ทส.ล็อกเป้า 10 ป่าอนุรักษ์สกัดเผาซ้ำซาก ปีก่อนป่าวอด 3 ล้านไร่

ทส.ปรับแผนคุมไฟป่า เปิดยุทธการล็อกเป้า 10 ป่าอนุรักษ์สกัดเผาซ้ำซาก หลังปี 2566 ป่าวอดกว่า 3 ล้านไร่ ปรับใช้เจ้าหน้าที่-จ้างชาวบ้านตรึงพื้นที่เสี่ยง 582 จุด นำร่อง อช.แม่ปิง ศรีน่าน แม่ตื่น เขื่อนศรีนครินทร์และสลักพระ

วันนึ้ (7 พ.ย.2566) ไทยพีบีเอสออนไลน์ บินสำรวจสภาพป่าอุทยานแห่งชาติแม่ปิง ซึ่งเป็น 1 ใน 10 ป่าอนุรักษ์ที่กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช เลือกเป็นพื้นที่นำร่องในการลดการเผาป่าให้ได้ 50% จากปีก่อนที่เคยถูกไฟป่าเผา 240,755 ไร่ จากพื้นที่อุทยาน 633,758 ไร่

จากการบินสำรวจพบว่า สภาพป่ายังสมบูรณ์ เนื่องจากเพิ่งผ่านช่วงฤดูฝน แต่ตลอดการบินสำรวจเริ่มพบเห็นการเผาเป็นจุดๆ มองเห็นควันไฟขึ้นประปรายในพื้นที่เกษตรของชาวบ้านที่อยู่รอบๆ อุทยานฯ จนได้กลิ่นของควันไฟและเริ่มแสบตา

สำรวจสภาพป่าอุทยานแห่งชาติแม่ปิง พบยังสมบูรณ์ แต่เริ่มมีการเผาบางจุด

นายนฤพนธ์ ทิพย์มณฑา ผอ.สำนักป้องกัน ปราบปรามและควบคุมไฟป่า กรมอุทยานฯ กล่าวว่า การเผาที่พบประปรายระหว่างการบินสำรวจเป็นการเผาในพื้นที่เกษตรของชาวบ้านและมีการคุมพื้นที่ ซึ่งถือว่าสถานการณ์ยังปกติ ไม่พบการเผาในพื้นที่ป่าแม่ปิง เนื่องจากป่ายังมีความชื้นอยู่และจะเริ่มต้นฤดูเผาในช่วงเดือน ธ.ค.นี้ แต่ปีนี้จะเริ่มคิกออฟตั้งแต่วันที่ 8 พ.ย.นี้ เพราะประเมินสถานการณ์จะรุนแรงจากผลพวงของเอลนีโญ่

ปรับแผนคุมเผาป่าตั้งจุดสกัดร่วม 582 จุด

นายนฤพนธ์ กล่าวอีกว่า ขณะนี้กรมอุทยานฯ ปรับแผนป้องกันและควบคุมไฟป่าในพื้นที่ภาคเหนือและป่าตะวันตกปี 2567 เพื่อลดปัญหาฝุ่นละออง PM 2.5 หลังจากพบว่าในปีที่ผ่านมามีพื้นที่เสียหายจากการเผาป่ามากกว่า 3 ล้านไร่ มากกว่าหลายปีที่ผ่านมา

นายนฤพนธ์ กล่าวว่า สาเหตุของไฟป่ายังมาจากการลักลอบเผาเพื่อหาของป่าและพื้นที่เกษตร ดังนั้นจึงปรับมาควบคุมจากต้นเหตุ โดยภาคเหนือต้องควบคุมไฟป่าก่อนฤดูไฟป่า ซึ่งจะเริ่มตั้งแต่ช่วงเดือน ธ.ค. จนถึงดือน มี.ค.ของปีถัดไป โดยจะตั้งจุดสกัดของเจ้าหน้าที่อุทยานฯ ร่วมกับการจ้างชาวบ้านในพื้นที่คนละ 9,000 บาท ตรึงพื้นที่เป้าหมายในพื้นที่แนวกันชนในอุทยานต่างๆ โดยจะลดพื้นที่เผาลงให้ได้มากถึง 50%

ปีนี้จะใช้ยุทธการล็อกเป้า 17 จังหวัดภาคเหนือ โดยเข้มข้นในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ 8 แห่งภาคเหนือ และ 2 ป่าในตะวันตกที่เผาซ้ำซากและมีความเสียหายรวมพื้นที่ 3 ล้านไร่

นายนฤพนธ์ ทิพย์มณฑา ผอ.สำนักป้องกัน ปราบปรามและควบคุมไฟป่า

สำหรับยุทธการล็อกเป้าที่กำลังจะเกิดขึ้นคือการตั้งจุดสกัดในกลุ่มป่าอนุรักษ์ทั่วประเทศมากกว่า 2,500 จุด เฉพาะ 10 ป่าอนุรักษ์เป้าหมายจำนวน 582 จุด และจำนวนนี้เป็นป่าภาคเหนือ 8 แห่ง โดยจะมีเจ้าหน้าที่กรมอุทยานฯ ร่วมกับการจ้างชาวบ้านมาช่วยดูแลเพื่อตรวจจับการลักลอบเผา ซึ่งภาพรวมเฟสแรกจะตรึงจุดสกัดไฟป่า 582 จุดและจะลดพื้นที่เผาลงให้ได้มากถึง 50%

ชงของบกลางเพิ่มจ้างชาวบ้าน

เมื่อถามว่าใช้งบประมาณจากส่วนไหนในการจ้างชาวบ้าน ผอ.สำนักป้องกัน ปราบปรามและควบคุมไฟป่า ระบุว่า งบบางส่วนมาจากงบที่เคยใช้ทำแนวกันไฟป่าที่เคยตั้งไว้ปีละ 14,000 กิโลเมตร ซึ่งแต่ละปีมีงบ 80 กว่าล้านบาท ปรับมาจ้างชาวบ้านแทน เหตุผลเพราะจะได้มีแรงจูงใจในการทำงานร่วมกัน จากเดิมที่เป็นอาสาและมาแบบวูบวาบ โดยจ้างแบบทำสัญญาคนละ 9,000บาทเป็นเวลา 3 เดือน เพราะต้องเข้าไปตรึงจุดสกัดตามแนวร่องเขาติดกับพื้นที่ทำกินและแนวเขตป่าเพราะเป็นจุดเสี่ยง

นอกจากนี้ยังเตรียมของบกลางมาใช้ในการจัดจ้างเพิ่มทั่วประเทศอีก 1,582 จุด ซึ่งยังไม่ชัดว่าจะได้หรือไม่ อย่างไรก็ตามสำหรับการเบิกจ่ายงบจะไม่ให้มีปัญหาการรั่วไหล เนื่องจากจะมีการโอนเงินผ่านบัญชีของชาวบ้านโดยตรงและมีการทำสัญญา ไม่ได้เบิกจ่ายผ่านหัวหน้าหน่วยเหมือนที่ผ่านมา

สำรวจสภาพป่าอุทยานแห่งชาติแม่ปิง

โมเดลพรุควนเคร็ง ตรึงพื้นที่สำเร็จ

นอกจากนี้ ตามแผนยังจะคงเรื่องการทำแนวไฟป่าประมาณ 4,000 กิโลเมตรและการชิงเผาเศษวัสดุการเกษตร รวมทั้งการจัดระเบียบชาวบ้านที่จะเข้าใช้พื้นที่เก็บหาของป่า ซึ่งหากเป็นไปตามแผนคาดว่าปี 2567 จะลดพื้นที่เสียหายจากไฟป่าได้ 50% และลดต้นเหตุของฝุ่น PM2.5 ในพื้นที่ภาคเหนือ

เหตุผลที่ปรับแผนใช้คนมาคุมการลักลอบเผาแบบดาวกระจาย เคยใช้ได้ผลจากพื้นที่ป่าพรุควนเคร็ง นครศรีธรรมราช ที่ปีนี้มีพื้นที่เสียหายเพียง 10,000 ไร่

กรมอุทยานฯ ปรับแผนป้องกันและควบคุมไฟป่าในพื้นที่ภาคเหนือ

10 จุดล็อกเป้าคุมเข้มข้นลดเผา 50%

สำหรับพื้นที่นำร่อง 10 อุทยานแห่งชาติ มีดังนี้

1. อุทยานแห่งชาติศรีน่าน จ.น่าน ป่าเสียหาย 461,187 ไร่ หรือคิดเป็น 71.95%
2. อุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ จ.กาญจนบุรี ป่าเสียหาย 460,238 ไร่ หรือ 35.86%
3. เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น จ.ตาก ป่าเสียหาย 370,741 ไร่ หรือ 47.84%
4. อุทยานแห่งชาติสาละวิน จ.แม่ฮ่องสอน ป่าเสียหาย 355,443 ไร่ หรือ 77.27%
5. เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสาละวิน จ.แม่ฮ่องสอน ป่าเสียหาย 339,979 ไร่ หรือ 56.68%
6. เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปาย จ.แม่ฮ่องสอน ป่าเสียหาย 303,431 ไร่ หรือ 40.55%
7. เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่จริม จ.อุตรดิตถ์ ป่าเสียหาย 268,692 ไร่ หรือ 65.17%
8. เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสลักพระ จ.กาญจนบุรี ป่าเสียหาย 261,331 ไร่ หรือ 43.11%
9. อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท จ.ลำปาง ป่าเสียหาย 242,064 ไร่ หรือ 32.26%
10. อุทยานแห่งชาติแม่ปิง ป่าเสียหาย 240,755 ไร่ หรือ 37.99%