการแพร่ระบาดของ "ปลาหมอคางดำ" มาตั้งแต่ปี 2560

19 มิ.ย.2560

ปลาหมอสีระบาดหนัก กินกุ้ง-ปลายกบ่อ

26 มิ.ย.2560

ปลาหมอสีระบาดกินกุ้งยกบ่อใน จ.สมุทรสงคราม พบคนเลี้ยงเบื่อแอบปล่อยสู่แหล่งธรรมชาติ

6 ก.ค.2560

ชาวบ้านเร่งกำจัดปลาหมอสีคางดำ "เอเลียนสปีชีส์" หลังทำลายระบบนิเวศ

7 ก.ค.2560

นักวิชาการแนะเพิ่มมูลค่ารับซื้อ "ปลาหมอสีคางดำ" นำไปกำจัดด้วยการทำเป็นอาหารสัตว์

9 ก.ค.2560

ชาวบ้านในพื้นที่ 3 จังหวัดเรียกร้องเร่งกำจัด "ปลาหมอสีคางดำ" อย่างเร่งด่วน

11 ก.ค.2560

พบปลาหมอสีคางดำที่แพร่ระบาดหนัก ถูกนำเข้าเพื่อปรับปรุงสายพันธุ์

กระทั่งกลางปี 2567 การแพร่ระบาดมีมากขึ้น จนเกิดความเคลื่อนไหวในโลกออนไลน์ สำนักข่าว ไทยพีบีเอส จึงได้เริ่มนำเสนอข่าวบนเว็บไซต์ ThaiPBSnews หลังจากสำนักงานประมงจังหวัดสงขลา ประกาศจับปลาหมอคางดำ ที่แพร่ระบาดในพื้นที่

3 ก.ค.2567
ประกาศจับ “ปลาหมอสีคางดำ” เอเลี่ยนสปีชีส์ทำลายระบบนิเวศ

พร้อมทั้งนำเสนอข้อมูลเบื้องต้นสู่สาธารณะ ว่า “ปลาหมอคางดำ” มาจากที่ใด
4 ก.ค.2567
รู้หรือไม่ “ปลาหมอสีคางดำ” เข้ามาระบาดในไทยได้ยังไง

ต่อมาค้นเอกสารพบว่า คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) เคยได้รับการร้องเรียนเรื่องนี้จากชาวบ้าน ใน จ.สมุทรสงคราม และเพชรบุรี พร้อมทั้งมีผลการสอบสวนออกมา เมื่อปี 2561

5 ก.ค.2567
เปิดเอกสาร “กรรมการสิทธิฯ” หลังถูกร้อง “ปลาหมอสีคางดำ” ระบาด "สมุทรสาคร-เพชรบุรี"

หลังจากนั้น ไทยพีบีเอส โดย สำนักข่าว ได้ติดตามสถานการณ์ การขับเคลื่อนของภาคส่วนต่าง ๆ ความเคลื่อนไหว เพื่อให้เกิดการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในสังคม แก้ปัญหาการแพร่ระบาดของ “ปลาหมอคางดำ”

ด้วยการนำเสนอข่าวสาร ข้อมูล ทั้งสถานการณ์และข้อมูลเชิงลึก ในทุกแพลตฟอร์ม ทั้ง On Air และ OnLine ตั้งแต่วันที่ 10 ก.ค.2567 เป็นต้นมา เช่น เนื้อหาบนเว็บไซต์ www.thaipbs.or.th/news ที่ถูกนำเสนอไปบนโซเชียลมีเดีย

ทั้งยังรวบรวมเนื้อหาไว้ในคอลัมน์ “ไทยพีบีเอสโฟกัส” “ไทยพีบีเอสโฟกัส” ในชื่อ “หยุดระบาดปลาหมอคางดำ”

นอกจากนี้ยังนำเสนอบน On Air ในรายการข่าวทุกช่วงข่าว อาทิ วันใหม่ไทยพีบีเอส จับตาสถานการณ์ ข่าวค่ำ รวมถึงรายการ The EXIT ซึ่งเป็นรายการข่าวสืบสวนสอบสวน https://www.facebook.com/TheEXITThaiPBS